Gegeneraliseerde angststoornis - GGZ-richtlijnen

9
5
10
15
GAS. Verder blijkt er geen duidelijke tolerantie op te treden voor het anxiolytische effect van
het benzodiazepine (Cohn & Wilcox, 1984; Cutler et al, 1993). Sommige patiënten kunnen
de initiële dagdosering verlagen met behoud van het effect. Bij stoppen van het
benzodiazepine is er kans op terugval (Ellie & Lamontagne, 1984).
Een recente systematische review is van Martin e.a. (2007), gebaseerd op literatuur tot en
met jan. 2005. De meta-analyse bevat 23 RCT‘s naar de effectiviteit van een behandeling
met benzodiazepines in vergelijking met placebobehandeling. De behandelduur betrof in
beide gevallen maximaal 8 maar meestal 4 weken, en de patiënten werden minimaal 2 en
maximaal 24 weken gevolgd. Bij de behandeling met benzodiazepines gaat het om
diazepam, lorazepam of alprazolam, met 13 maal een vaste en 10 maal een flexibele
dosering. Uitval presenteert volgens de onderzoekers de meest begrijpelijke en
allesomvattende index over de effectiviteit van een interventie. Als primaire uitkomstmaat
van effectiviteit is gekeken naar het relatieve risico op uitval vanwege welke reden dan ook.
Omdat naar de mening van de Richtlijncommissie uitval niet een teken van effectiviteit is
maar van verdraagbaarheid, is deze systematische review niet meegenomen bij de
onderbouwing van de effectiviteit van de benzodiazepines.
Conclusie
Niveau 1
De benzodiazepinen alprazolam, diazepam, oxazepam en lorazepam zijn
effectief bij de behandeling van gegeneraliseerde angststoornis. Er is
geen duidelijk verschil in effectiviteit tussen deze middelen. Vergeleken
met de antidepressiva en buspiron treedt het effect van de
benzodiazepinen sneller op en is de effectiviteit meer gericht op de
somatische angstverschijnselen. De benzodiazepinen zijn relatief veilig.
Belangrijke nadelen zijn de bijwerkingen op het cognitief functioneren en
het risico op afhankelijkheid.
A2 Cohn & Wilcox, 1984; A2 Cutler e.a., 1993; A2 Ellie & Lamontagne,
1984; A2 Goldberg & Finnerty, 1979; A2 Rickels e.a., 1983; A2 Rickels
e.a., 1997; A2 Ruiz, 1983; A2 Strand e.a., 1990
Niveau 3
De benzodiazepinen blijven effectief op lange termijn. Na stoppen is er
kans op terugval.
20
25
30
Overige overwegingen
A2 Cohn & Wilcox, 1984
In de klinische praktijk blijkt dat benzodiazepinen moet worden ingeslopen om bijwerkingen
zoals sedatie te voorkomen of verminderen. Benzodiazepinen zijn in het algemeen snel,
binnen een tot twee weken, effectief.
De aanbevolen doseringen van de middelen zijn afgeleid uit aanwezig placebogecontroleerd
onderzoek en klinische ervaring. Bij individuele patiënten kan een lagere
dosering dan de aanbevolen dagdosering al effectief zijn.
Op basis van klinische ervaring zou overwogen kunnen worden na een half jaar tot een jaar
de dosering te verminderen. Ook blijkt hier dat sommige patiënten op de lange termijn met