Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
op de tweede plaats wanneer uitsluitend klinische populaties werden meegenomen. Het gaat
daarbij (ook) om ernstig verslaafde populaties, zowel ambulant als klinische toegepast. De
effecten, in termen van abstinentie of verminderd alcoholgebruik hebben veelal meer dan
zes maanden stand gehouden.
Wat zijn de werkzame ingrediënten van cognitieve gedragstherapie?
Longabaugh and Morgenstern (1999) onderzochten bestaande goed gecontroleerde studies
op de meest werkzame bestanddelen van sociale vaardigheidstrainingen. Zij beperkten zich
tot studies bij volwassen alcoholafhankelijke patiënten die vrijwillig in behandeling waren en
die random aan ofwel sociale vaardigheidstraining of wel een andere behandeling warden
toegewezen en waarbij de vaardigheden geïdentificeerd en gemeten werden. Slechts bij één
van de negen geselecteerde studies werd een verband gevonden tussen de mate waarin de
sociale vaardigheid aanwezig was en de effectiviteit van de behandeling. Bij de overige acht
studies was of geen verband aangetoond tussen toegenomen sociale vaardigheid en
drinkuitkomsten ofwel werd geen verschil in met gebruik gerelateerde vaardigheden gevonden
tussen de groep die vaardigheidstraining gehad had en de groep die een andere behandeling
had gehad. Dit spreekt eerdere onderzoeksresultaten dat verbeterde vaardigheden
leidt tot betere drinkuitkomsten tegen. Bij een vergelijkbare analyse van 26 studies blijkt dat
de effectiviteit van sociale vaardigheidstraining samenhangt met het aanbieden ervan in de
context van een meeromvattend programma en vooral geldt voor de minder ernstig verslaafden.
25
30
35
40
45
Wat is de effectiviteit vergeleken met andere psychosociale interventies?
Longabaugh en Morgenstern (1999) vergeleken de effecten van sociale vaardigheidstraining
met die van andere behandelvormen.
• Als stand-alone behandeling
In tien van de elf studies die sociale vaardigheidstraining vergeleken met een andere behandeling
was geen verschil in effectiviteit aangetroffen. In één onderzoek bleek sociale
vaardigheidstraining minder effectief m.b.t. aantal dagen abstinent dan de 12-stappen
behandeling waarmee hij vergeleken was.
• Als nazorg
In zeven onderzoeken werd sociale vaardigheidstraining vergeleken met een andere
vorm van nazorg of geen nazorg. Er werden geen significante verschillen aangetroffen.
• Als onderdeel van een “breed spectrum” behandeling
In 15 van de 21 onderzoeken naar de effectiviteit van sociale vaardigheidstraining als
onderdeel van een breder behandelaanbod bleek het behandelaanbod dat sociale vaardigheidstraining
bevatte effectiever. In de overige onderzoeken werd geen verschil in effectiviteit
aangetroffen.
• Overall in vergelijking met andere psychosociale behandelingen
Sociale vaardigheidstraining was minder effectief wanneer vergeleken met theoretisch
gefundeerde en wetenschappelijk bewezen psychosociale behandelvormen en effectiever
bij vergelijking met behandelvormen die minder theoretisch onderbouwd en bewezen
waren.
• Vergeleken met geen behandeling
Sociale vaardigheidstraining was effectiever dan geen behandeling.
88 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007