Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
35
In de studie van Volpicelli werd 'overall' geen verschil gevonden tussen naltrexone en placebo,
maar er bleek wel een significant verschil tussen de terugvalpercentages van deelnemers
in de naltrexonegroep die hun medicatie wel of niet conform voorschrift innamen. Dit
verschil werd niet gevonden bij de placebogroep (Volpicelli e.a 1997).
Effectiviteit op lange termijn
De meeste studies naar de effectiviteit van naltrexone voor de behandeling van alcoholafhankelijkheid
duren niet langer dan drie maanden. Een uitzondering hierop was de studie
van Krystal (Krystal e.a, 2001) waarin de patiënten gedurende 12 maanden zijn vervolgd. De
onderzoekspopulatie bestond uit zwaar verslaafde patiënten waarvan een groot aantal tevens
een andere co-morbide psychiatrische stoornis had. De psychosociale behandeling
was op abstinentie (12 stappen model en deelname aan de AA) gericht. Er werden in dit onderzoek
geen verschillen gevonden tussen de naltrexone groep en de placebogroep. Patiënten
die regelmatig hun onderzoek medicatie namen en de AA meetings bezochten deden het
beter maar ook nu werd geen verschil gezien tussen de placebogroep en de naltrexonegroep.
Krystal trekt de conclusie dat naltrexone mogelijk niet effectief is bij ernstige chronische
alcoholafhankelijkheid.
Er zijn twee RCT 's waarin is onderzocht of de effecten van naltrexone blijven bestaan wanneer
de medicatie wordt gestaakt. De resultaten van deze studies laten zien dat het positieve
effect binnen twee weken na het staken van naltrexone verdwijnt en dat 6 maanden na het
staken er geen verschil meer bestaat met de groep, die alleen psychosociale ondersteuning
kreeg (O'Malley, 1996, Anton e.a. 2001).
Veiligheid
Misselijkheid, hoofdpijn en duizeligheid zijn de meest voorkomende bijwerkingen (Croop e.a,
1997). Uit de meta-analyse van Srisurapanont (Srisurapanont e.a 2005) blijkt dat alcoholafhankelijke
patiënten, die met naltrexone zijn behandeld een 114% (NNH=8) groter risico
lopen om misselijk te worden, een 109% (NNH=12) groter risico op duizeligheid en een 35%
(NNH=17) groter risico op vermoeidheid .
Misselijkheid is geassocieerd met een kortere abstinentieduur, jongere leeftijd, vrouw zijn en
minder excessief drinken. Deze bijwerking kan verminderd worden door te starten met 25
milligram naltrexone in plaats van de standaard dosis van 50 milligram. Hepatotoxiciteit is bij
de standaarddosis van 50 milligram zeer onwaarschijnlijk (Bouza e.a, 2004).
Door de werking van naltrexone op de opiaatreceptor is deze gedurende ongeveer 72 uur
ongevoeliger voor de toediening van opioïde pijnstillers. Gebruikers van naltrexone dienen
derhalve een ‘patient alert’ bij zich te dragen, zodat bij een plotseling noodzakelijke anesthesie
hiermee rekening kan worden gehouden (Boonstra, 2003).
70 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007