Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

HOOFDSTUK 5: MEDICAMENTEUZE BEHANDELING
5
Zijn alle beschikbare effectieve medicamenteuze interventies even effectief en even veilig?
Zijn (bepaalde) combinaties van medicijnen effectiever dan (bepaalde) individuele medicamenten?
10
15
20
25
30
35
40
5.1. Inleiding
Het lange termijn doel van de behandeling van patiënten met een stoornis in het gebruik van
alcohol is gericht op het bereiken van abstinentie (of de reductie in gebruik en de gevolgen
van gebruik) en het voorkomen van een terugval.
Stoppen met het gebruik van alcohol of detoxificatie is in veel gevallen de eerste fase van de
behandeling. In de meerderheid van de gevallen zijn de symptomen en klachten tijdens de
detoxificatie mild en behoeven ze geen farmacotherapeutische behandeling. Bij ernstigere
vormen van alcoholonthouding is dit echter wel nodig. Voor diverse geneesmiddelen is in
dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek vastgesteld dat ze effectief zijn in de behandeling
van ernstigere onthoudingsverschijnselen.
Na het bereiken van abstinentie is het handhaven van abstinentie en het verminderen van de
frequentie en ernst van een terugval een belangrijk doel van de vervolg behandeling. Zelfs
als geen volledige abstinentie bereikt kan worden, kan er mogelijk een belangrijke vermindering
in morbiditeit en mortaliteit optreden als er een vermindering van de frequentie en ernst
van het alcohol gebruik bereikt kan worden. Farmacotherapie kan hierbij effectief zijn door:
• de fysiologische en/ of subjectief bekrachtigende effecten van alcohol te verminderen;
• het gebruik van alcohol onaantrekkelijk te maken door het induceren van een farmacologische
reactie na het consumeren van alcohol.
5.2. Behandeling van ongecompliceerd alcoholonthoudingssyndroom
Onthoudingsverschijnselen treden over het algemeen op bij personen die tolerant en/ of fysiek
afhankelijk zijn van alcohol en die na een periode van langdurig en intensief gebruik de
inname van alcohol verminderen. De onthoudingsverschijnselen worden veroorzaakt door
autonome hyperactiviteit en beginnen enkele uren na het staken of verminderen van het alcoholgebruik
en vertonen een piek 24 tot 36 uur na het stoppen. Lichte symptomen en klachten
behorend tot een alcoholonthoudingssyndroom zijn levendige dromen en slapeloosheid.
Matig ernstige symptomen zijn transpireren, misselijkheid, braken, lichtschuwheid, trillen,
snelle hartactie en verhoogde bloeddruk. Daarnaast kunnen andere symptomen als angst,
agitatie en hoofdpijn optreden. Ernstige onthoudingsverschijnselen zijn tactiele en visuele
hallucinaties, insulten en delier met verwardheid en desoriëntatie.
De behandeling van patiënten met een matige tot ernstige onthouding heeft als doel het verminderen
van de prikkelbaarheid van het centraal zenuwstelsel en het herstellen van het
fysiologisch evenwicht.
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 55