Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
1998). Daarom zou het beter zijn het afkappunt voor vrouwen naar 5 of 6 te verlagen (Reinert
& Allen 2002). De AUDIT is ook geëvalueerd op een eerste hulpafdeling (Piccinelli
1997), bij drug gebruikers, (Skipsey 1997), werklozen (Clausen 1993), studenten (Fleming
1991), in een psychiatrisch ziekenhuis (Hulse 2000) bij patiënten opgenomen op de afdeling
interne geneeskunde en ouderen (O’Connell 2004, Powell en McInnes 1994). De AUDIT
blijkt betrouwbaar, intern zeer consistent en kleine variaties in de vragen hebben geen consequenties
voor de uitkomst (Lapham 1998). Ook blijkt de AUDIT toepasbaar bij andere culturen
(Volk 1997). De AUDIT lijkt bruikbaar bij adolescenten, maar de resultaten van de AU-
DIT onder 415 jongeren waren beter bij een afkappunt van 4 hetgeen verklaard kan worden
doordat bij hen vaker sprake is van ‘binge’-drinken (Chung 2000).
De AUDIT-C bestaat uit de eerste drie vragen van de AUDIT en blijkt in validiteit weinig te
verschillen. Het voordeel is dat deze vragen in de praktijk gemakkelijk te onthouden en te
scoren zijn. Bij een afkappunt van 5 voor mannen was de sensitiviteit 92% en de specificiteit
74%, voor vrouwen heeft een afkappunt van 4 de beste waarden van respectievelijk 91 en
68% bij onderzoek in de eerste lijn (Gual 2002).
Tabel 1: AUDIT-C
Vragen/score 0 1 2 3 4
Hoe vaak drinkt u alcohol? nooit Maandelijks of 2-4 keer per 2-3 keer 4 of vaker per
minder maand per week week
Hoeveel drinkt u op een typische
1-2 3-4 5-6 7-9 10 of meer
dag dat u alcohol ge-
bruikt?
Hoe vaak drinkt u meer dan
6 glazen per gelegenheid?
nooit Minder dan 1
per maand
maandelijks wekelijks (bijna)dagelijks
20
25
30
CAGE-test
De CAGE-test (Cut down, Annoyed by criticism, Guilty about drinking, Eye-opener) is volgens
een systematische review (n= 38)goed in staat om alcoholmisbruik en -afhankelijkheid
te herkennen in de eerste lijn en polikliniek (sensitiviteit uiteenlopend van 43-94%, specificiteit
van 70-97%) (Fiellin 2000, O’Connell 2004)). Bij vrouwen en ouderen is de CAGE-test
mogelijk minder betrouwbaar. In een systematische review op basis van 9 artikelen werd
voor vrouwen een sensitiviteit van de CAGE-test berekend van 38-50% ten opzichte van
gevalideerde vragenlijsten inzake alcoholgebruik [Bradley 1998]. In een systematische review
van 7 onderzoeken naar geschikte screeningstesten voor problematisch alcoholgebruik
onder ouderen beveelt men de CAGE-test alleen aan aangevuld met vragen over hoeveelheid
en frequentie van alcoholgebruik [Conigliaro 2000]. Als de CAGE als positief beschouwd
wordt bij een bevestigend antwoord op 1 in plaats van 2 vragen, wordt 86-88% van
de probleemdrinkers opgespoord. Naar aanleiding van dit onderzoek bevelen de onderzoekers
aan naast de CAGE-vragen ook vragen te stellen over de hoeveelheid (per keer) en
frequentie van het drankgebruik, zoals die gesteld worden in de AUDIT-C [Adams 1996].
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 41