Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GLOSSARIUM<br />
5<br />
10<br />
15<br />
20<br />
25<br />
30<br />
35<br />
40<br />
45<br />
De <strong>in</strong> het glossarium vermelde trefwoorden zijn tot stand gekomen met hulp van dr. J.J.E. van Ever-<br />
d<strong>in</strong>gen, hoofdredacteur van P<strong>in</strong>khof Medisch Woordenboek. Op deze omschrijv<strong>in</strong>gen rust copyright.<br />
alcoholafhankelijkheid<br />
syn.alcoholverslav<strong>in</strong>g<br />
comb<strong>in</strong>atie van lichamelijke afhankelijkheid (tolerantie, onthoud<strong>in</strong>gsverschijnselen of dr<strong>in</strong>ken<br />
om te verlichten / vermijden), psychische afhankelijkheid (hunker<strong>in</strong>g, drang, ‘crav<strong>in</strong>g’), controleverlies<br />
(vaak <strong>in</strong> grote hoeveelheden of langere tijd gebruiken, steeds meer van het middel<br />
nodig hebben voor het gewenste effect (gewenn<strong>in</strong>g); langdurige wens / niet succesvolle<br />
pog<strong>in</strong>gen om te m<strong>in</strong>deren / stoppen; middel gebruiken tegen onthoud<strong>in</strong>gsverschijnselen) en<br />
lichamelijke en/of sociale gevolgen van het gebruik (veel tijd besteden om aan het middel te<br />
komen of om er van te herstellen, opgeven van belangrijke bezigheden thuis, op school, op<br />
het werk, of de vrije tijd en doorgaan met het gebruik ondanks het besef dat dit veel problemen<br />
oplevert. Van al deze kenmerken wordt psychische afhankelijkheid tegenwoordig gezien<br />
als het centrale kenmerk, terwijl controleverlies en lichamelijke en/of sociale beperk<strong>in</strong>gen<br />
veeleer worden gezien als gevolgen.<br />
alcoholmisbruik<br />
schadelijk alcoholgebruik waarbij met regelmaat zo veel wordt gedronken, dat de gebruiker<br />
ondanks evidente nadelige lichamelijke, geestelijke of sociale gevolgen (ontslag door auto-<br />
rijden onder <strong>in</strong>vloed, mishandel<strong>in</strong>g van familieleden onder <strong>in</strong>vloed, herhaalde problemen met<br />
politie of justitie e.d.) doorgaat met drankgebruik; wordt <strong>in</strong> verband gebracht met een signifi-<br />
cant toegenomen risico op opgelukken, geweld en suïcide; er is geen controleverlies, cra-<br />
v<strong>in</strong>g of van lichamelijke afhankelijkheid, maar wordt wel als een lichte vorm of <strong>in</strong> sommige<br />
gevallen als een voorstadium van alcoholafhankelijkheid beschouwd<br />
zie ook alcoholisme, alcohol<strong>in</strong>toxicatie, dipsomanie<br />
alcoholsyndroom<br />
comb<strong>in</strong>atie van lichamelijke en geestelijke verschijnselen o.b.v. overmatig alcoholgebruik,<br />
zoals controleverlies na enkele consumpties en hunker<strong>in</strong>g naar alcohol. Er wordt wel onder-<br />
scheid gemaakt tussen zwaar dr<strong>in</strong>ken, probleemdr<strong>in</strong>ken, onverantwoord dr<strong>in</strong>ken en afhanke-<br />
lijkheid of misbruik van alcohol. De omvang van de alcoholproblematiek hangt af van de ge-<br />
hanteerde def<strong>in</strong>itie; <strong>in</strong> 2003 was 11% van de bevolk<strong>in</strong>g van >12 jaar een zware dr<strong>in</strong>ker; 4 x<br />
zoveel mannen als vrouwen; vooral bij jongeren van 18-24 jaar; ca. 5% van de mensen met<br />
alcoholafhankelijkheid ervaart ooit verschijnselen van alcoholonthoud<strong>in</strong>g. De verwerk<strong>in</strong>g van<br />
alcohol verschilt per persoon en wordt mede bepaald door erfelijke aanleg; als veiligheids-<br />
marge hanteert men voor vrouwen twee E. per dag, bij mannen drie. Bij overmatig alcohol-<br />
gebruik kunnen allerlei leverafwijk<strong>in</strong>gen ontstaan, zoals acute alcoholische hepatitis, steato-<br />
sis hepatis (leververvett<strong>in</strong>g); langdurig excessief alcoholgebruik leidt tot fibroser<strong>in</strong>g en uit-<br />
e<strong>in</strong>delijk tot cirrose. Voor het aantonen van overmatig alcoholgebruik bestaan verschillende<br />
onderzoeksmethoden; allereerst bepal<strong>in</strong>g van de hoeveelheid alcohol <strong>in</strong> het bloed, gewoon-<br />
lijk d.m.v. een blaastest (wettelijke limiet voor deelname aan het verkeer is 220 ug/l = 0,50<br />
promille); leverfunctie-onderzoek (o.a. bilirub<strong>in</strong>e, leverenzymen en eiwitten, evt. aanvullend<br />
228 <strong>Concept</strong> multidiscipl<strong>in</strong>iare <strong>richtlijn</strong> stoornissen <strong>in</strong> het gebruik van alcohol, 2007