Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
35
het gezondheidsraad rapport. Deze zoekactie leverde geen nieuwe informatie op, die de
conclusies van het GR-rapport beïnvloeden. Om die reden is het GR-rapport als uitgangspunt
genomen voor de huidige richtlijn en zullen we hieronder de belangrijkste conclusies
van het gezondheidsraad rapport bespreken.
Inleiding
Alcoholgebruik in de zwangerschap kan het foetaal alcohol syndroom (FAS) ten gevolge
hebben, dat bestaat uit de combinatie van een aantal afwijkingen, waarin meestal sprake is
van gelaatsafwijkingen (dunne bovenlip met dun lippenrood en een vlak middengedeelte van
de bovenlip, kleine ooglidspleet), lichaamsgroei en hoofdomtrek < 10de percentiel, en hersenafwijkingen
(eg corpus callosum defect) met neurologische en cognitieve of intelligentie
stoornissen (1). Daarnaast kan alcohol gebruik rond de conceptie, in de zwangerschap en
gedurende de borstvoeding nog tot vele andere ongewenste effecten op de reproductie of
het zwangerschapsproduct leiden. Dit betreft de kans om zwanger te worden, de kans op
miskramen en intrauteriene vruchtdood, maar waarschijnlijk ook een verhoogde kans op
aangeboren afwijkingen, zoals een gespleten lip of gehemelte en afwijkingen aan nieren en
hart.
In Nederland gebruikt ongeveer 80% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd alcoholhou-
dende drank. Veel vrouwen staken het alcoholgebruik zodra ze zwanger zijn of eerder al, als
ze zwanger willen worden. Toch blijft naar schatting 35% tot 50% van de zwangere vrouwen
in Nederland alcoholhoudende drank gebruiken. Afhankelijk van de leeftijdsgroep varieert
het percentage niet-zwangere Nederlandse vrouwen dat zwaar drinkt van 3% tot 12%; zwa-
re drinkers gebruiken gemiddeld zes of meer standaard horecaglazen alcoholhoudende
drank per dag. Na het vaststellen van een zwangerschap stoppen zware drinkers minder
vaak met het drinken van alcoholhoudende drank dan vrouwen met een lager alcoholge-
bruik.
In het rapport worden de volgende maten gehanteerd conform de definitie van het NIGZ:
‘matig alcoholgebruik’ voor de gemiddelde alcoholconsumptie twee standaard horecaglazen
(20 gram ethanol) per dag en voor incidentele gelegenheden drie standaard horecaglazen
(30 gram ethanol) per dag, ‘binge drinking’ als het gebruik van zes of meer standaard hore-
caglazen (60 gram ethanol of meer) per dag in een kort tijdsbestek, afgewisseld met perio-
den van nauwelijks tot niet drinken.
De belangrijkste conclusies uit het gezondheidsraad rapport en hun niveau van evidence zijn
hieronder samengevat:
Conclusies
Vruchtbaarheid
Er zijn aanwijzingen dat het gebruik van ethanol door man of vrouw leidt tot een
Niveau 3 verminderde vruchtbaarheid; dit effect lijkt dosis afhankelijk en begint mogelijk
al bij minder dan gemiddeld 10 gram per dag.
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 191