Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Niveau 3<br />
gevolgen van levercirrose overlijden, bij ongeveer de helft is dit het gevolg<br />
van alcohol misbruik.<br />
B Leon 2006<br />
5<br />
Is alcoholische levercirrose een ernstige ziekte?<br />
In een Noorse cohort studie werd een groep van 100 patiënten met alcoholische levercirrose<br />
gedurende 2-6 jaar vervolgd. Bij 76% van de patiënten was bij aanvang van de studie reeds<br />
ascites aanwezig en bij 34% bloedende slokdarmvarices. De cumulatieve actuariële mortaliteit<br />
<strong>in</strong> dit cohort bedroeg 71%, 84% en 90% <strong>in</strong> 5, 10 en 15 jaar (Bell, 2004) (8). De sterfte bij<br />
alcoholische levercirrose is aanzienlijk hoger dan bij patiënten met primaire biliaire cirrose of<br />
chronische hepatitis (Roberts, 2005) (6).<br />
10 Conclusie<br />
Niveau 1<br />
Alcoholische levercirrose is een ernstige ziekte met een beperkte levensverwacht<strong>in</strong>g.<br />
A2 Bell 2004; Roberts 2004<br />
15<br />
20<br />
25<br />
Is overmatig of excessief alcoholgebruik verantwoordelijk voor het ontstaan van levercirrose?<br />
Lang is gedacht dat de met alcoholisme geassocieerde voed<strong>in</strong>gsdeficiënties levercirrose<br />
veroorzaken. Zorgvuldig gecontroleerd experimenteel werk bij baviaanapen door de groep<br />
van Lieber e.a. heeft aannemelijk gemaakt dat het de alcohol zelf is die levercirrose kan veroorzaken<br />
(Lieber 1975) (9). Dit werk, dat door een groot aantal onderzoeksgroepen bevestigd<br />
is, heeft tot het <strong>in</strong>zicht geleid dat ook goed gevoede alcoholgebruikers levercirrose kunnen<br />
krijgen. De relatie tussen overmatig alcoholgebruik en het ontstaan van levercirrose blijft<br />
echter een associatief verband. Er zijn begrijpelijkerwijs geen placebo gecontroleerde gerandomiseerde<br />
studies over dit onderwerp. Obductie onderzoek laat zien dat bij personen<br />
die langdurig overmatig alcohol gebruikt hebben, levercirrose significant meer voorkomt dan<br />
bij geheelonthouders. Bij personen die veel alcohol gebruikt hebben komt vaker levercirrose<br />
voor dan bij personen die m<strong>in</strong>der alcohol gebruikt hebben. Het is echter ook duidelijk dat<br />
lang niet alle alcoholisten ook daadwerkelijk levercirrose krijgen, de percentages variëren<br />
van 15-50 procent (10). Naast alcohol spelen genetische en omgev<strong>in</strong>gsfactoren een rol bij<br />
het ontstaan van levercirrose (11).<br />
30<br />
Conclusie<br />
onbe-<br />
Niveau<br />
paald<br />
Alcohol is hepatotoxisch.<br />
Lieber 1975 (dierexperimenteel onderzoek)<br />
Hoeveel alcohol is veilig, hoeveel alcohol is gevaarlijk?<br />
De vraag of er een drempelwaarde is of dat het een glijdende schaal betreft met een dosiseffect<br />
relatie. Omdat meerdere factoren een rol spelen bij het ontstaan van alcoholische levercirrose<br />
is deze vraag niet gemakkelijk te beantwoorden. Aangenomen wordt dat bij man-<br />
<strong>Concept</strong> multidiscipl<strong>in</strong>iare <strong>richtlijn</strong> stoornissen <strong>in</strong> het gebruik van alcohol, 2007 157