Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5<br />
10<br />
15<br />
20<br />
vergrote milt en ascites. Spataderen <strong>in</strong> slokdarm, maag of andere delen van het maagdarmkanaal<br />
kunnen acuut gaan bloeden. Dit kan levensgevaarlijk zijn, vooral als er niet snel een<br />
ziekenhuis bereikt kan worden.<br />
Een vergrote milt leidt tot een afname van bloedplaatjes en witte bloedcellen met een verhoogde<br />
bloed<strong>in</strong>gsneig<strong>in</strong>g en bevattelijkheid voor <strong>in</strong>fecties als gevolg. Omdat de lever een<br />
centrale rol <strong>in</strong> de stofwissel<strong>in</strong>g speelt, zal een levercirrose op den duur tot een slechte voed<strong>in</strong>gstoestand<br />
met verlies van spiermassa leiden. Een acute lever<strong>in</strong>sufficiëntie, door bijvoorbeeld<br />
alcoholische hepatitis, of een meer geleidelijke verslechter<strong>in</strong>g van een reeds bestaande<br />
levercirrose, kan gepaard gaan met een nier<strong>in</strong>sufficiëntie (hepatorenaal syndroom) of en<br />
een (porto-systemische) encephalopathie. De porto-systemische encephalopathie moet men<br />
onderscheiden van andere cerebrale gevolgen van overmatig alcoholgebruik zoals het delirium<br />
tremens en het Korsakoff syndroom. De behandel<strong>in</strong>g van deze aandoen<strong>in</strong>gen is fundamenteel<br />
verschillend, de benzodiazep<strong>in</strong>es die men aan patiënten met delirium tremens<br />
zou geven moet men bij de porto-systemische encephalopathie juist vermijden.<br />
Naast het feit dat alcohol leverziekte kan veroorzaken, kan alcohol ook een reeds bestaande<br />
leverziekte verergeren. Dit geldt met name voor chronische virale hepatitis. Alcoholgebruik<br />
heeft een ongunstig effect op het beloop van de chronische virale hepatitis, dit geldt zowel<br />
voor hepatitis B als C. Patiënten met een chronische virale hepatitis die tevens alcohol gebruiken<br />
hebben bij presentatie meer leverfibrose (een hogere Metavir-score) dan geheelonthouders<br />
(3). Ook de progressie van chronische hepatitis naar cirrose wordt door alcohol<br />
versneld (4).<br />
25<br />
30<br />
35<br />
Alcoholische levercirrose<br />
Levercirrose is het gevolg van overmatige b<strong>in</strong>dweefselvorm<strong>in</strong>g waardoor de normale leverarchitectuur<br />
verstoord wordt. Tevens is er sprake van een nodulaire regeneratie van leverweefsel.<br />
Levercirrose leidt tot een afname van de synthese- en uitscheid<strong>in</strong>gsfunctie van de<br />
lever en tot portale hypertensie.<br />
In een Italiaanse case-control studie bij 462 patiënten met levercirrose bleek alcohol bij<br />
67.9% verantwoordelijk te zijn voor de cirrose (Corrao 1998) (5). In een groot Engels ziekenhuis<br />
g<strong>in</strong>g het bij 60 % van de opnames wegens levercirrose om alcoholische levercirrose<br />
(Roberts 1999) (6). In Nederland is er bij 40% (vrouwen) to 60% (mannen) van de ziekenhuisopnames<br />
voor levercirrose sprake van alcoholische levercirrose (Leon 2006) (7).<br />
De mortaliteit door levercirrose <strong>in</strong> de periode 1997-2001 wordt door de WHO geschat op<br />
5.9/100.000 (vrouwen) en 9.7/100.000 (mannen). Dit is ten opzichte van de periode 1957-<br />
1961 een toename want toen was het 7.8/100.000 en 4.7/100.000 respectievelijk (Leon<br />
2006) (7).<br />
Conclusies<br />
Niveau 1<br />
In Nederland, Engeland en Italië gaat het bij 40-68 procent van de ziekenhuisopnames<br />
voor levercirrose om een alcoholische levercirrose.<br />
A2 Corrao 1998; Roberts 1999;<br />
B Leon 2006<br />
Geschat wordt dat <strong>in</strong> Nederland ongeveer 2200 mensen per jaar aan de<br />
156 <strong>Concept</strong> multidiscipl<strong>in</strong>iare <strong>richtlijn</strong> stoornissen <strong>in</strong> het gebruik van alcohol, 2007