Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5<br />
204 dossiers van bipolaire patiënten waarvan 34 % een alcoholverslav<strong>in</strong>g had], en op het<br />
onderzoek van Geller. In de review van Frye wordt lithium niet aangeraden als middel om het<br />
dr<strong>in</strong>kgedrag van alcoholisten te beïnvloeden. De studies waarop dit is gebaseerd gaan overigens<br />
om alcoholisten zonder bipolaire stoornis. Meer positief is deze review over het antiepilepticum<br />
valproaat. Dit is vooral gebaseerd op de studie van Salloum e.a. uit 20053 van<br />
52 patiënten met alcoholafhankelijkheid en een bipolaire stoornis. De beide patiëntengroepen<br />
kregen treatment as usual bestaande uit psychologische <strong>in</strong>terventies, plus lithium, en<br />
daarnaast valproaat of placebo. Het dr<strong>in</strong>kgedrag van de valproaatgroep nam significant af.<br />
10<br />
15<br />
Vornik and Sherwoon Brown vermelden drie kle<strong>in</strong>e open studies die een mogelijk effect aantonen<br />
van atypische neuroleptica zowel op de bipolaire stoornis als op middelengebruik.<br />
Slechts een daarvan omvatte ook alcoholpatiënten [Brown 2005], het neurolepticum was<br />
aripiprazol. Het g<strong>in</strong>g maar om 20 patiënten en de vraag is of daar eigenlijk wel alcoholverslaafden<br />
tussen zaten.<br />
Conclusies<br />
Niveau 2<br />
Valproaat doet het dr<strong>in</strong>kgedrag bij alcoholverslaafden met een bipolaire stoornis<br />
mogelijk afnemen.<br />
A2 Salloum e.a. 2005<br />
D Goldberg, 2001<br />
Niveau 4<br />
Er zijn geen aanwijz<strong>in</strong>gen dat lithium een positief effect heeft op het dr<strong>in</strong>kgedrag<br />
van alcoholisten.<br />
D Frye e.a. 2006<br />
Niveau 4<br />
Het voorschrijven van lithium aan alcoholisten met een sterk ontregelde leefstijl<br />
is risicovol.<br />
D Men<strong>in</strong>g van de werkgroep<br />
20<br />
25<br />
30<br />
Aanbevel<strong>in</strong>g<br />
Bij patiënten met een bipolaire stoornis en alcoholafhankelijkheid valt het om reden van veiligheid<br />
te overwegen valproaat als middel van eerste keus voor te schrijven <strong>in</strong> plaats van<br />
lithium.<br />
Ter afsluit<strong>in</strong>g<br />
Het verdient aanbevel<strong>in</strong>g om <strong>in</strong> het geval van comorbiditeit te spreken van meerdere “naast<br />
elkaar bestaande stoornissen” die alle behandel<strong>in</strong>g behoeven. Het blijkt immers steeds weer<br />
dat behandelen van de ene stoornis het beloop van de andere nauwelijks beïnvloedt. Het<br />
staken van alcohol doet wel eens een ander beeld, zoals een angststoornis of een depressie<br />
verdwijnen, maar het omgekeerde is nauwelijks het geval.<br />
Bij veel alcoholisten is er tevens sprake van persoonlijkheidsproblematiek. Hoewel de aanwezigheid<br />
van een persoonlijkheidsstoornis een complicatie kan vormen hoeft dit geen belemmer<strong>in</strong>g<br />
te zijn voor een succesvolle verslav<strong>in</strong>gsbehandel<strong>in</strong>g.<br />
<strong>Concept</strong> multidiscipl<strong>in</strong>iare <strong>richtlijn</strong> stoornissen <strong>in</strong> het gebruik van alcohol, 2007 115
Change language