Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
Literatuur
• Miller, William R. en Wilbourne, Paula L. (2002): Mesa Grande: a methodological analysis of clinical trials
of treatments for alcohol use disorders. Addiction, 97, 265–277 © 2002 Society for the Study of Addiction
to Alcohol and Other Drugs.
10
15
20
25
30
6.7. Behandeling van alcoholafhankelijkheid als een chronische aandoening
Uit studies naar het beloop van afhankelijkheid blijkt dat het merendeel van degenen die enige
tijd afhankelijk zijn geweest, ondanks behandeling niet genezen. Zij slagen er niet in om
te abstineren of om matig te (blijven) gebruiken. Chroniciteit komt vaker voor bij patiënten
met naast verslaving andere psychische stoornissen en/of met meervoudige sociale en persoonlijke
problemen. Wanneer ook herhaalde behandeling niet leidt tot het gewenste resultaat
kan overwogen worden om de behandeling niet langer primair te richten op verandering
van het alcoholgebruik, maar op de verlichting van de leefproblemen en beperking van de
door het alcoholgebruik veroorzaakte schade. Een dergelijke behandeling kan lange tijd duren.
Voor de behandeling van chronisch psychiatrische patiënten in deze zin zijn diverse
vormen van case-management ontwikkeld.
Onderscheiden worden veelal Case-management voor langdurig verslaafden - GGZNed, het
makelaarsmodel, het model van de assertive community treatment (ACT) en het strenghtsbased
model, naast het ‘klassieke’ clinical casemanagement model ((Wolf e.a., 2002 ).
Het makelaarsmodel is beperkt tot het identificeren van de behoeften van de patiënt en het
toeleiden naar de beschikbare vormen van hulp en kenmerkt zich door kortdurende contacten
en een grote case-load. Het ACT kenmerkt zich door een actieve ‘outreachende’ benadering,
focus op praktische problemen, beperkte case-load, voortdurende bereikbaarheid, verantwoordelijkheid
gedragen door multidisciplinair team en beschikbaarheid van klinische en
andere voorzieningen. Het strengths-based model legt sterke nadruk op de sterke kanten en
mogelijkheden van de patiënt, met veel aandacht voor belangenbehartiging. In clinical casemanagement
ligt de nadruk op psychotherapie en vaardigheidstraining.
De studies naar casemanagement zijn overigens in alle gevallen gericht op meervoudige
verslaafde patiënten, naast alcoholafhankelijkheid is er vrijwel altijd ook sprake van drugsafhankelijkheid
en voorts is er sprake van andere psychiatrische symptomatologie naast verslaving
(dubbele diagnose).
35
40
Overzicht van de evidentie
Wolf e.a. (2002) geven een overzicht van de resultaten uit de literatuur tot 2001 op basis van
acht studies waarin de uitkomsten van één van de vormen van case-management op gecontroleerde
wijze worden vergeleken met die van een ander. Tielemans e.a. (2007) doet hetzelfde
met de literatuur tussen 2002 en 2006 en vinden 13 studies in die periode. Uit deze
studies zijn de volgende conclusies af te leiden.
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 101