Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland
Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland
Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PANIEKSTOORNIS MET OF ZONDER AGORAFOBIE<br />
voorlichting en samenwerking met de huisarts, aan laagdrempelige niet vooraf vastgelegde<br />
terugkommogelijkheden en aan het voorschrijven van zelfhulpboeken.<br />
Aanbeveling<br />
Voor afsluiting van de therapie lijkt het zinvol om patiënten alert te maken<br />
op mogelijke signalen voor terugval. Aansluitend kan hun worden<br />
geleerd om anders met deze signalen om te gaan dan voor de start van<br />
de behandeling. Het anders omgaan met deze signalen kan bestaan uit<br />
het anders duiden en interpreteren ervan en uit andere coping.<br />
Nadat een behandeling met goed resultaat is afgesloten, is het verstandig<br />
om goede afspraken te maken met de patiënt en de huisarts over<br />
mogelijkheden om snel in te grijpen bij mogelijke terugval.<br />
4.2.4 Psychologische paniekmanagement (PM)<br />
4.2.4.1 Effectiviteit<br />
Wetenschappelijke onderbouwing<br />
Systematisch onderzoek naar psychologische paniekmanagement (PM) is pas van<br />
betrekkelijk recente datum. Toch is PM inmiddels in een aantal meta-analyses en reviews<br />
betrokken (van Balkom, Nauta & Bakker, 1995; van Balkom et al., 1997; Craske,<br />
1999; Oei et al., 1999; Emmelkamp, 2001). Daaruit blijkt dat PM een effectieve<br />
methode is om paniekaanvallen en (in mindere mate) vermijding te reduceren.<br />
Dropout percentages liggen rond de tien procent (Craske, 1999) en er zijn geen bijwerkingen<br />
bekend.<br />
Conclusie<br />
Niveau 1<br />
Psychologische paniekmanagement is effectief bij de behandeling<br />
van paniekstoornis. T.a.v. het effect op ernstig<br />
agorafobisch vermijdingsgedrag moet de conclusie iets<br />
voorzichtiger zijn: waarschijnlijk moet de methode daar<br />
worden gecombineerd met (of worden vervangen door)<br />
exposure in vivo.<br />
A1 Van Balkom, Nauta & Bakker, 1995; van Balkom et al.,<br />
1997; 1998; Craske, 1999; Oei et al., 1999; Emmelkamp,<br />
2000; Clark, 1996<br />
Overige overwegingen<br />
PM is een methode die door patiënten betrekkelijk gemakkelijk wordt geaccepteerd.<br />
Diverse varianten van de interventie zijn geprotocolleerd, zodat de uitvoering betrekkelijk<br />
eenvoudig is. De methode kan worden gecombineerd met andere interventies<br />
als exposure in vivo.<br />
Aanbeveling<br />
Bij paniekstoornis, al dan niet met agorafobie, is PM de aangewezen psychologische<br />
interventie wanneer angst voor paniek en het regelmatig<br />
vóórkomen van paniek het klinisch beeld in belangrijke mate bepalen. Bij<br />
agorafobische vermijding zal de methode dikwijls moeten worden gecombineerd<br />
met exposure in vivo<br />
52
Change language