Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

PANIEKSTOORNIS MET OF ZONDER AGORAFOBIE
4.1.6.2 Dosering
Wetenschappelijke onderbouwing
Er zijn twee dosiseffect studies verricht met alprazolam (1,2). Hieruit is gebleken dat
6 mg alprazolam effectiever was dan 2 mg, terwijl deze laatste conditie niet effectiever
was dan placebo. Uit al het overig onderzoek blijkt dat benzodiazepinen hoog
moeten worden gedoseerd om effectief te kunnen zijn bij deze indicatie. Hier is echter
geen systematisch onderzoek naar verricht.
Conclusie
Niveau 1
Het is aangetoond dat de dosering van alprazolam op 6 mg
per dag ligt.
Bij de overige benzodiazepinen is geen dosis-effect studie
verricht.
A2 Lydiard et al; A2 Uhlenhuth et al
Overige overwegingen
In de klinische praktijk blijkt dat de medicatie moet worden ingeslopen om bijwerkingen,
zoals sedatie, te voorkomen of verminderen. Benzodiazepinen zijn in het algemeen
direct effectief. Het is onze ervaring dat een deel van de patiënten op een lagere
dosering reageert dan 6 mg alprazolam per dag. Aangezien in het dosiseffect onderzoek
geen tussendosering van 4 mg per dag is onderzocht, stellen wij een streefdosering
voor van 4-6 mg per dag. De aanbevolen doseringen van de overige middelen
zijn afgeleid uit aanwezig placebogecontroleerd onderzoek en klinische ervaring.
Bij individuele patiënten kan een lagere dosering dan de aanbevolen dagdosering al
effectief zijn.
De start- en streefdoseringen per dag voor de benzodiazepinen zijn:
Benzodiazepine Startdosering Streefdosering
Alprazolam 1,5mg 4-6mg
Clonazepam 1mg 2-3mg
Diazepam 5-10mg 40-50mg
Lorazepam 1mg 2-4mg
Aanbeveling
Het benzodiazepine wordt gestart met de lage startdosering. Zonodig
wordt verder verhoogd tot de streefdosis.
Literatuur
Lydiard RB, Lesser LM, Ballenger JC, Rubin RT, Lararia M, Dupont R. A fixed-dose study of alprazolam
2 mg, alprazolam 6 mg, and placebo in panic disorder. J Clin Psychopharmacol 1992; 12: 96-103.
Uhlenhuth EH, Matuzas W, Glasas RM, Eaton C. Response of panic disorder to fixed doses of alrazolam
or imipramine. J Affect Dis 1989; 17: 261-270.
4.1.6.3 Lange termijn
Wetenschappelijke onderbouwing
Gecontroleerd lange termijn onderzoek gedurende 24 respectievelijk 32 weken is verricht
met alprazolam (1,2). In een open studie van meer dan 1 jaar (3) bleek clonazepam
effectief. Uit deze studies blijkt dat er geen tolerantie optreedt voor het anxiolytische
effect van het benzodiazepine. Sommige patiënten kunnen de dagdosering
verlagen met behoud van het initiële effect.
Bij te snel afbouwen van benzodiazepinen kunnen onttrekkingsverschijnselen optreden.
47