Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

DIAGNOSTIEK
tie werden er twee duidelijke factoren gevonden: ziekte angst en ziekte gedrag
(Speckens et al., 1995)
De MEGAH schaal (Schmidt & Lousberg, 1992) bestaat uit vijf schalen, die aspecten
van het omgaan met ziekte en gezondheid meten, terwijl een combinatie de eerste
drie subschalen een index voor hypochondrie oplevert. De subschalen zijn: 1. Angst
en onzekerheid over de eigen gezondheid, 2. Algemene gezondheidsattitude, 3. Ziekte-overtuiging,
4. Vertrouwen vs. wantrouwen in artsen en 5. Geneigdheid om medische
informatie op te zoeken. Voorlopig empirisch onderzoek doet vermoeden dat de
MEGAH bevredigende psychometrische eigenschappen heeft.
• Obsessief-compulsieve stoornis
De Maudsley Obsessive Compulsieve Inventory (MOCI, Hodgson & Rachman, 1977)
bestaat uit 30 items. Naast een totaal score voor dwanghandelingen, worden er vier
subschalen onderscheiden: 1. Controleren, 2. Schoonmaken, 3. Traagheid en 4. Twijfelen.
Pure obsessies worden niet gemeten. De factorstructuur werd ook in de Nederlandse
populatie terug gevonden (Kraaykamp et al., 1989), hoewel de interne consistentie
per schaal nogal varieerde. De gevoeligheid voor verandering is niet optimaal.
De Padua Inventory (Sanavio, 1988) bestaat uit 60 items over dwanghandelingen en
obsessies. De lijst is gevalideerd voor de Nederlandse populatie (Van Oppen et al.,
1995). Er worden vijf subschalen onderscheiden: 1. Impulsen, 2. Wassen, 3. Controleren,
4. Rumineren, en 5. Precisie. De lijst is gevoelig voor verandering. Ze is geschikt
om de gehele breedte van dwangverschijnselen in beeld te brengen.
De Inventarisatie Dagelijkse Bezigheden (IDB, Kraaimaat & Van Dam-Baggen, 1976)
bestaat uit 32 items. De totaal score geeft de mate van obsessief compulsief gedrag
aan. Daarnaast kunnen 6 clusters worden onderscheiden, die echter niet onafhankelijk
van elkaar zijn (Arts et al., 1990): 1. herhalen en controleren, 2. handelingen uitvoeren
in vaste volgorde of tijd, 3. vuil en besmetting, 4. netheid en nauwgezetheid, 5.
onaangename en irreële gedachten en 6. besluiteloosheid.
De Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (Y-BOCS; Goodman, et al. 1989) is een
gestructureerd interview dat gescoord kan worden door een therapeut of een onafhankelijke
beoordelaar. Tevens wordt er een inventarisatie van de bestaande obsessies
en compulsies gemaakt. De Y-BOCS bestaat uit 10 items die de ernst van de
dwangsymptomen meten. In de Y-BOCS zijn twee subschalen te onderscheiden: (1)
obsessies en (2) de dwanghandelingen. De Y-BOCS is een betrouwbaar en valide beoordelingsschaal
om de ernst van dwangsymptomen bij patiënten met een OCS in
kaart te brengen (Goodman, et al, 1989; Goodman, Price, Rasmussen, Mazure, Delgado
et al., 1989). De Y-BOCS wordt veel gebruikt in onderzoek en in de klinische
praktijk.
• Sociale fobie
De Sociale Angst Schaal (SAS; Willems et al., 1973) bestaat uit 24 items. De lijst
heeft geen subschalen maar vraagt naar emotionele reacties en cognities in verschillende
soorten interacties: 1. situaties waarin men opvalt, 2. situaties waarin men
wordt beoordeeld, 3. nieuwe en onverwachte situaties en 4. gezelligheidssituaties en
informele contacten.
De Inventarisatielijst Omgaan met Anderen (IOA; Van Dam-Baggen & Kraaimaat,
1990) bestaat uit een lijst van 35 sociale interacties, die moeten worden gescoord op
ervaren spanning en frequentie. De lijst bestaat uit vijf subschalen: 1. kritiek geven,
2. aandacht vragen, 3. waardering uitspreken, 4. initiatief nemen en 5. jezelf waarderen.
De psychometrische eigenschappen van de lijst zijn goed. Het concept dat door
de IOA gemeten wordt is breder dan sociale fobie. Internationaal is deze lijst niet in
gebruik.
De Schaal voor Interpersoonlijk Gedrag (SIG; Arrindell et al., 1984) lijkt erg op de
IOA. De lijst beschrijft 50 gedragingen die elk moeten worden gescoord op spanning
en frequentie. De SIG bestaat uit vier subschalen: 1. uiten van negatieve gevoelens,
2. uiten van onzekerheid en ontoereikendheid, 3. jezelf kenbaar maken en 4. uiten
van positieve gevoelens. De psychometrische eigenschappen van de SIG zijn goed.
Het gebruik van deze schaal is eveneens beperkt tot het Nederlandssprekend taalgebied.
33