Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

DIAGNOSTIEK
verschillende angststoornissen, ook onderdelen waarbij depressieve klachten, somatoforme
stoornissen, psychotische verschijnselen en middelengebruik worden uitgevraagd.
Het interview kan in globaal een uur worden afgenomen; bij elke stoornis
wordt alleen doorgevraagd als daartoe na de eerste open vragen aanleiding blijkt te
zijn. Het interview begint met algemene vragen over het functioneren. Di Nardo et al.
(1988) vonden een redelijke inter-rater betrouwbaarheid en Bouman en De Ruiter
(1991) vonden een redelijke convergente validiteit met een zelfbeoordelingsvragenlijst.
De ADIS is goed te gebruiken wanneer men op klinische gronden al meent dat er
van een angststoornis sprake is en is minder tijdrovend dan DIS of SCID.
Het Mini-International Neuropsychiatric Interview (MINI, Sheenan et al., 1998) is
ontwikkeld als een beknopt gestructureerd interview voor de belangrijkste As-I psychiatrische
aandoeningen volgens de DSM-IV en ICD-10. De MINI kan in ongeveer 15
tot 30 minuten worden afgenomen. De MINI Plus is een meer gedetailleerde versie
van de MINI. Er is van de MINI (plus) een Nederlandse versie beschikbaar. D.
Sheehan et al. (1998) vermelden goede psychometrische eigenschappen voor onder
andere de diagnostiek van angststoornissen. De Nederlandse versie is nog niet onderzocht
op psychometrische eigenschappen. De MINI kan gebruikt worden als aanvulling
op de klinische diagnostiek.
Het Composite International Diagnostic Interview (CIDI, versie 2.1, WHO,1997) is een
uitgebreid diagnostisch interview dat voor Nederland is vertaald en bewerkt door ter
Smitten et al (1998). Het instrument beoogt het vaststellen van diagnoses volgens
het ICD-10 en het DSM-IV systeem. Het interview is ontworpen om gebruikt te worden
in verschillende culturen en in verschillende situaties, zowel in epidemiologisch
onderzoek als hulpmiddel bij klinische problemen. Het is verkrijgbaar in een lifetime
versie en in een versie betreffende het laatste jaar. Naast de papieren uitgave bestaat
ook een geautomatiseerde versie (CIDI-Auto). De versie 2.1 omvat 17 diagnostische
gebieden. Het interview duurt gemiddeld 75 minuten. Voor gebruik van de CIDI dient
een training gevolgd te worden. De vragen worden op een gestandaardiseerde manier
afgenomen.
3.4.4 Zelfbeoordelingsvragenlijsten
3.4.4.1 Algemeen
De Symptom Check List (SCL-90; Derogatis, 1977;Arrindell & Ettema, 1986). Deze
lijst is een multidimensionele klachtenlijst bestaande uit 90 items. De totaal score van
deze lijst is een maat voor algeheel psychisch functioneren. Daarnaast bestaat de lijst
uit acht subschalen. Voor de angststoornissen zijn met name de subschalen 'angst' en
'agorafobie' relevant. Normscores zijn beschikbaar voor de populaties ‘psychiatrische
patiënten en ‘normalen’. De SCL-90 wordt veel gebruikt en is geschikt om een beeld
te krijgen van de breedte en ernst van de (niet–psychotische en niet-organische) psychopathologie.
De Lehrer-Woolfolk Anxiety Symptom Questionnaire (LWASQ; Lehrer & Woolfolk e.a.,
1982; Scholing & Emmelkamp, 1992). Deze vragenlijst bestaat uit 36 items, die de
cognitieve, gedragsmatige en somatische aspecten van angst meten. De somatische
subschaal (10 items) meet lichamelijke symptomen van angst; de gedragsmatige
subschaal (9 items) meet voornamelijk vermijding en de cognitieve subschaal (11
items) meet de neiging om te piekeren en rumineren.
De Nederlandse versie heeft een 5-punts likert schaal lopende van 1 (nooit) tot 5 (bijna
altijd). Betrouwbaarheid van de subschalen zijn in Nederlands onderzoek ruim voldoende
gebleken evenals convergerende en divergerende validiteit (Scholing & Emmelkamp,
1992). De LWASQ is gevoelig voor verandering. De vragenlijst is bij uitstek
geschikt om de genoemde dimensies in kaart te brengen.
De Zelfbeoordelingsvragenlijst (ZBV, van der Ploeg et al, 1980). Deze vragenlijst is
een bewerking van Spielberger’s State Trait Anxiety Inventory (STAI) en meet algemene
angst. De lijst bestaat uit 2 schalen: toestandsangst verwijst naar de angst op
31