Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

DIAGNOSTIEK
vermijdingsgedrag. Er worden twee afkappunten gehanteerd, een laag afkappunt om
angststoornissen uit te sluiten en een hoog afkappunt om angststoornissen aan te
tonen. De Distressschaal meet de aspecifieke ‘spanning’ als uiting van de moeite om
psychosociaal te blijven functioneren. Angststoornissen gaan altijd gepaard met distress;
een lage Distressscore sluit angststoornissen praktisch uit. De Distressscore is
een goede ernstmaat voor psychische stoornissen van verschillende aard.
3.4.3 (Semi) gestructureerde diagnostische interviews.
Diagnostic Interview Schedule (Dis, Helzer & Robins, 1988)
De DIS is een sterk gestructureerd interview, bedoeld voor gebruik door zowel deskundigen
op het gebied van psychopathologie als getrainde leken. De meest recente
versie is de DIS-IV, afgestemd op de criteria volgens de DSM-IV. De DIS-IV bestaat
uit bijna 500 vragen. Alle items worden gescoord op klinische relevantie en mogelijke
etiologie. De klinische relevantie wordt gescoord op een 5-puntsschaal (1 = geen
symptomen, 5 = zeer ernstig). Alle vragen moeten letterlijk worden voorgelezen; de
DIS geeft in dit opzicht geen ruimte voor eigen initiatieven van de gespreksleider. De
afname van de DIS kost erg veel tijd, zeker als de ondervraagde een of meer psychische
stoornissen meldt. De DIS is voornamelijk geschikt voor onderzoeksdoeleinden.
De 'Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders' (SCID-I, First et al.,
1996) is een semi-gestructureerd klinisch interview voor de classificatie van psychische
stoornissen op As I (dus de klinische syndromen) van de DSM-IV. Van dit interview
is een Nederlandse bewerking op de markt (Van Groenestijn et al., 1999).
Het interview moet worden afgenomen door getrainde interviewers. De ontwikkeling
van de SCID begon na de publicatie van de DSM-III (APA, 1980) en bij iedere nieuwe
versie van de DSM werd ook de SCID aangepast. De SCID bestaat in verschillende
versies: een research versie (die weer verschillende varianten kent) en een klinische
versie. De research versie is het meest uitgebreid; hiervan bestaat een ‘patiëntversie’,
bedoeld voor personen die zeker lijden aan een psychische stoornis, en een ‘nietpatiënt
versie’, voor personen van wie het op voorhand niet duidelijk is of ze lijden
aan een dergelijke stoornis (bijvoorbeeld voor epidemiologisch onderzoek in de normale
populatie). De research versies van de SCID bestaan uit tien modules, te weten:
stemmingsepisodes; psychotische en aanverwante symptomen; psychotische stoornissen;
stemmingsstoornissen; middelengebruik; angststoornissen; somatoforme
stoornissen; eetstoornissen; aanpassingsstoornissen en facultatieve stoornissen (zoals
bijvoorbeeld acute stressstoornis of hypomane episode). De vragen die betrekking
hebben op de criteria van het betreffende klinische syndroom worden gescoord van 1
tot 3 op aanwezigheid van het symptoom of een ? voor ontbrekende of onduidelijke
informatie. Aan het eind van het interview worden de scores opgeteld voor de uiteindelijke
classificatie. De SCID-I kan in het algemeen in één tot anderhalf uur worden
afgenomen. De interviewer wordt aangemoedigd om naast de antwoorden op de vragen
ook gebruik te maken van andere bronnen van informatie, zoals observatie van
het gedrag van de geïnterviewde, informatie uit dossiers of informatie van derden.
De klinische versie van de SCID-I is een verkort interview, waarbij alleen de meest
voorkomende diagnoses worden uitgevraagd; subtypes worden daarbij niet onderscheiden.
De klinische versie wordt bijvoorbeeld gebruikt in intakeprocedures of ter
bevestiging van het vermoeden van een bepaalde diagnose.
De SCID-I is een frequent gebruikt interview in talrijke research studies, en psychometrisch
onderzoek laat zien dat er een bevredigende inter-rater betrouwbaarheid is
te bereiken (Williams et al., 1992), mits de interviewers goed getraind zijn. De SCID
kent een paar beperkingen: de sterke gebondenheid aan de DSM-IV classificatie wordt
door sommige diagnostici als te beperkend en te weinig dimensioneel ervaren, en
daarnaast zijn enkele psychische stoornissen niet in het interview opgenomen.
Het Anxiety Disorders Interview Schedule (ADIS, Di Nardo, 1988) is een gestructureerd
interview dat in eerste instantie werd ontwikkeld voor de diagnostiek van angststoornissen
volgens de DSM-criteria; met elke nieuwe DSM-editie wordt ook een
nieuwe editie van de ADIS ontwikkeld. Er is een Nederlandse versie van de ADIS-III-R
(De Ruiter, Bouman & Hoogduin, 1993), gebaseerd op de DSM-III-R. De Nederlandse
ADIS-IV is in voorbereiding. De ADIS-III-R heeft, naast specifieke vragen over de
30