Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

BIJLAGE 1 KOSTENEFFECTIVITEIT
momenteel geen kwantitatieve informatie beschikbaar waarmee onderbouwd kan
worden hoe de tijdsbestedingen van hulpverleners in de verschillende setting zijn veranderd.
Naast fusies wordt ook gewezen op de noodzaak om efficiënter te werken in verband
met productieproblemen (b.v. wachtlijsten). Tevens wordt een afname van de multidisciplinaire
benadering van de patiënt verondersteld als gevolg van de toename van
de behandeling in eigen praktijken van zorgverleners en stepped care. Dit zou met
name gelden voor psychotherapeuten. “De multidisciplinaire samenwerking, die als
behandelideologie van de psychotherapie wordt gezien, lijkt zijn langste tijd gehad te
hebben en maakt plaats voor een meer interdisciplinaire ideologie waarbij uitdrukkelijker
wordt gekeken naar de meest passende zorg gegeven de beperkte middelen”.
(13)
Er stond ons onvoldoende informatie ter beschikking om op betrouwbare wijze kostprijzen
binnen de diverse settings te bepalen.
Daarnaast zal rekening moeten worden gehouden met mogelijke verschillen in patiëntenpopulatie
per setting.(13) Ook ontbreken gegevens over eventuele verschillen in
effecten van behandeling binnen de diverse settings.
Binnen de huidige structuur van de GGZ zou ook rekening moeten worden gehouden
met de beschikbaarheid van alternatieve voorzieningen. Zo kunnen de huidige wachtlijsten
consequenties hebben voor de kosteneffectiviteit. Er zijn aanwijzingen dat
combinatietherapie vaak noodgedwongen tot stand komt, waarbij de patiënt voorlopig
geholpen kan worden met medicatie en waarbij op een later tijdstip wordt gestart met
een psychologische interventie.
In het huidige overzicht is geen rekening gehouden met kosten van werkverzuim, de
zogenaamde indirecte kosten. De indirecte kosten kunnen mogelijk van groot belang
zijn voor de kosteneffectiviteit van een interventie. Uit een onderzoek naar werkverzuim
en medische consumptie bij depressiviteit wordt geconcludeerd dat snelle en
adequate behandeling noodzakelijk is om met name langdurig ziekteverzuim bij mannen
te voorkomen. (14) Tevens blijken mensen met een depressie sterk gemedicaliseerd
als gevolg van symptoombestrijdende medicatie voor de lichamelijke klachten
die het gevolg lijken van psychiatrische stoornissen. Verondersteld wordt dat dit ook
geldt voor andere psychische aandoeningen.
Bovenstaand verslag betreft een eerste verkenning naar de beschikbaarheid en bruikbaarheid
van relevante gegevens met als doel informatie over de kosteneffectiviteit
van alternatieve behandelingen op te nemen bij de ontwikkeling van de multidisciplinaire
richtlijn Angststoornissen. Kosteneffectiviteitgegevens zijn bruikbaar voor de
beoordeling van de doeltreffendheid en doelmatigheid van de zorgverlening.
Uitgaande van een tweetal specifieke vragen is informatie verzameld voor de uitvoering
van kosteneffectiviteitanalyses. Hierbij is gebruik gemaakt van gegevens uit de
literatuur waarnaar verwezen wordt in de richtlijn in combinatie met schattingen van
experts. Een belangrijk knelpunt betreft de definiëring van een geschikte (klinische)
effectmaat. Voor de uitvoering van een volledige kosteneffectiviteitanalyse is een
eenduidige effectmaat noodzakelijk. Aangezien hierover geen consensus bestaat, en
alternatieve maten, bijvoorbeeld ‘kwaliteit van leven’, onvoldoende beschikbaar blijken,
hebben we ons hier moeten beperken tot kostprijsberekeningen.
Kosteneffectiviteitanalyses ten behoeve van richtlijnen worden bij voorkeur uitgevoerd
vanuit een maatschappelijk perspectief. Dat wil zeggen dat naast medische kosten
ook niet-medische kosten, die in verband kunnen worden gebracht met de betreffende
aandoening, worden opgenomen in de analyse.
Gezien het relatief hoog percentage ziekteverzuim dat wordt toegeschreven aan psychische
stoornissen is het niet ondenkbaar dat deze kosten vele malen hoger kunnen
zijn dan de kosten van behandeling. De kosten van ziekteverzuim en/of arbeidsongeschiktheid
vormen naar onze mening hier een belangrijke component in de KEA. Hierbij
zou werkhervatting gebruikt kunnen worden als secundaire effectmaat. Een nadeel
van een dergelijke maat is wel dat de analyse slechts geldt voor een subpopulatie.
223