Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

BIJLAGE 1 KOSTENEFFECTIVITEIT
Het zorggebruik gedurende de follow-up periode bleek significant verschillend. Tijdens
de 2-jarige follow-up was het gemiddeld aantal consulten (ondersteuning) onder patienten
met combinatietherapie 6,9 versus 20,6 consulten onder de groep patiënten
met exposure alleen. 39% van de patiënten met combinatietherapie was gedurende
de follow-up niet meer onder behandeling versus 6% van de patiënten in de exposure-groep.
Iets minder dan de helft van de patiënten (44%) uit de combinatietherapie
gebruikte na 2 jaar nog medicatie, maar in het algemeen betrof het een onderhoudsdosering.
Consulten gedurende de follow-up periode betroffen voornamelijk verlenging
van medicatie (herhaalrecepten) en/of ondersteuning bij de afbouw van de medicatie.
88% van de patiënten in de exposure-groep maakte gebruik van aanvullende
psychotherapie (voortzetting exposure soms in combinatie met training in coping).
Bovenstaande gegevens lijken er op te wijzen dat combinatietherapie kosteneffectiever
zou kunnen zijn dan exposure. Er is echter (nog) onvoldoende literatuur voorhanden
om deze conclusie te rechtvaardigen.
Groepstherapie versus individuele therapie
Naar aanleiding van de vergelijking tussen de kosten van groepstherapie en van individuele
therapie kan geconcludeerd worden dat groepstherapie de voorkeur heeft.
Deze conclusie is alleen gerechtvaardigd indien voldaan is aan de volgende voorwaarden:
een gelijk aantal sessies groepstherapie en individuele therapie per patiënt, geen
verschil in effect van behandeling (incl. behoefte aan nabehandeling op langere termijn)
en geen significante verschillen in percentage drop-outs.
Discussie
Zoals hierboven aangegeven kunnen slechts voorlopige conclusies worden getrokken
op basis van de ons beschikbare gegevens. Verschillende factoren beïnvloeden de
kosteneffectiviteitratio, zoals verschillen in percentage drop-outs, verschillen in redenen
voor drop-out, compliance van de patiënt, verschillen in effecten van behandeling.
Bovenstaande berekeningen betreffen de kosten van behandeling op de korte termijn.
Ook effecten op langere termijn en bijbehorende behoefte van de patiënten aan aanvullende
(ondersteunende) consulten moeten in beschouwing worden genomen.
Het gemiddelde percentage drop-out bij farmacotherapie bedraagt 18%. Alhoewel de
percentages bij de verschillende SSRI’s enigszins van elkaar verschillen (8) verandert
dit de keuze voor het goedkoopste alternatief op dit moment niet. Tenzij er klinische
redenen aanwezig om voorkeur te geven aan een specifieke SSRI, kan het goedkoopste
alternatief een eerste keuze zijn aangezien de literatuur geen aanwijzingen geeft
voor significant verschillende effecten van deze alternatieve middelen.
Het gemiddelde percentage drop-out bij exposure en paniekmanagement is respectievelijk
10-20% en ca. 10%. Bij intensieve exposure (hetgeen wordt aanbevolen in de
richtlijn) kan het percentage drop-out hoger liggen. In de richtlijn wordt geen dropoutpercentage
vermeld bij combinatietherapie. Vooralsnog lijken de verschillende
drop-outpercentages de conclusies ten aanzien van de verschillende alternatieve behandelingen
niet te beïnvloeden.
Zowel de effecten van behandeling op korte termijn als op lange termijn kunnen een
rol betekenis spelen. In hoeverre zijn de korte termijn effecten stabiel? Hoe groot is
het percentage patiënten dat op (korte en/of) langere termijn terugvalt? Zijn er verschillen
in zorggebruik op langere termijn bij de verschillende behandelingen?
Er is echter weinig onderzoek beschikbaar waarin lange termijn effecten van de alternatieve
behandelingen worden vergeleken.
Behandelingen in de tweede lijn kunnen in verschillende settings binnen de GGZ aangeboden
worden, waarbij sprake kan zijn van verschillende benaderingen van de patient
en verschillen in takenpakket van de instelling en daarmee verschillen in tijdsbestedingen
van hulpverleners. Hierdoor kunnen de kostprijzen van behandelingen per
setting verschillen. Ten gevolge van fusies tussen verschillende settings binnen de
GGZ gedurende de afgelopen jaren zullen deze verschillen kleiner zijn geworden. Er is
222