Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

AANBEVELINGEN VANUIT HET CLIËNTENPERSPECTIEF
Cliënten met een angststoornis kunnen zich onbegrepen voelen door hun omgeving.
Daardoor kunnen zij problemen ondervinden bij het aangaan en onderhouden van
sociale contacten. Hulp hierbij, met name hulp die in de eigen omgeving geboden
wordt, kan mensen stimuleren om te blijven functioneren in hun sociaal netwerk. De
omgeving kan gebaat zijn bij uitleg over een angststoornis en aanwijzingen hoe
daarmee om te gaan.
De cliënt heeft, zonder dit zelf te onderkennen, behoefte aan ondersteuning bij het
opnieuw opbouwen dan wel onderhouden van relaties.
Hulpverleners dienen aandacht te geven aan de positieve en negatieve kanten van de
stoornis en de wijze waarop cliënten hiermee om kunnen gaan. Hulpverleners kunnen
op een gegeven moment ook aandacht hebben voor het accepteren van blijvende
beperkingen (chronische kant) voor sommige cliënten.
Een angststoornis blijft, ook voor een genezen cliënt, een zwakke plek waar men mee
moet leren leven. Het zal veel energie kosten om op het bereikte niveau te blijven
functioneren. Aandacht voor het verwerken van dit gegeven, het rouwproces daaromtrent
en het stigma van ‘psychiatrisch patiënt’ is belangrijk. Daarnaast zal de cliënt
alert gemaakt moeten worden op symptomen van terugval.
In de vroege behandelfase is het voor cliënten (en hun omgeving) noodzakelijk dat er
direct concrete informatie gegeven wordt aan cliënt en familie over de volgende onderwerpen:
wat is een angststoornis, waar is een angststoornis aan te herkennen, bij
welke hulpverlener kunnen mensen met een angststoornis terecht, wat zijn de behandelmogelijkheden,
wat zijn de medicamenteuze mogelijkheden, wat kunnen cliënten
zelf doen en welke verdere informatiebronnen zijn er (boekenlijsten, patiëntenverenigingen,
lotgenotencontact).
De omgeving wordt direct bij de behandeling betrokken (als de cliënt daar toestemming
voor geeft). Het is vaak zinvol psycho-educatie aan mensen uit de omgeving van
de cliënt te geven, juist omdat mensen uit de omgeving door hun reacties de klachten,
angsten en/of dwang van de cliënt in stand kunnen houden. Informatie aan de
omgeving van de cliënt kan bovendien voorkomen dat men het vertrouwen in de client
opzegt.
De familie heeft ook behoefte aan begeleiding en/of lotgenotencontact, onder andere
bij het doorbreken van bovenstaand patroon. Ook kan de aandacht van de hulpverlener
zich richten op de gevolgen van het gedrag van de cliënt voor partner en gezin.
Hulpverleners geven cliënten de informatie waaraan zij behoefte hebben. Dit kan informatie
zijn over de ziekte zelf maar ook over mogelijke behandelingen en bijwerkingen.
Ook verwijst de hulpverlener cliënten naar andere plaatsen waar zij informatie
kunnen krijgen, zoals het verwijzen naar instellingen, patiëntenverenigingen, bibliotheken,
internet en andere bronnen waar cliënten aan meer informatie kunnen komen.
Hulpverleners dienen cliënten te informeren over combinaties van behandelingen (pillen
en praten).
Aandacht voor het lichamelijke functioneren mag in de behandeling niet ontbreken.
De cliënt heeft vaak last van hyperventilatie, vele kwaaltjes en pijntjes, vermoeidheid
(door medicatiegebruik, het continue denken, concentratiestoornissen, het voortdurend
iets moeten, slaap- en eetproblemen).
Tijdens de behandeling zal de cliënt moeten leren de eigen gedachtes en het eigen
gedrag te herkennen, onder ogen te zien en te benoemen. De cliënt moet opnieuw
leren voelen. Welke angst is normaal en welke angst betekent een terugval in de
angststoornis.
Hulpverleners en cliënten zijn verantwoordelijk voor een zorgvuldige afronding van de
behandeling. Hulpverleners wordt aangeraden afspraken met cliënten te maken over
afbouwen en stoppen van hulp en over eventuele nazorg.
Genezing is niet altijd een haalbaar doel. Het accepteren van beperkingen en grenzen
kan op een gegeven moment een zinvol doel worden dat cliënt en hulpverlener bewust
nastreven.
Voor een goede samenwerking tussen hulpverlener en cliënt is het belangrijk dat beide
partijen hun visie, voorkeuren en meningen over de ziekte naar voren brengen en
bekijken wat voor behandelingen hierop van toepassing kunnen zijn.
211