Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

ONDERSTEUNENDE INTERVENTIES
Voert, N. ter, (2001). Creatief werk binnen de methode beeldcommunicatie. Leiden: doctoraalscriptie
Universiteit Leiden.
Wertheim- Cahen, T., (1991). Getekend bestaan: beeldend-creatieve theapie met oorlogsgetroffenen.
Utrecht: ICODO.
11.5.3 Bevordering van de coping
Coping kan gezien worden als de constant veranderende cognities en gedragingen om
specifieke externe en of interne stress te beheersen als die wordt ingeschat als belastend
of de draagkracht van het individu dreigt te overschrijden (Lazarus, 1984). Interventies
hebben betrekking op het hertaxeren van stress, beoordelen van de persoonlijke
reactie op stress, vergroten van de controle of verschuiven van een externe
naar interne locus of control. Interventies zijn gericht op het actief verbeteren van
copingstrategieën. Zij bestaan uit het vergroten van het controlegevoel bij de patiënt
en het aanleren van nieuwe copingstrategieën die in een therapeutische situatie geoefend
kunnen worden. (Roodbol & Rutgers, 2002; McCLoskey & Bulechek, 1997).
McFarland (1992) beschrijft een reeks van interventies die gericht zijn op het veranderproces
bij de patiënt aangaande het verbeteren van zijn of haar coping. Zij beschrijft
naar aanleiding van literatuuronderzoek de volgende beoogde resultaten:
• de patiënt ervaart dat hij in staat is om de spanning/bedreiging het hoofd te bieden
• de patiënt houdt zich bezig met de objectieve evaluatie van de stressor
• de patiënt ontwikkelt bewustzijn van huidige reactiepatroon op stress
• de patiënt ervaart een verbeterd zelfbeeld
• de patiënt past adequate copingstrategieën toe
• de patiënt ontwikkelt en gebruikt adequate coping
• de patiënt evalueert de impact van copingstrategieën
Aan deze doelen zijn interventies verbonden die bestaan uit zeer concrete gedragsbeschrijvingen.
Hiervoor wordt naar de onderstaande literatuur verwezen.
Wetenschappelijke onderbouwing
De conclusies van Roodbol en Rutgers (2002), alsmede McCloskey en Bulechek
(1997) zijn gebaseerd op literatuuronderzoek. In Nederland worden deze interventies
op kleine schaal gebruikt. Er is geen klinisch onderzoek bij patiënten met angststoornissen
bekend. Gesteld kan worden dat sprake is van ‘best practice’ zodat geen uitspraak
kan worden gedaan over de effectiviteit van de interventies.
Conclusie
Niveau 4
Bevordering van de coping is een op literatuuronderzoek
gebaseerde interventie waarvan de bronnen een lage bewijskracht
hebben. De effectiviteit is niet vastgesteld.
D Bulechek & McCloskey, 1997; Carpenito, 1998; McFarland,
Wasli, Gerety, 1992; Roodbol en Rutgers, 2002
Overige overwegingen
Gezien het feit dat in Nederland geen onderzoek bekend is over de effectiviteit van
bevordering van de coping en bestaande richtlijnen vaak gebaseerd zijn op ‘best practice’,
heeft het zin om deze interventies ‘bij gebrek aan beter’ voor de individuele client
te beoordelen op toepasbaarheid. Wel is multidisciplinaire afstemming noodzakelijk.
Aanbeveling
Interventies ter bevordering van coping kunnen op individuele indicatie
als ondersteunende interventie bij patiënten met angststoornissen worden
toegepast in het kader van een multidisciplinaire benadering.
191