Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

ONDERSTEUNENDE INTERVENTIES
Overige overwegingen
Zelfhulp vraagt de nodige discipline van de patiënt. Om het succes van de zelfhulp te
bevorderen, is het aan te raden een lichte ondersteuning te bieden in de vorm van
korte follow-up gesprekken met de ‘zelfhelpers’, patiëntenorganisatie of lotgenotengroep.
Dit kan zowel door de huisarts, een (sociaal) psychiatrisch verpleegkundige als
een maatschappelijk werker gebeuren. Zelfhulp is op z’n best even effectief als medicatie
of cognitieve gedragstherapie (CGT), maar de werkzaamheid is veel minder robuust
onderbouwd dan van deze gevestigde therapieën. Voor CGT bestaat vaak een
wachttijd.
Aanbeveling
Zelfhulppakketten kunnen worden aangeboden aan patiënten met een
GAS of paniekstoornis (al of niet met agorafobie).
Het is aan te raden dit te ondersteunen met weinig frequente ondersteunende
contacten, bijvoorbeeld om de 2-4 weken 10-30 minuten.
Zelfhulp kan op zichzelf staand worden gegeven (met name aan patiënten
met relatief lichte stoornissen, zonder persoonlijkheidsproblematiek),
of worden gecombineerd met medicatie.
Zelfhulp kan met name worden gegeven aan patiënten die moeten wachten
op CGT; zelfhulp kan patiënten voorbereiden op CGT.
Wanneer zelfhulp als enige behandeling wordt aangeboden, is het zaak
het effect na twee weken tot een maand te beoordelen.
Wanneer er nauwelijks of geen verbetering is opgetreden, is het raadzaam
om de cliënt alsnog medicatie en/of CGT aan te bieden.
Literatuur
Sorby, N.G.D., W. Reavley, J.W. Huber. Self help programma for anxiety in general practice: a controlled
trial of an anxiety management booklet. British Journal of General Practice, 1991 Oct; 41(351):
417-20.
Tyrer, P., B. Seivewright, B. Ferguson, S. Murphy, A.L. Johnson. The Nottingham Study of Neurotic
Disorder: effect of personality status on response to drug treatment, cognitive therapy and self-help
over two years. British Journal of Psychiatry, 1993, 162, 219-226.
Tyrer, P., B. Seivewright, B. Ferguson, S. Murphy, C. Darling, J. Brothwell, D. Kingdon, A.L. Johnson.
The Nottingham Study of Neurotic Disorder: relationship between personality status and symptoms.
Psychological Medicine, 1990, 20, 423-431.
White, J. Stresspac: a controlled trial of a self-help package for the anxiety disorders. Behavioural and
cognitive psychotherapy, 1995, 23, 89-107.
White, J. “Stresspac”: Three-year follow-up of a controlled trial of a self-help package for the anxiety
disorders. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 1998, 26, 133-141.
11.5.2 Beeldend therapeutische interventies
Binnen de literatuur m.b.t beeldende therapie en angststoornissen is met name geschreven
over posttraumatische stressstoornis en daarnaast over agorafobie en obsessief-compulsieve
stoornis.
Uit diverse bronnen (Baljon e.a1999, Hagood 2000, Hellendoorn 1992, Malchiodi
1990, Smeyster 2001, ter Voert 2001, Wertheim-Cahen 1991) blijkt men in de praktijk
te ervaren dat beeldende therapie een duidelijke bijdrage kan leveren aan de verwerking
van traumatische ervaringen. Zo wordt bijvoorbeeld binnen Warchild veel
gebruik gemaakt van vaktherapieën. Beeldende therapie onderscheidt zich van andere
vaktherapieën doordat er gebruik wordt gemaakt van “beelden” die op een enkele
uitzondering na, een blijvend karakter hebben. Men wordt binnen beeldende therapie
uitgenodigd om met materialen tot een persoonlijk werkstuk te komen. Bij angstige
cliënten kan beeldende therapie een actieve vorm zijn om nieuwe ervaringen op te
doen. Wertheim-Cohen (1991) duidt aan dat de behandeling binnen beeldende therapie
uit vier belangrijke aspecten bestaat:
• het naar voren halen en integreren van tot dan toe afgesloten traumatische herinneringen
• de communicatieve functie van beeldende werkstukken
189