Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

SPECIFIEKE FOBIE
Voor wat betreft de duur van de behandeling lijkt een jaar aan te bevelen, om daarna
de dosering langzaam te staken. Het lijkt te overwegen antidepressiva alleen voor te
schrijven wanneer de patiënt dagelijks ernstig lijdt onder de specifieke fobie, en een
ingestelde gedragstherapie ineffectief is gebleken.
Benzodiazepinen moeten gereserveerd worden voor patiënten die zeer onregelmatig
met de fobische stimulus worden geconfronteerd, die niet gemotiveerd zijn voor gedragstherapie
en de betreffende situatie niet kunnen ontwijken. Men kan denken aan
een vliegangst of angst voor de tandarts. In deze gevallen kunnen gedurende de periode
van blootstelling aan de angstwekkende situaite benzodiazepinen worden voorgeschreven
in een lage dosering.
Aanbeveling
Wanneer een patiënt met een specifieke fobie geen baat heeft bij een
gedragtherapeutische behandeling en dagelijks lijdt onder de angsten,
kunnen antidepressiva worden overwogen. Op basis van onderzoek en
ervaring bij andere angststoornissen komen de SSRI’s en de TCA’s
imipramine en clomipramine in aanmerking in een streefdosering zoals
gebruikt bij de paniekstoornis. Na vier weken kan het effect worden geëvalueerd.
Wanneer antidepressiva effectief zijn, worden die een jaar gecontinueerd,
en dan stapsgewijs afgebouwd, na voldoende uitleg over
het optreden van eventuele onthoudingsverschijnselen.
Benzodiazepinen moeten gereserveerd worden voor patiënten die zeer
onregelmatig met de fobische stimulus worden geconfronteerd, die niet
gemotiveerd zijn voor gedragstherapie en de betreffende situatie niet
kunnen ontwijken. In deze gevallen kan gedurende de periode van blootstelling
aan de angstwekkende situatie een benzodiazepine worden voorgeschreven
in een lage dosering. Men moet de patiënt deze medicatie
tenminste eenmaal voor proef laten gebruiken, zodat deze de eventuele
bijwerkingen kent. Daarnaast past een advies om gelijktijdig geen alcohol
te gebruiken, zoals bijvoorbeeld gedurende de vlucht bij een vliegfobie.
Literatuur
Benjamin J, Ben-Zion IZ, Karbofsky E, Dannon P (2000) Double-blind placebo-cotrolled pilot study of
paroxetine for specific phobia. Psychopharmacology (Berlin) 149, p. 194-196.
9.2 Psychologische interventies bij specifieke fobie
9.2.1 Keuze en verantwoording van de literatuur
Op Psychinfo (=Psychological Abstracts) en Pubmed (=Medline) is gezocht op simple
phobia and behaviour therapy, respectievelijk and cognitive therapy, respectievelijk
and cognitive behaviour therapy, respectievelijk and psychotherapy. Vervolgens is de
zoekopdracht herhaald voor de termen specific phobia and behaviour therapy, respectievelijk
and cognitive therapy, respectievelijk and cognitive behaviour therapy, respectievelijk
and psychotherapy. Tevens is gebruik gemaakt van aanvullende niet systematisch
gezochte literatuur.
9.2.2 Inleiding
Onder de noemer specifieke (voorheen: enkelvoudige) fobie wordt een in principe
eindeloze reeks fobieën begrepen die betrekking kunnen hebben op alle mogelijke
objecten en situaties. DSM onderscheidt vijf subtypes: dierfobieën (fobie voor honden,
katten, spinnen, etc.); fobieën voor de natuurlijke omgeving (fobie voor storm, bliksem,
hoogtes, etc.); bloed en letselfobieën (fobie voor injecties, medische ingrepen
en verwondingen, etc.); situationele fobieën (fobie voor tunnels, bruggen, nauwe
ruimtes, vliegreizen, etc.) en andersoortige fobieën (fobie voor kotsen, grote ruimtes,
164