Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

SPECIFIEKE FOBIE
9 Specifieke fobie
In dit hoofdstuk worden achtereenvolgens besproken: (a) onderzoek naar de effectiviteit
van farmacologische interventies, (b) onderzoek naar de effectiviteit van psychologische
en psychotherapeutische interventies bij de specifieke fobie. Er bestaat vooralsnog
geen vergelijkend onderzoek naar de relatieve effectiviteit van farmacologische
en psychologische en psychotherapeutische interventies of de effectiviteit van de
combinatie van beide interventies. Het hoofdstuk wordt afgesloten met adviezen over
de farmacologische en/of psychologische en psychotherapeutische behandeling bij
deze stoornis, waarbij deze adviezen eveneens beknopt in de vorm van een beslisboom
zullen worden gepresenteerd.
9.1 Farmacotherapie
9.1.1 Inleiding
Medicatie wordt over het algemeen niet gezien als standaard behandeling voor de
specifieke fobie. Dat komt omdat veel patiënten weinig last ervaren van de fobie bij
hun dagelijkse bezigheden. Gedragstherapie, in de vorm van exposure in vivo, is uitgebreid
onderzocht op effectiviteit en lijkt een eerste keuze behandeling.
Voor onderstaande tekst is gebruik gemaakt van literatuur die gevonden is door middel
van een gecomputeriseerd literatuuronderzoek in Medline op combinaties met de
volgende trefwoorden: specifiec phobia/simple phobia en treatment. Er is tot op heden
één pilotstudie verricht waarin het antidepressivum paroxetine vergeleken wordt
met placebo bij de specifieke fobie.
9.1.1.1 Effectiviteit, dosering en lange termijn
Wetenschappelijke onderbouwing
Tot op heden is één kleine, gecontroleerde studie verricht met het antidepressivum
paroxetine (1). In deze studie bleek paroxetine effectief in een dosering van 20 mg.
Drie van de vijf patiënten reageerden op paroxetine, vergeleken met een van zes op
de placebo. Het effect werd na vier weken behandeling geëvalueerd. Onder invloed
van paroxetine verbeterden angst en vermijding. In deze studie was geen sprake van
drop-out. Er zijn geen gecontroleerde gegevens beschikbaar over dosering en behandelduur.
Conclusie
Niveau 3
Paroxetine is veilig en effectief bij de behandeling van specifieke
fobie.
A2 Benjamin et al, 2000
Overige overwegingen
Ofschoon geen studies voorhanden zijn kan worden aangenomen dat alle SSRI’s effectief
zijn bij de specifieke fobie, en mogelijk ook de TCA’s imipramine en clomipramine
en de benzodiazepinen. Afgeleid van ervaring met antidepressiva bij andere
angststoornissen kan worden verwacht dat vooral in de eerste weken van de behandeling
bijwerkingen kunnen optreden. Goede voorlichting vooraf en langzame opbouw
van de medicatie kan de patiënt ondersteunen de behandeling vol te houden.
Het lijkt zinvol de patiënt op de streefdosering zoals gebruikt bij de paniekstoornis in
te stellen, en deze dosering niet te snel op te hogen.
163