Angststoornissen - Vereniging EMDR Nederland

POSTTRAUMATISCHE STRESSSTOORNIS
De gebruikte dosering fenelzine was 15 tot 75 mg per dag waarop een 45% verbetering
geobserveerd werd. Aangeraden wordt de fenelzine in te sluipen en te starten
met 15 mg.
Er zijn geen dosiseffectstudies verricht.
Een belangrijk nadeel van het gebruik van fenelzine is, dat patiënten zich zeer strikt
aan een tyraminevrij dieet dienen te houden vanwege een levensbedreigende interactie
met tyramine in voedsel. Frequent gerapporteerde bijwerkingen zijn verder: hypotensie,
slapeloosheid, droge mond, seksuele functiestoornissen. Vanwege de eerder
genoemde interactie met tyramine dient het voorschrijven van de MAO fenelzine bij
PTSS slechts gereserveerd te worden voor ernstige therapieresistente patiënten. Een
extra aandachtspunt bij patiënten met PTSS, die deze in principe toxische farmaca
voorgeschreven krijgen, is het risico op therapieontrouw, dieetontrouw en suicidaliteit/autointoxicatie
onder invloed van dissociatie en impulsiviteit.
Over de lange termijn effectiviteit zijn geen onderzoeksgegevens bekend.
Conclusie
Niveau 3
De MAOI fenelzine is effectief bij de behandeling van PTSS
in een dosering tussen de 15 en 75 mg per dag. In verband
met mogelijke interactie met tyramine in voedsel is altijd
een dieet advies noodzakelijk. Gegevens over het effect op
lange termijn ontbreken.
A2 Kosten et al
Overige overwegingen
In de klinische praktijk blijkt dat de medicatie langzaam moet worden ingeslopen om
bijwerkingen te verminderen. Voor instelling op de MAOI wordt de patiënt meestal
klinisch opgenomen. Uit de klinische praktijk blijkt dat fenelzine bij gebleken effectiviteit
langdurig moeten worden voorgeschreven. Opgemerkt dient nog te worden dat
MAOI's alleen op artsenverklaring kunnen worden voorgeschreven. De mening van de
werkgroep is dat dit een psychiater dient te zijn.
Aanbeveling
De MAOI fenelzine is beperkt onderzocht op effectiviteit bij de PTSS.
Aangezien fenelzine in vergelijking met TCA's en SSRI's minder goed
verdragen wordt en minder veilig is wordt eerst behandeld met een middels
uit groep van de SSRI's en TCA's.Een extra risico bij deze indicatie is
impulsiviteit en dissociatie. Bij gebleken effectiviteit dient fenelzine langdurig
te worden voorgeschreven. Andere behandelopties, zoals gedragstherapie
dienen in ieder geval overwogen te zijn voor er met een MAOI
gestart wordt.
Literatuur
Kosten TR, Frank JB. Dan E, et al. Pharmacotherapy for posttraumatic stress disorder using phenelzine
or imipramine. J Nerv Ment Dis 1991; 179: 366-370.
8.1.6 Anticonvulsiva
8.1.6.1 Effectiviteit, dosering, lange termijn
Wetenschappelijke onderbouwing
Tot op heden zijn een kleine placebogecontroleerde studie en twee open label studies
met anticonvulsiva uitgevoerd.
Alleen lamotrigine is op dubbelblinde wijze placebogecontroleerd effectief gebleken in
een kleine studie met 15 patiënten. De helft van de patiënten verbeterde. Een belangrijk
bijwerking van dit middel is de kans op een allergische huidreactie. Carbamazepi-
149