Landelijk Basisprogramma Angststoornissen - GGZ-richtlijnen

Kwaliteit van de hulpverleners
Onder kwaliteit van de instelling vallen:
■ het kwaliteitsbeleid van de instelling(en) als totaal.
■ het bijhouden van de professionele deskundigheid van de individuele hulpverlener.
■ Aandacht voor de attitude van de hulpverleners.
B Randvoorwaarden binnen een basisprogramma angststoornissen.
De genoemde randvoorwaarden zijn veelal niet specifiek van toepassing op één zorgprogramma. Dat wil
zeggen dat meerdere zorgprogramma’s kunnen profiteren van een goede invulling van de randvoorwaarden.
Andersom betekent dat ook dat er samen aan die invulling gewerkt kan worden.
Dat wil echter niet zeggen dat randvoorwaarden niet voor een specifiek zorgprogramma uitgewerkt kunnen
of moeten worden. In dit deel worden de randvoorwaarden voor een zorgprogramma angststoornissen
beschreven.
Continuïteit in het aanbod
Continuïteit in het aanbod binnen en tussen circuits
Een tweedelijns zorgprogramma angststoornissen loopt door de verschillende circuits heen. De meeste
cliënten met een angststoornis stoornis worden ambulant behandeld, maar voor anderen is (tijdelijke)
overstap naar de semi-murale en intramurale circuits nodig.
Bij een ambulante behandeling in de GGZ gaat het meestal om een combinatie van (individuele)
psychotherapie of psychiatrisch management en medicamenteuze behandeling.
De behandeling zal overwegend individueel zijn, soms zal het systeem bij de behandeling betrokken worden.
Ook groepsbehandeling kan in een ambulante setting plaats vinden. De uitvoering zal gedaan worden door
een psycholoog/psychotherapeut of SPV in samenwerking met een psychiater. De cliënt bezoekt de polikliniek
of de behandelaar bezoekt hem/haar, indien er een indicatie voor is, thuis.
In principe is er een glijdende schaal van ambulante naar deeltijdbehandeling bij toename van het aantal
behandelactiviteiten. Deeltijdbehandeling is bestemd voor cliënten als ambulante behandeling te weinig structuur
kan bieden of te weinig intensief is om vermindering van de angstklachten te kunnen bewerkstelligen.
Deeltijdbehandeling wordt overwogen wanneer:
■ De invulling van de sociale rollen tekort schiet (bijvoorbeeld langdurig niet meer in staat zijn om naar
school te gaan, te studeren, te werken, moeilijkheden met de partner- of ouderrol, moeite met zinvolle
vrijetijdsbesteding, weinig sociale contacten);
■ Het steunsysteem van de cliënt overbelast is geraakt;
■ Eerdere ambulante behandeling te weinig (duurzaam) effect opleverde;
■ De verwachting gerechtvaardigd is dat de cliënt gebaat zal zijn met groepsbehandeling.
Het streven moet zijn de cliënt in staat te stellen om de behandeling verder ambulant te vervolgen.
Een acute tweedelijns klinische opname vindt in principe alleen plaats wanneer er sprake is van een crisissituatie
die ambulant niet kan worden gehanteerd. Reguliere klinische opname kan geïndiceerd zijn wanneer
sprake is van geringe draagkracht, uitputting en/of demoralisering van het steunsysteem. Andere indicaties
zijn: noodzaak voor intensieve observatie; instellen van medicatie, complicaties bij medicatie, bescherming
bij suïcidaliteit of therapieresistentie. Daarnaast wordt doorverwezen in het geval van zeer specialistisch
onderzoek in de derde lijn.
In alle gevallen duurt klinische opname zo kort mogelijk. Regelmatig zal bekeken moeten worden of de klinische
opname nog een meerwaarde heeft boven de deeltijd- of ambulante behandeling.
Van groot belang is dat wisselingen van (hoofd)behandelaar zoveel mogelijk vermeden moeten worden. Het
heeft voor zowel de cliënt als de behandelaar grote voordelen als de behandelaar de mogelijkheid heeft de
cliënt door te blijven behandelen, ongeacht de setting waar hij of zij verblijft.
76 Landelijk Basisprogramma Angststoornissen