Landelijk Basisprogramma Angststoornissen - GGZ-richtlijnen

Op niveau 2 gaat het om specifieke kwetsbare groepen mensen in de samenleving die een verhoogd risico
hebben om gezondheidsklachten te ontwikkelen. Voorbeelden zijn ouderen zonder sociaal netwerk, kinderen
die het slachtoffer zijn van mishandeling.
Op niveau 3 gaat het om mensen die langere tijd gezondheidsklachten ervaren. Deze kunnen variëren van
mild tot ernstig. Voor mensen met klachten is vroegtijdige hulp aangewezen.
Op niveau 4 gaat om mensen met een diagnosticeerbare psychische/psychiatrische stoornis. Niet alleen een
effectieve behandeling/therapie staat centraal maar tevens zorggerichte preventie: het voorkomen van terugval
en co-morbiditeit, alsmede sociale reïntegratie, wanneer een stoornis langer aanwezig is.
Interactie tussen geestelijke gezondheids status en de geestelijke gezondheidszorg als continuum
goede geestelijke gezondheid:
goede interactie tussen individu,
groep en omgeving gericht op
welzijn, optimale ontplooiing en
gebruik van vermogens
psycho-sociale problemen:
stagnerende interactie tussen
individu, groep en omgeving
leidend tot verminderd
welbevinden
psychische klachten (sub-klinisch):
toename van ernstige, langdurende
klachten leidend tot sterke afname
kwaliteit van leven
psychische stoornis:
medisch/psychiatrische
stoornis met grote
gevolgen voor
cognitieve, relationele
en emotionele
vermogens.
geestelijke gezondheidsstatus continuum
geestelijke gezondheidszorg continuum
(universele)
gezondheidsbevordering:
bevordering van optimale
geestelijke gezondheid, b.v.
werksatisfactie, weerbaarheid,
sociale vaardigheden,
zelfsturend vermogen, veilige
en uitdagende omgeving
(afname risicofactoren).
(selectieve) preventie
gericht op risicogroepen:
versterking beschermende
factoren bij kwetsbare
groepen, b.v.
copingvaardigheden
(geïndiceerde)
vroeginterventie:
eerder onderkennen van
klachten door professionals
en bevolking en vroegtijdige
hulp, b.v. psycho-educatie,
zelfhulp, voorlichting.
behandeling en rehabilitatie:
therapie, voorkomen van
comorbiditeit en terugval,
sociale integratie.
BRON: SMIT F ET AL, 2003.
Waarom een landelijk basisprogramma angststoornissen?
In deze tekst wordt het basisprogramma voor mensen met een angststoornis beschreven. Vooralsnog beperkt
het basisprogramma zich tot de doelgroep volwassenen. Bij de keuze om een basisprogramma voor mensen
met een angststoornis op te stellen hebben de volgende overwegingen een rol gespeeld:
■
■
■
In 2003 is de Multidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen verschenen.
In januari 2004 is de eerste herziening van de NHG standaard angst verschenen. De aanbevelingen in de
standaard komen in grote lijnen overeen met de Multidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen.
Er is een aantal goed uitgewerkte zorgprogramma’s angststoornissen in de regio’s beschikbaar (voor volwassenen
bijvoorbeeld: Regio Midden-Westelijk Utrecht, de Rijngeestgroep Leiden, De Gelderse Roos, lokatie
Arnhem).
Evenals het basisprogramma depressie heeft het basisprogramma angststoornissen een brede opzet, dat wil
zeggen dat het preventieve hulpaanbod, de hulpverlening in de eerste lijn en de hulpverlening in de gespecialiseerde
GGZ aan bod komen.
Het doel van het basisprogramma is om regionale werkgroepen en hulpverleners in staat te stellen een zo
goed mogelijk regionaal zorgprogramma voor angststoornissen te schrijven, met als uiteindelijk doel de cliënt
een zo passend mogelijk hulpaanbod te kunnen bieden.
Er verschijnen in rap tempo publicaties waarin de meest recente wetenschappelijke kennis over angststoor-
6 Landelijk Basisprogramma Angststoornissen