Landelijk Basisprogramma Angststoornissen - GGZ-richtlijnen

Hoofdstuk 1
Inleiding
Inleiding
A Wat is het landelijk basisprogramma?
B Waarom een landelijk basisprogramma angststoornissen?
C De inhoud van het basisprogramma
Wat is een landelijk basisprogramma?
Een landelijk basisprogramma 1 bevat op hoofdlijnen alle ingrediënten die nodig zijn om een op de regio toegesneden
zorgprogramma op te stellen. Een zorgprogramma is een samenhangend hulpaanbod voor een
omschreven doelgroep. Het beschrijft welk hulpaanbod in de regio beschikbaar moet zijn en door wie dat
geleverd kan worden.
Het landelijke basisprogramma beschrijft de betreffende doelgroep, de hulpvraag van de doelgroep, de professionele
analyse van die hulpvraag, de co-morbiditeit, het wenselijke hulpaanbod op basis van de beste
wetenschappelijke, professionele en ervaringskennis en de noodzakelijke randvoorwaarden voor een zorgprogramma
gericht op de betreffende doelgroep.
Een basisprogramma dient als een leidraad bij het opstellen en implementeren van een regionaal zorgprogramma.
Het basisprogramma is niet bedoeld als een handleiding voor de individuele hulpverlener bij zijn of
haar werkzaamheden, maar het is een tekst die op enige afstand staat van de individuele hulpverleningspraktijk.
Het basisprogramma verwijst bijvoorbeeld naar bruikbare diagnostische instrumenten en relevante
interventies, zonder dat deze instrumenten en interventies in de tekst gedetailleerd worden beschreven.
In een basisprogramma wordt de inhoudelijke kern van een zorgprogramma weergegeven, op basis van de
meeste recente wetenschappelijke kennis en evidence. Een regio kan daarmee een zorgprogramma opstellen,
daarbinnen de noodzakelijke instrumenten en interventies concretiseren en over de uitvoering ervan afspraken
maken met de relevante regionale partijen.
Er is in het veld grote behoefte aan dergelijke betrouwbare gebundelde informatie over de hulpverlening aan
de belangrijkste doelgroepen in de GGZ, op basis waarvan regionale afspraken gemaakt kunnen worden over
een samenhangend hulpaanbod.
Het gaat in deze tekst om een breed basisprogramma, waarin het preventieve hulpaanbod, de hulpverlening in
de eerste lijn en de hulpverlening in de gespecialiseerde GGZ is meegenomen. Dit sluit aan bij de tendens in de
regionale praktijk om in het kader van de zorgprogrammering over de grenzen van de gespecialiseerde GGZ te
kijken. Het onderstaande figuur maakt duidelijk dat geestelijke gezondheid en daarmee ook de geestelijke
gezondheidzorg als een continuüm beschouwd moeten worden. Mensen bewegen zich op het continuüm van
gezondheid heen en weer. Dit wordt steeds veroorzaakt door een combinatie van biologische, sociale en
psychologische factoren. Het gehele spectrum van zorg(instellingen) en diensten zou daarom in samenhang
beschouwd moeten worden. Veel domeinen (bijvoorbeeld gezondheidsbevordering en welzijnswerk enerzijds en
de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg anderzijds) zijn echter nog steeds sterk van elkaar gescheiden.
In het model zijn vier niveaus te onderscheiden:
Op niveau 1 gaat het om algemene gezondheidsbevordering en het creëren van voorwaarden waaronder mensen
zichzelf optimaal kunnen ontwikkelen en ontplooien. Algemene versterking van sociaal-emotionele competentie
alsmede het creëren van gezondheidsbevorderende leefomstandigheden (school, gezin, wijk, arbeid,
verzorgingshuizen) staan centraal.
1
In de hierna volgende tekst worden de termen basisprogramma en landelijke basisprogramma naast elkaar gebruikt. Vanwege de leesbaarheid is het
woord landelijk meestal weggelaten. Waar basisprogramma staat wordt dus het landelijke basisprogramma bedoeld.
Landelijk Basisprogramma Angststoornissen 5