Landelijk Basisprogramma Angststoornissen - GGZ-richtlijnen
Landelijk Basisprogramma Angststoornissen - GGZ-richtlijnen Landelijk Basisprogramma Angststoornissen - GGZ-richtlijnen
zijn de, naar de mening van de Stuurgroep Richtlijnontwikkeling GGZ en de werkgroep richtlijn angststoornissen, zo goed mogelijke weergave van de belangrijkste controversen met betrekking tot angststoornissen. De richtlijn is voor zover mogelijk gebaseerd op onderbouwing uit gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek. De geselecteerde artikelen zijn door de werkgroepleden beoordeeld op kwaliteit van het onderzoek en gerangschikt naar mate van bewijs. Deze beoordeling wordt kort weergeven in de conclusie. In de conclusie wordt een niveau aangegeven. Dat staat voor de mate van bewijs. Hierbij is onderstaande indeling gebruikt: Voor artikelen betreffende: interventie (preventie of therapie) A1 systematische reviews die tenminste enkele onderzoeken van A2-niveau betreffen, waarbij de resultaten van afzonderlijke onderzoeken consistent zijn A2 gerandomiseerd vergelijkend klinisch onderzoek van goede kwaliteit (gerandomiseerde, dubbelblind gecontroleerde trials) van voldoende omvang en consistentie; B gerandomiseerde klinische trials van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of ander vergelijkend onderzoek (niet-gerandomiseerd, vergelijkend cohortonderzoek, cliënt-controle-onderzoek); C niet-vergelijkend onderzoek; D mening van deskundigen, bijvoorbeeld de werkgroepleden. Niveau van de conclusies 1 systematische review (A1) of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau A1 of A2 2 tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau B 3 1 onderzoek van niveau A2 of B of onderzoek van niveau C 4 mening van deskundigen, bijvoorbeeld de werkgroepleden Daarnaast zijn per onderwerp overwegingen uitgewerkt, waarin naast wetenschappelijk bewijs, aspecten als cliëntenvoorkeuren, kosten of organisatorisch aspecten aan bod komen. De aanbeveling bevat het resultaat van het wetenschappelijk bewijs en de overige overwegingen. Landelijk Basisprogramma Angststoornissen 53
Sleutelschema In het schema hieronder zijn de mogelijke interventies gezet. Hierin kan opgezocht worden welke evidence based interventies voor welke stoornis(sen) ingezet kunnen worden. De interventies met een sterretje in de eerste kolom worden niet in de multidisciplinaire richtlijn besproken. De richtlijn behandelt deze niet omdat er geen evidence is dat deze interventies effectief zijn. In het schema is bovendien met grijstinten aangegeven wat het niveau van de conclusie over effectiviteit is. Hoe donkerder de grijstint hoe hoger het niveau van wetenschappelijke onderbouwing voor die interventie. Paniekstoornis Sociale fobie Obsessieve- Gegeneraliseerde Post Traumatische Specifieke Hypochondrie compulsieve Angststoornis Stress Stoornis fobie stoornis Crisisinterventies 1Crisis-interventie X - - - X - - Minimale interventies 2 Psycho-educatie X X X X X X X 3 Zelfhulp X - - X - - - 4 Steunende en structurerende * begeleiding X X X X X X X 5 Sociale vaardigheidstraining - X - - - - - Psychotherapeutische interventies Gedragstherapie 6 Exposure in vivo X X X X - X X 7 Exposure met responspreventie - - X - - - X 8 Imaginaire Exposure (IE) - - - X X X - 9 Taakconcentratie training - X - - - - - 10 Cognitieve therapie X X X X X X X 11 Cognitieve herstructurering - X - - - - - 12 Applied tension - - - - - X - 13 Cognitieve Gedragstherapie (CGT) X X - X X - - 14 Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) - - - - X - - 15 Paniek management X - - X - - - 54 Landelijk Basisprogramma Angststoornissen
- Page 3 and 4: Colofon Opdrachtgever ZonMw Financi
- Page 5 and 6: 4 Landelijk Basisprogramma Angststo
- Page 7 and 8: Op niveau 2 gaat het om specifieke
- Page 9 and 10: Onderstaand een korte introductie v
- Page 11 and 12: Randvoorwaarden (H8) Het werken met
- Page 13 and 14: In dit basisprogramma is getracht d
- Page 15 and 16: Er is sprake van een sociale fobie
- Page 17 and 18: Gegeneraliseerde angststoornis Pati
- Page 19 and 20: Een specificatie naar gering inzich
- Page 21 and 22: C Regionaal bepaalde aspecten De do
- Page 23 and 24: ■ ■ ■ specifieke rol in het g
- Page 25 and 26: Vaak generen mensen zich om met hun
- Page 27 and 28: Verheldering en beïnvloeding van d
- Page 29 and 30: 28 Landelijk Basisprogramma Angstst
- Page 31 and 32: De belangrijkste doelen voor angstp
- Page 33 and 34: 32 Landelijk Basisprogramma Angstst
- Page 35 and 36: iologische en psychische factoren.
- Page 37 and 38: Specifieke fobie (50, 51) Geslacht
- Page 39 and 40: Lettend op die voornoemde risico- e
- Page 41 and 42: 40 Landelijk Basisprogramma Angstst
- Page 43 and 44: Niet iedere cliënt doorloopt al de
- Page 45 and 46: Vragenlijsten voor specifieke stoor
- Page 47 and 48: de ernst van de angststoornis in de
- Page 49 and 50: lijk en/of aanvullend onderzoek kan
- Page 51 and 52: 50 Landelijk Basisprogramma Angstst
- Page 53: In 2003 is de Multidisciplinaire Ri
- Page 57 and 58: C Module- en activiteitenoverzicht
- Page 59 and 60: Conclusie niveau 1 Het is aangetoon
- Page 61 and 62: Richtlijn Conclusie niveau 2 Social
- Page 63 and 64: Richtlijn Conclusie niveau 1 Social
- Page 65 and 66: Hypochondrie Conclusie niveau 3 Beh
- Page 67 and 68: Conclusie niveau 1 De benzodiazepin
- Page 69 and 70: Conclusie niveau 3 Buspiron blijft
- Page 71 and 72: 19 Terugvalpreventie Om de kansen o
- Page 73 and 74: Richtlijn Conclusie niveau 4 Algeme
- Page 75 and 76: 74 Landelijk Basisprogramma Angstst
- Page 77 and 78: Kwaliteit van de hulpverleners Onde
- Page 79 and 80: ■ afstemming van de planning en c
- Page 81 and 82: ledenorganisaties bij de formulerin
- Page 83 and 84: 82 Landelijk Basisprogramma Angstst
- Page 85 and 86: Hieronder staan een voorbeeld van h
- Page 87 and 88: Stap 1 Het ontwikkelen van een voor
- Page 89 and 90: Het is van belang om te weten of de
- Page 91 and 92: Betrekken van cliënten en andere h
- Page 93 and 94: Literatuur (1) GGZ voor volwassenen
- Page 95 and 96: (49) Salari MAT, Plaisir AJ. Zorgpr
- Page 97 and 98: Beslisboom paniekstoornis II: met e
- Page 99 and 100: Beslisboom sociale fobie II: gegene
- Page 101 and 102: Beslisboom gegeneraliseerde angstst
- Page 103 and 104: Beslisboom specifieke fobie Specifi
Sleutelschema<br />
In het schema hieronder zijn de mogelijke interventies gezet. Hierin kan opgezocht worden welke evidence based interventies voor welke stoornis(sen) ingezet kunnen<br />
worden. De interventies met een sterretje in de eerste kolom worden niet in de multidisciplinaire richtlijn besproken. De richtlijn behandelt deze niet omdat er geen evidence<br />
is dat deze interventies effectief zijn.<br />
In het schema is bovendien met grijstinten aangegeven wat het niveau van de conclusie over effectiviteit is. Hoe donkerder de grijstint hoe hoger het niveau van wetenschappelijke<br />
onderbouwing voor die interventie.<br />
Paniekstoornis Sociale fobie Obsessieve- Gegeneraliseerde Post Traumatische Specifieke Hypochondrie<br />
compulsieve Angststoornis Stress Stoornis fobie<br />
stoornis<br />
Crisisinterventies<br />
1Crisis-interventie X - - - X - -<br />
Minimale interventies<br />
2 Psycho-educatie X X X X X X X<br />
3 Zelfhulp X - - X - - -<br />
4 Steunende en structurerende<br />
* begeleiding X X X X X X X<br />
5 Sociale vaardigheidstraining - X - - - - -<br />
Psychotherapeutische interventies<br />
Gedragstherapie<br />
6 Exposure in vivo X X X X - X X<br />
7 Exposure met responspreventie - - X - - - X<br />
8 Imaginaire Exposure (IE) - - - X X X -<br />
9 Taakconcentratie training - X - - - - -<br />
10 Cognitieve therapie X X X X X X X<br />
11 Cognitieve herstructurering - X - - - - -<br />
12 Applied tension - - - - - X -<br />
13 Cognitieve Gedragstherapie (CGT) X X - X X - -<br />
14 Eye Movement Desensitisation and<br />
Reprocessing (EMDR) - - - - X - -<br />
15 Paniek management X - - X - - -<br />
54 <strong>Landelijk</strong> <strong>Basisprogramma</strong> <strong>Angststoornissen</strong>
Change language