Dimmen van verlichting Classificatie van lampen, dimsystemen en ...

Dimmen van verlichting Uitgave 1: maart 2013
- de spanning over de lamp gedurende korte tijdsperiodes uit te schakelen (zie
2.2.2.1, tot en met 2.2.2.4). Op de momenten dat er geen spanning is, loopt door de
gloeidraad ook geen stroom, maar dankzij de thermische traagheid van de draad
kunnen we dat niet waarnemen. Het toegevoerde vermogen vermindert echter wel,
waardoor de evenwichtstemperatuur van de draad daalt, het licht een warmere
kleurtemperatuur krijgt en het totale uitgestraalde vermogen in het zichtbare gebied
vermindert: de lamp wordt gedimd.
Op te merken valt dat het rendement van de lamp (in lm/W) afneemt naarmate men dimt,
omdat proportioneel een groter deel van de energie verloren gaat in niet-zichtbare
elektromagnetische straling. Indien men dus een bepaalde lamp steeds in gedimde toestand
gebruikt, is het vanuit energetisch oogpunt beter om een lamp te kiezen met een lager
vermogen gecombineerd met de dimmer in zijn hoogste stand.
100%
Relatief rendement testlamp
90%
80%
70%
Relatief rendement [%]
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Dimstand [%]
Figuur 4 : Variatie van het relatief rendement (t.o.v. het rendement zonder dimmer) van een gloeilamp
in functie van de dimstand
2.1.1.2. Halogeen op lage spanning
Halogeenverlichting op laagspanning (typisch 12 V, soms 24 V) werkt grotendeels volgens
hetzelfde principe als een gloeilamp of een halogeenlamp op netspanning: een gloeidraad
die opwarmt dankzij het Joule-effect en daardoor licht uitstraalt. Het grote verschil is de
werking op een lagere spanning waardoor de gloeidraad dikker kan zijn, hogere
temperaturen kunnen worden gehaald en meer energie in zichtbaar licht wordt omgezet (de
lamp wordt dus efficiënter). Om de netspanning om te zetten in een lagere spanning is een
hulpapparaat noodzakelijk: een transformator. Het type transformator zal bepalen hoe de
lichtstroom van de lamp kan verminderd worden.
7