Dimmen van verlichting Classificatie van lampen, dimsystemen en ...

Dimmen van verlichting Uitgave 1: maart 2013
De lichtstroom van een gegeven gloeilamp wordt bepaald door de temperatuur van de
gloeidraad. Dit is enerzijds het gevolg van de verschuivingswet van Wien ( λ max = b T ) die
zegt dat de golflengte waarbij maximale energie uitgezonden wordt, omgekeerd evenredig
is met de temperatuur van de gloeidraad. Dit heeft tot gevolg dat bij lagere temperaturen
de golflengte waarbij het vermogen per eenheid golflengte maximaal is naar rechts
verschuift. Het afplatten van de curve, anderzijds, is te verklaren door de wet van Boltzman
die zegt dat de stralingsemittantie (en dus ook de vermogensdichtheid) evenredig met de
vierde macht van de temperatuur daalt. De energie-inhoud in het zichtbare gebied wordt
daardoor kleiner en er wordt dus minder zichtbaar licht uitgestraald (Figuur 2).
Figuur 2 : Verschuiving van het spectrum in functie van de temperatuur van de gloeidraad. We zien
dat de vermogensdichtheid in het zichtbare gebied bij dalende temperatuur afneemt
Door de verschuiving naar rechts krijgt het uitgestraalde licht een rodere kleur. Figuur 3
geeft de kleuren weer van zichtbaar licht op verschillende golflengten.
Figuur 3 : Kleuren binnen het zichtbare spectrum
Om een gloeilamp te dimmen, volstaat het dus om de temperatuur te verlagen, wat
mogelijk is door het toegevoerde vermogen (en dus de elektrische stroom, vermits P =
R.I²) te verminderen. Dit gebeurt in de praktijk op twee manieren:
- de amplitude van de spanning over de lamp verlagen, bijvoorbeeld door een
regelbare weerstand in serie met de lichtbron te plaatsen (wordt in de praktijk niet
meer gebruikt);
6