Dimmen van verlichting Classificatie van lampen, dimsystemen en ...

Dimmen van verlichting Uitgave 1: maart 2013
3.2.2. Wat is compatibiliteit?
Met het verdwijnen van het universeel karakter ontstaan er vele vragen omtrent de
compatibiliteit van combinaties van lampen met regelsystemen zoals transformatoren en
dimmers. In hoeverre werkt een combinatie gelijkaardig als voorheen? De eisen gesteld aan
de werking van een systeem zijn ook afhankelijk van de toepassing. Dient de regeling om
een bepaalde sfeer te creëren (bijvoorbeeld om een product op aantrekkelijke wijze aan te
prijzen) of om energie te besparen? Deze totaal verschillende uitgangspunten bepalen in
grote mate de aanvaarding van de werking van de vervangingslampen door de gebruiker.
Uit marktstudie en literatuur blijkt dat er tot op heden geen normen of wetten zijn die
bepalen of een combinatie al dan niet als compatibel mag worden beschouwd. Wel vinden
we beschouwingen, vuistregels, technische artikels en compatibiliteitstabellen terug die elk
op hun beurt trachten een antwoord te geven op de problematiek.
3.2.3. Beschouwingen rond compatibiliteit
In het document NEMA 4 LSD 49-2010 “Solid State Lighting for Incandescent Replacement –
Best Practices for Dimming” worden beschouwingen omtrent compatibiliteit opgesomd. Het
document heeft als focus led-lampen met geïntegreerde voorschakelapparatuur die als
vervanging van bestaande gloei- en halogeenlampen worden gebruikt. Het doel van het
document was het opstarten van overleg tussen fabrikanten van lampen,
voorschakelapparatuur en regelsystemen. Dit zou verder kunnen leiden tot het ontwikkelen
van een standaard omtrent compatibiliteit. Niettegenstaande het document focust op ledlampen
mag het duidelijk zijn dat de verwachtingen van de gebruiker bij het gebruik van
compacte fluorescentielampen gelijkaardig zijn.
Men kan onderscheid maken tussen drie groepen van verwachtingen vanwege de
gebruikers: esthetiek, efficiëntie en duurzaamheid.
3.2.3.1. Esthetiek
In vergelijking met de oude situatie kan de gebruiker volgende verwachtingen hebben met
betrekking tot de prestaties op gebied van esthetiek:
• Bij maximaal dimmen een voldoende kleine hoeveelheid licht behouden
• Geleidelijke overgang van lichthoeveelheid bij dimmen en alle aangesloten lampen
dienen dezelfde lichtstroom te geven bij een bepaalde dimstand.
• Lampen gaan aan op maximale dimstand en het gewenste lichtniveau wordt snel
bereikt
• Bij elke dimstand een stabiel lichtniveau, er mag geen flikkering optreden
• Er mag geen geluid waarneembaar zijn
• Bij lage lichtniveaus is een wijziging in kleurtemperatuur aanvaardbaar en soms zelfs
gewenst.
4 NEMA: National Electrical Manufacturers Association = een associatie van producenten van zowel elektrisch als medisch
beeldvormend materiaal. Zij zijn actief op de Amerikaanse markt en richten zich vooral op het ontwikkelen van technische
standaarden, activiteiten rond wetgeving, het verzamelen van economische data en het ontwikkelen van product gerelateerde
opleidingen. www.nema.org
31