Dimmen van verlichting Classificatie van lampen, dimsystemen en ...

Dimmen van verlichting Uitgave 1: maart 2013
3. Integratie van energiezuinige technologieën
Door de toenemende aandacht voor energiezuinigheid, duurzaamheid en door de
ontwikkeling van energiezuinige lamptechnologieën zoals compact fluorescentielampen en in
het bijzonder de led-lampen, ontstond de vraag om bestaande energieverspillende lampen
zoals de gloei- en halogeenlampen te vervangen door die energiezuinigere alternatieven.
Wat in deze beweging eveneens een grote rol heeft gespeeld is de uitfasering van de gloeien
halogeenlampen die door Europa werd opgelegd in de verordening nr. 245/2009 tot
uitvoering van de Ecodesign richtlijn 2005/32/EG. In september 2012 werden gloei- en
halogeenlampen van energieklasse D of lager verboden. Tot 2016 dienen alle nieuwe
lampen van klasse C of beter te zijn terwijl na 2016 er enkel nog lampen van klasse B of
beter mogen verkocht worden. Deze richtlijn wordt binnenkort uitgebreid met richtlijnen
voor directionele lampen, led-lampen en bijhorende uitrusting in de verordening nr.
932/2012 van de Ecodesign richtlijn 2009/125/EG.
3.1. Technische aspecten
3.1.1. Niet lineariteit en faseverschuiving
Wat steeds in het achterhoofd dient gehouden te worden is het feit dat gloei- en
halogeenlampen een resistief karakter vertonen en bijgevolg er een lineaire relatie is tussen
spanning en stroom. Beide lopen in fase met elkaar en behouden hun oorspronkelijke
sinusvorm, zoals voorgesteld in Figuur 23.
Figuur 23: Equivalent schema van een gloeidraadlamp met typerend spanning/stroomverloop
Zeer rudimentair kan men een led-lamp voorstellen als een gelijkrichter, condensator en de
uiteindelijke diode die als lichtbron dient. Dit is sterk afwijkend van het gloeidraadprincipe
en meteen ook de oorzaak van de niet lineaire relatie tussen spanning en stroom.
27