De nieuwsbrief van februari/ maart 2004 - Ekelmans en Meijer ...

E&M Nieuwsbrief 1-2004 09-03-2004 10:13 Pagina 1
Kennismaking met:
mr Martijn Fleers en
mr Jörgen Geelhoed
Gezien de groeiende vraag van cliënten naar bestuursrechtelijk
advies heeft Ekelmans & Meijer Advocaten
besloten het versterken van de van oudsher bestaande praktijk op dat terrein tot één van
de prioriteiten van kantoor te maken. Om die reden zijn twee bestuursrechtadvocaten
aangetrokken: Martijn Fleers en Jörgen Geelhoed.
Martijn Fleers (1973) is afgestudeerd aan
de Rijksuniversiteit Leiden, afstudeerrichting
staats- en bestuursrecht. Voordat Martijn in
dienst trad bij Ekelmans & Meijer
Advocaten was hij werkzaam als parlementair
medewerker in de Tweede Kamer der
Staten Generaal en in het Europees
Parlement. In 2000 maakte Martijn de overstap
naar de advocatuur, aanvankelijk bij een
groot kantoor in Amsterdam. Sinds 2002
werkt hij bij Ekelmans & Meijer Advocaten.
Jörgen Geelhoed (1972) studeerde eveneens
aan de Rijksuniversiteit Leiden, afstudeerrichting
staats- en bestuursrecht. Nadat hij
was afgestudeerd begon hij zijn juridische
carrière bij een adviesbureau en vervolgens
was hij werkzaam bij de gemeente
Wateringen. In 1998 maakte hij de overstap
naar een middelgroot advocatenkantoor in
het Westland. Als advocaat hield hij zich
daar vooral bezig met advisering en procesvoering
op het terrein van de glastuinbouw.
In 2003 trad Jörgen in dienst bij
Ekelmans & Meijer Advocaten.
In hun huidige praktijk houden Martijn en
Jörgen zich voornamelijk bezig met advisering
in bestuursrechtelijke aangelegenheden
en het voeren van bestuursrechtelijke
procedures. Hierbij gaat het doorgaans om
procedures tussen enerzijds gemeenten,
mr Martijn Fleers (l) en mr Jörgen Geelhoed (r)
provincies en/of onderdelen van de rijksoverheid
en anderzijds ondernemingen, instellingen
en/of particulieren en/of andere overheden.
Bijzondere expertise is aanwezig op het terrein
van het ruimtelijke ordeningsrecht en het
milieurecht (waarbij ondermeer gedacht kan
worden aan zaken met betrekking tot bouw-,
milieu- en/of horecavergunningen). Ook over
bestemmingsplanwijzigingen worden
regelmatig adviezen verstrekt en, zo nodig,
procedures gevoerd. Omdat het accent bij de
werkzaamheden ligt op de branches vastgoed,
bouw, glastuinbouw en horeca, wordt nauw
samengewerkt met de andere advocaten van
de sectie onroerend goed.
Een belangrijk aspect van het bestuursrecht is
dat binnen korte fatale termijnen en volgens
de vormvereisten dient te worden gereageerd op
besluiten van bestuursorganen. Om die reden
merken zij bij cliënten dat voor dit rechtsgebied
nog sterker geldt ‘dat tijdig een specialist dient
te worden geconsulteerd’ dan het al voor andere
rechtsgebieden geldt.
Martijn en Jörgen geven gezamenlijk met
veel plezier gestalte aan de uitbouw van de
bestuursrechtelijke praktijk bij Ekelmans &
Meijer Advocaten. Ze worden hier in de
gelegenheid gesteld op hoog niveau de rechtspraktijk
te beoefenen en verwachten dat deze
praktijk in de toekomst verder zal groeien.
R e c e n t e
wet- en regelgeving
Nieuwe regeling planschade
De ministerraad heeft in december 2003 ingestemd met een wettelijke regeling om
planschade te verrekenen. Schade die omwonenden ondervinden als gevolg van een
wijziging van een bestemmingsplan kan hiermee door de gemeente worden doorberekend
aan degene die door de wijziging wordt begunstigd.
Op grond van artikel 49 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening (WRO) komt schade
als gevolg van bestemmingsplanwijzigingen
voor rekening van de gemeente. De WRO
voorziet niet in de mogelijkheid om deze
kosten af te wentelen. Tot voor kort werd
deze wettelijke regeling regelmatig omzeild
door het sluiten van planschadevergoedingsovereenkomsten,
waarbij planschadekosten
door de gemeente werden afgewenteld
op degene ten behoeve van wie het bestemmingsplan
werd gewijzigd, meestal de
bouwer. De Hoge Raad heeft in een arrest
van 2 mei 2003 korte metten gemaakt met
die praktijk (HR 2 mei 2003, JB 2003, 122).
In zijn uitspraak bevestigde de Hoge Raad
het oordeel van het gerechtshof Arnhem
dat planschadevergoedingsovereenkomsten
nietig zijn. Dergelijke overeenkomsten
werden een ontoelaatbare doorkruising van
het wettelijke stelsel van de WRO geacht.
De Hoge Raad overwoog ondermeer dat
degene op wie de kosten worden afgewenteld
niet rechtstreeks betrokken is bij
de vaststelling van de planschadevergoeding
en bij de eventueel daarop
volgende bestuursrechtelijke procedure,
waardoor de rechtsbescherming van de
betrokken (rechts)persoon in het gedrang
komt. Als gevolg van het arrest lopen
gemeenten ondermeer het risico dat reeds
betaalde bedragen als onverschuldigd
worden teruggevorderd.
De Vereniging van projectontwikkelaars,
de Nederlandse Vereniging van Bouwondernemers
(NVB) en de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG)
hebben de noodklok geluid en de
verwachting uitgesproken dat als gevolg
van het arrest de woningbouwproductie
zal vertragen. Met het wetsvoorstel, dat
voorziet in een wettelijke basis voor
planschadevergoedingsovereenkomsten,
hoopt het kabinet de woningproductie te
stimuleren. Het zal echter nog de nodige tijd
vergen voordat de wet in het Staatsblad
wordt gepubliceerd. Gemeenten, bouwondernemers
en particulieren, die nog vóór de
inwerking-treding van de wet een regeling
willen treffen met betrekking tot verrekening
van planschade, doen er goed aan zich te
voorzien van gedegen juridisch advies.
Meer weten? Neem dan contact op met één
van de advocaten van de sectie
Bestuursrecht.
NIEUWSBRIEF
EKELMANS & MEIJER ADVOCATEN
IN DEZE NIEUWSBRIEF:
Ideeën veranderen
nogal eens
pag: 1
Onderzoek naar
aansprakelijkheid
pag: 2
Kennismaking met:
mr Martijn Fleers en
mr Jörgen Geelhoed
pag: 3
Recente wet- en regelgeving
pag: 4
4e jaargang nummer 1, februari / maart 2004
PAGINA (3) PAGINA (4)

E&M Nieuwsbrief 1-2004 09-03-2004 10:13 Pagina 2
Nieuwtjes
mr Tirza Hekster
mr Elisabeth van Emden
mr John Koorevaar
mr Carolijn Krens
Annet Herbermann (l),
Liaan Roodenburg (m) en
Martijne Sevenhuijsen (r)
• Met ingang van 1 november 2003
is mevrouw mr Tirza Hekster als
advocaat-medewerker in dienst
getreden bij de sectie
Verzekerde Aanspraken.
• Op diezelfde datum is de sectie
Ondernemingsrecht uitgebreid
met een advocaat-stagiaire:
mevrouw mr Elisabeth van Emden.
• Per 1 december 2003 is
mr John Koorevaar als advocaatmedewerker
in dienst getreden
bij de sectie Verzekerde Aanspraken.
• Met ingang van 1 januari 2004
is de sectie Arbeidsrecht uitgebreid
met een advocaat-stagiaire:
mevrouw mr Carolijn Krens.
• In het kader van de kerstactie
hebben Annet Herbermann en
Martijne Sevenhuijsen namens
Ekelmans & Meijer Advocaten
een cheque overhandigd aan
Liaan Roodenburg ten behoeve van
het Ronald McDonald Huis Den Haag.
ANNA VAN SAKSENLAAN 30
2593 HT 'S-GRAVENHAGE
POSTBUS 93455
2509 AL 'S-GRAVENHAGE
T (070) 374 63 00
F (070) 374 63 33
E info@ekelmansenmeijer.nl
I www.ekelmansenmeijer.nl
Ideeën veranderen
nogal eens
Hetzelfde geldt voor ideeën van een gemeentebestuur over wat
de gewenste inrichting van de ruimte is voor de grond binnen
die gemeente. Omdat bestemmingsplannen nooit direct worden
aangepast na het ontstaan van deze nieuwe ideeën, loopt wat
toegestaan is vaak achter op wat een gemeentebestuur wenselijk
vindt. Vaak loopt dit ver achter. Dit komt omdat het lang
duurt voor nieuwe ideeën zijn uitgekristalliseerd èn omdat het
wijzigen van een bestemmingsplan een dure, langdurige en
tijdrovende bezigheid is.
Dit gat tussen wat toegestaan is en wat
wenselijk is, geeft aspirant-bouwers
interessante mogelijkheden. Hierdoor kan een
onderneming bijvoorbeeld uitbreiden door
een extra bedrijfshal te realiseren terwijl het
gemeentebestuur op die gronden een weg
wilde aanleggen of de gronden wilde
gebruiken voor de uitbreiding van een
natuurgebied. In de praktijk proberen gemeentebesturen
dit gat te dichten door onder meer
de drie hieronder te beschrijven methoden toe
te passen. Na gebruik van een van deze
methoden kan een gemeentebestuur
vervolgens een zogeheten voorbereidingsbesluit
nemen waarna vervolgens de bestaande
bouwmogelijkheden van het te vernieuwen
bestemmingsplan kunnen verdwijnen.
Gezien de vaak grote hiermee gemoeide
belangen roept dit de vraag op of de drie
methoden om het gat te dichten juridisch
wel altijd houdbaar zijn.
De eerste methode betreft het gebruiken van
een geringe onvolledigheid in de aanvraag of
het steeds opnieuw stellen van aanvullende
eisen aan de aanvraag om deze vervolgens
wegens onvolledigheid niet in behandeling te
hoeven nemen. Hiermee neemt een
gemeentebestuur risico’s. In de rechtspraak
wordt namelijk al enige tijd geconcludeerd
dat artikel 47 Woningwet zo moet worden uitgelegd
dat alle aanvullende eisen binnen vier
weken na het indienen van de aanvraag moeten
worden gesteld. Dit betekent dat er na die
mr Jörgen Geelhoed
termijn geen andere gegevens kunnen worden
geëist en dat, wanneer niet binnen vier weken
om aanvullingen is gevraagd, deze aanvraag
niet meer wegens onvolledigheid buiten
behandeling kan worden gehouden (o.a.
President Rechtbank Arnhem d.d. 21 september
1995, Bouwrecht 1996, pagina 41).
Of de bouwvergunning vervolgens kan worden
geweigerd hangt af van de vraag hoe gering de
onvolledigheid is en of het gemeentebestuur
op basis van de wel beschikbare gegevens aan
het Bouwbesluit en de bouwverordening kan
toetsen.
De tweede methode is het werken met
zogeheten principe-aanvragen waarvoor geen
wettelijke beslistermijn geldt. Dit gebeurt al
dan niet in combinatie met het, na het indienen
van een principe-aanvraag, nemen van het
hierboven genoemde voorbereidingsbesluit.
Het gemeentebestuur neemt ook hierbij een
risico omdat het volgens vaste rechtspraak van
de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad
van State gaat om de uit de stukken blijkende
bedoeling van de aanvrager. Wanneer de
aanvrager zelfs maar een gewone brief indient
met daarbij duidelijke tekeningen en een
duidelijke aanvraag, is dat een onvolledige
bouwaanvraag in de zin van de wet.
Hiervoor gaan de wettelijke beslistermijnen
lopen ook al interpreteert het gemeentebestuur
de aanvraag als een principe-aanvraag
(Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van
State d.d. 5 juni 2000, Gemeentestem 7131, 7).
Onderzoek naar aansprakelijkheid:
“kijk uit voor
het afstapje”
mr Tirza Hekster
Iedereen heeft het wel eens zien gebeuren. Een stoeptegel steekt uit en
een niets vermoedende passant struikelt. Steeds meer mensen beroepen zich vervolgens
op artikel 6:174 van het Burgerlijk Wetboek en vorderen schadevergoeding voor het gat in
hun broek, of serieuzer: hun letsel. Artikel 6:174 BW bepaalt dat de bezitter van een werk
Ook het nemen van een voorbereidingsbesluit
met de enkele reden dat daardoor een
onwelvallige aanvraag om een bouwvergunning
kan worden aangehouden tot het nieuwe
bestemmingsplan in werking is getreden,
is volgens een (oude maar redelijk onbekende)
uitspraak van de Afdeling in strijd met de wet
omdat een voorbereidingsbesluit daar niet voor
bedoeld is (Voorzitter Afdeling rechtspraak
van de Raad van State d.d. 4 oktober 1984,
Bouwrecht 1985, 208).
Een derde methode is het, na het ontdekken
van een minieme afwijking ten opzichte van
het bestemmingsplan, de aspirant-bouwer niet
in de gelegenheid stellen tot het wijzigen van
de aanvraag door de bouwvergunning direct te
weigeren. Ook een dergelijke aanpak blijkt
omstreden te zijn. Immers, recentelijk lijkt de
Afdeling te benadrukken dat een aanvrager de
gelegenheid moet krijgen om niet-ingrijpende
wijzigingen op een aanvraag aan te brengen
zodat deze alsnog binnen het bestemmingsplan
past. Bij wijze van uitzondering kunnen deze
aanpassingen desnoods in de bezwaarfase
worden aangebracht naar aanleiding van een
door de aanvrager ingediend bezwaarschrift
tegen een weigering (Afdeling bestuursrechtspraak
van de Raad van State d.d. 18 mei
2000, AB 2001, 14).
Zoals blijkt kan een gemeentebestuur steeds
minder gebruik maken van details om te
voorkomen dat een aspirant-bouwer gebruik
maakt van “oude” ideeën.
- zoals een weg of een gebouw - aansprakelijk
is wanneer dat werk gebrekkig is en
iemand daardoor schade oploopt. Dat de
bezitter niet wist dat het werk gebrekkig
was, kan hem niet helpen. Artikel 6:174 BW
is een risicoaansprakelijkheid.
De risicoaansprakelijkheid voor gebrekkige
werken gaat veel verder dan alleen de aansprakelijkheid
voor wegen. Zo kan ook een bedrijf
worden aangesproken wanneer een relatie door
een (onvoldoende zichtbare) glazen deur loopt
of de deuren van de nooduitgangen alleen naar
binnen openen waardoor bij paniek mensen
onder de voet worden gelopen. Te denken valt
voorts aan de werknemer die bij het uitstappen
op het parkeerdek zijn enkel breekt door een
verzakking. Het is bovendien niet voor niets
dat de gastheer van uw favoriete restaurant bij
ieder bezoek weer uitroept “kijk uit voor het
afstapje!”.
Over artikel 6:174 BW bestaat in Nederland
onvoldoende duidelijkheid. De toepassingsvoorwaarden
zijn nog niet helder. Ook moeten
belangrijke vragen worden beantwoord zoals:
geldt de aansprakelijkheid ook tegenover
onbevoegde bezoekers, kan iemand zijn aansprakelijkheidsverplichting
overdragen en
kunnen voorwerpen die er niet thuishoren –
zoals afvalresten op de vloer of ijzel op de
buitentrap - tot gebrekkigheid leiden?
Deze vragen, en meer, vormen het onderwerp
van het dissertatieonderzoek dat mr T.A.
Hekster heeft verricht en dat zal uitmonden
in een proefschrift met de (werk)titel
‘Aansprakelijkheid voor onroerende zaken
– artt. 6:174 en 162 BW nader belicht’.
PAGINA (1)
PAGINA (2)