Normconform ombudswerk: een zoektocht naar ombudsnormen

nen de maand na hun verjaardag. In een ander geval is door het optreden van
De Lijn niet meer duidelijk wanneer wél en wanneer niét een gratis duplicaat
wordt afgeleverd: het ging om een geval waarbij een 65+-er, die geen kaart ontvangen
had, moest betalen voor een duplicaat.
In de sfeer van de ruimtelijke ordening krijgt een burger in het eerste geval
van de gemeente geen vergunning voor de bedekking van een zijgevel met leien,
terwijl dit aan een andere bewoner van de verkaveling in het verleden wel was
toegestaan. Voorts trad de gemeente niet op tegen andere burgers die dezelfde
werken zonder de nodige vergunning hadden uitgevoerd. Daarom vonden we
dat de gemeente in de loop der jaren onvoldoende moeite heeft gedaan opdat
eenieder in de woonwijk in een gelijke situatie zit, zodat een globale oplossing
voor de hele wijk in overeenstemming met de regelgeving dient te worden nagestreefd.
In het thema wonen vinden we dat de huurder van de stad Antwerpen (openbare
verhuurder) die recht heeft op een huursubsidie, wordt gediscrimineerd
ten opzichte van huurders van andere openbare verhuurders, omdat in die gevallen
de huursubsidie wel onmiddellijk in mindering wordt gebracht van de te
betalen huurprijs.
Vanuit het uitgangspunt dat de verhouding tussen burger en overheid een
wederkerige betrekking is met een juridische en een sociale dimensie, vloeit een
set van beoordelingscriteria voort, waarvan een eerste groep samenhangt met
de idee van de democratische rechtsstaat, waaronder de gelijkheid. De tweede
groep heeft vooral de betekenis van oriëntatienormen voor het bestuur (zorgvuldigheid
in de brede betekenis).
Opdat een verschil in behandeling in analoge situaties aanvaardbaar is, gelden
volgens het Hof van Cassatie, het Arbitragehof en de Raad van State de
volgende criteria:
- Het verbod van willekeur: het onderscheid moet een wettig doel nastreven.
- Het pertinentiecriterium: het onderscheid moet steunen op adequate criteria,
die in een kennelijk en redelijk verband staan met de aard, het doel en de
gevolgen van de maatregel.
- Het evenredigheids- of proportionaliteitsbeginsel: de aangewende middelen
moeten in een redelijke verhouding staan tot het nagestreefde doel.
Aanvullend op de gevallen waarin vooral sprake is van ongelijkheid, ongelijke
behandeling of discriminatie ingevolge wetgeving of de toepassing van de wetgeving,
zou de verdere invulling van de ombudsnorm als volgt kunnen luiden.
20