Normconform ombudswerk: een zoektocht naar ombudsnormen

3 Andere ombudsdiensten
- De Europese ombudsman
In artikel 18 van de Europese Code voor Goed Administratief Gedrag vinden
we de motiveringsplicht terug. In dat artikel wordt het volgende gesteld:
“Ieder besluit van de instelling dat de rechten of belangen van een persoon
kan schaden, dient met reden te worden omkleed onder vermelding van de
relevante feiten en de rechtsgrond van het besluit.
De ambtenaar vermijdt besluiten te nemen die gebaseerd zijn op beperkte of
onduidelijke gronden of die geen individuele motivering bevatten.
Indien het wegens het grote aantal personen waarop gelijksoortige besluiten
van toepassing zijn, niet mogelijk is het besluit omstandig te motiveren en derhalve
standaardantwoorden moeten worden vertrekt, garandeert de ambtenaar
dat hij de burger die er expliciet om verzoekt een individueel antwoord zal verstrekken”.
- De Nederlandse nationale ombudsman
De Nederlandse nationale ombudsman stelt: “overheidsbesluiten behoren op
toereikende wijze te worden gemotiveerd, zodanig dat feiten en overwegingen
het besluit kunnen dragen”.
Een overheidsbesluit dat in het geheel niet of op een voor de burger onvoldoende
kenbare wijze is gemotiveerd, is in strijd met de formele motiveringsvereiste.
Om ook met de materiële motiveringsvereiste in overeenstemming te
zijn dient het besluit te worden gedragen door een voldoende motivering die
bovendien berust op feitelijk juiste gegevens. Niet alleen de beslissing die is gebaseerd
op feitelijk onjuiste gegevens, maar ook de beslissing die is gebaseerd
op gegevens waarvan de juistheid onvoldoende vaststaat, is in strijd met de
materiële motiveringsvereiste.
Naar Nederlandse ombudsnormen dient het behandelingsbericht dat aan de
burger wordt gezonden in beginsel de reden te bevatten waarom de brief aan de
burger niet direct kan worden afgehandeld. Indien later nog een tussenbericht
wordt verzonden dient dit de reden te vermelden van de ontstane vertraging in
de afhandeling. Indien het tussenbericht geen nieuwe termijn vermeldt, moet
het een gemotiveerde uiteenzetting bevatten waarom zo’n termijn nog niet kan
worden vermeld 1 . Hoewel duidelijk wordt verwezen naar de motivering hanteert
de Nederlandse nationale ombudsman hier evenwel als toestingscriterium
1
Zie J.B.J.M. ten Berge, M.P. Gerrits-Janssens en P.J. Stolk, Vereisten van behoorlijkheid. Een analyse na
10 jaar ombudsman, Zwolle, Tjeenk Willink, 1992, p.129
16