Normconform ombudswerk: een zoektocht naar ombudsnormen

thema milieu
- Door de overheid wordt niet opgetreden tegen de onwettige voortzetting
van een onvergunde activiteit, hoewel de wetgeving dat oplegt.
Bij deze niet-fraudegebonden dossiers is soms ook nog een andere ombudsnorm
gebruikt. Het gaat dan vooral om de ombudsnorm in verband met de
motiveringsplicht of in verband met de goede uitvoeringspraktijk en administratieve
nauwkeurigheid, die dan telkens wijzen op het onzorgvuldig inroepen,
respectievelijk toetsen van bepaalde rechtsregels.
In het gebruik van de ombudsnorm overeenstemming met het recht is geen
vast patroon te onderkennen. De ombudsnorm wordt geschonden geacht als
de Vlaamse Ombudsdienst ervan overtuigd is dat de wetgeving in ruime zin
niet correct is toegepast. Dat kan zowel slaan op een duidelijke miskenning van
een geschreven regel, als op een volgens de Vlaamse Ombudsdienst onjuiste
interpretatie van die rechtsregel. Het gaat dus eerder om een “casuïstische” beoordeling,
dossier per dossier.
- Modaliteiten voor gebruik
Van de ombudsnorm overeenstemming met het recht werd - met uitzondering
van de zogenoemde fraudedossiers -aanvankelijk bij de Vlaamse Ombudsdienst
in beperkte mate en met voorzichtigheid gebruik gemaakt.
Het onderzoeksteam van de Vlaamse Ombudsdienst besliste op 28 maart 2000
om zo veel mogelijk te vermijden deze ombudsnorm als enige ombudsnorm te
hanteren. Tot dat uitgangspunt is toen besloten op grond van het grote aantal
rapporten in verband met kijk- en luistergeld waarin (alleen) die ombudsnorm
geschonden geacht werd en vanuit de overweging dat een wettigheidscontrole
een belangrijke, maar zeker niet de enige opdracht is van een ombudsdienst.
Nadien heeft het onderzoeksteam van de Vlaamse Ombudsdienst op 7 november
2001 dat uitgangspunt aangepast, in die zin dat beslist werd dat er geen
reden meer is voor enige terughoudendheid bij het gebruik van de ombudsnorm
overeenstemming met het recht als enige ombudsnorm in een beoordelingsrapport.
- Mogelijke toepasselijkheid van andere behoorlijkheidsnormen
De ombuds- en behoorlijkheidsnormen afdoende motivering, rechtszekerheid
en gerechtvaardigd vertrouwen en ten dele ook de ombudsnorm gelijk-
8