Houten gevelbekleding - Bouwmagazines

Steel solutions for a better world

Inhoud/Index
• Houten gevelbekleding
Diverse soorten houten terrasplanken kennen een ongekend succes
en ook de houten gevelbekleding blijkt steeds meer in trek te zijn. In
dit artikel – opgesteld in nauwe samenwerking met het Woodforum
- worden een aantal cruciale aspecten onder de loep genomen.
• MEG-plaatmateriaal in combinatie met laminaatprinttechnologie
De Noord-Italiaanse fabrikant Abet Laminati is gespecialiseerd inzake
hogedruklaminaat voor decoratieve toepassingen.
• Renson presenteert akoestische ventilatieoplossingen
Ventilatiespecialist Renson lanceert een aantal ventilatieoplossingen
die ook nog eens een goede geluidsisolatie bieden.
• Outdoor Wood Concepts ® is specialist in houten
gevelbekleding
Aan de basis van Outdoor Wood Concepts vinden we Houtmagazijn
Verdonckt uit Avelgem, dat zich ging specialiseren in eigentijdse en
innovatieve houtoplossingen voor buitentoepassingen.
• Hoebeek NV is exclusief verdeler van Stellac ® Wood
Houtspecialist Hoebeek introduceerde enkele jaren geleden een reeks
profielen in haar gamma voor buitentoepassingen onder de naam
Stellac ® Wood. Het product wordt gepresenteerd als een goed alternatief
voor geïmpregneerd hout maar ook voor tropisch hardhout.
• Renovatieproject met open houten voorzetgevel
Ruim 220 sociale woningen waren aan een facelift toe en er werd gekozen
voor een gevelrenovatie met houten latten. Om aan de moeilijke
condities te voldoen leverde Dörken een speciale versie van haar
DELTA-FASSADE gevelfolie.
• Nieuws
• Bardages en bois
Outre les planches de terrasses, le bardage en bois connaît actuellement
un succès grandissant. Dans cet article – rédigé en collaboration
étroite avec le Woodforum – quelques aspects fondamentaux du
bois sont commentés en détail.
• Hoebeek SA est distributeur exclusif de Stellac ® Wood
Il y a quelques années, le spécialiste en bois a introduit dans son assortiment
une série de profilés pour application à l’extérieur sous le
nom Stellac ® Wood. Le produit est présenté comme une bonne alternative
pour le bois imprégné et même pour le bois dur tropical.
• Panneaux MEG avec une technologie d’impression
de stratifié
L’entreprise Abet Laminati du Nord de l’Italie s’est spécialisée dans la
fabrication de panneaux décoratifs stratifiés sous haute pression.
foto op voorplaat / photo en couverture : Hoebeek - Stellac Wood
Aan dit nummer werkten mee/
Ont participé à cette édition:
Arcelor 21
Arval Belux-Haironville 2
Confederatie Bouw 30
Dörken 32
Gevelspecialisten op het internet 28
Hoebeek 20 + 28
Houtmagazijn Verdonckt 10
Isover 28
SVK 19
Tesa 19
Wienerberger Bricks 31
Wulva 10
4
8
11
12
14
16
18
22
26
29
Façade, Het onafhankelijk vakblad
voor de gevelsector, architecten,
opdrachtgevers en beleggers.
Façade, La revue professionnelle
indépendante destinée au secteur de
la façade, aux architectes, maîtres
d’ouvrage et investisseurs.
Uitgegeven door/une édition de:
Confederatie Bouw - Afwerking
Confédération Construction - Finition
Lombardstraat 34-42
Rue du Lombard 34-42
1000 Brussel / Bruxelles
Tel/Tél: +32 (0)2 545 57 10
Fax: +32 (0)2 545 58 59
filip.coveliers@confederatiebouw.be
www.confederatiebouw.be
www.confederationconstruction.be
www.facadeweb.be
BTW/TVA: BE 406 479 092
Verantwoordelijke Uitgever /
Editeur responsable:
Filip Coveliers
Lombardstraat 34-42
Rue du Lombard 34-42
1000 Brussel / Bruxelles
Publiciteit/Publicité:
Steve Caufriez
Tel./Tél.: +32 (0)2 545 57 25
GSM: +32 (0)486 58 71 91
steve.caufriez@confederatiebouw.be
Hoofdredactie/Rédaction en chef:
Gunther Guinée
Adriaan Brouwerlaan 5,
2840 Reet
Tel./Tél.: +32 (0)3 888.27.33
E-mail: redactie@facadeweb.be
Vertaling/Traduction technique:
Anouk van den Broek
Vormgeving/Mise en page:
Marleen Wembacher
Tel./Tél.: +32 (0)3 644 08 06
E-mail: dtp@dakweb.com
Verschijningsfrequentie/
Parution-fréquence:
4 x per jaar/par an
Oplage/Tirage-quantité:
10.000 exemplaren
Copyright:
Het, zelfs gedeeltelijk, overnemen of
vertalen van de tekst van deze
uitgave is slechts toegelaten na
uitdrukkelijke toestemming van de
verantwoordelijke uitgever.
La reproduction ou la traduction
même partielle, du texte de cette
édition n’est permise qu’avec l’autorisation
de l’éditeur responsable.
3

Dossier
Houten gevelbekleding
foto's artikel : woodfocus (Puuinfo)
Niet alleen diverse soorten
houten terrasplanken
kennen tegenwoordig een
ongekend succes, ook de
houten gevelbekleding
blijkt steeds meer in trek
te zijn. In dit artikel – opgesteld
op basis van informatie
van en in nauwe
samenwerking met het
Woodforum - verneemt u
waarom dat zo is en worden
een aantal cruciale
aspecten onder de loep
genomen.
Hout is een grondstof die tot stand
komt door fotosynthese, een bijna
magische reactie waarbij lichtenergie
de bindende factor is tussen
twee bestanddelen: CO 2 uit de lucht
en water uit de bodem. In een omgeving
waarin veel hout verwerkt
is, voelt men zich goed en wetenschappelijk
onderzoek door het Finse
bouwonderzoeksinstituut VTT
in samenwerking met het Duitse
Fraunhofer-Institut für Bauphysik
en de technische universiteit van
Helsinki heeft ondertussen ook bewezen
dat hout een gunstige invloed
heeft op de gezondheid via het binnenklimaat.
Maar hout is ook een
duurzaam materiaal en bovendien
de enige natuurlijk hernieuwbare
grondstof. Een van de belangrijke
milieuaspecten van hout is dat het
CO 2 aan de atmosfeer onttrekt en
zo het broeikaseffect rechtstreeks
afremt. In vergelijking met andere
grondstoffen vraagt hout aanzienlijk
minder energie voor de verwerking
tot producten en op het einde van
hun levensduur kunnen houten producten
hergebruikt, gerecycleerd of
als groene brandstof benut worden.
De bosoppervlakte in de Europese
Unie groeit aan een gemiddeld ritme
van 510.000 hectare per jaar en op
dit moment wordt slechts 64 % van
de jaarlijkse aangroei geoogst. Hout
biedt verder een hoog thermisch
comfort en voelt steeds aangenaam
warm aan. Zoals alle andere organische
materialen verlopen de afkoeling
en de opwarming trager en
minder extreem. Op het vlak van
thermische isolatie scoort hout 6 x
beter dan baksteen, 12 x beter dan
beton, 150 x beter dan staal en 1700
x beter dan aluminium.
Welk hout als
gevelbekleding
De regels die van toepassing zijn op
de houtsoortenkeuze van buitenschrijnwerk
gelden ook voor buitenbetimmeringen
(gevelbekleding).
Naast de subjectieve criteria zoals
kleur, algemeen aspect of de prijs,
is het belangrijkste criterium de
natuurlijke duurzaamheid. Dat is de
natuurlijke weerstand van het hout
tegen aantasting door insecten en
schimmels. Er bestaan vijf klassen:
klasse I bevat de meest duurzame
houtsoorten. Enkel het centrale gedeelte
van de stammen (het kernhout)
telt. Het buitenste gedeelte
(het spint) is bij geen enkele houtsoort
duurzaam en behoort dus
systematisch tot klasse V.
Houtsoorten die behoren tot de
klassen I, II en III kunnen als buitenbetimmering
gebruikt worden zonder
verduurzaming, op voorwaarde
dat ze niet in contact komen met de
grond. Vanuit theoretisch oogpunt
kan dus eender welke houtsoort
gebruikt worden als gevelbekleding,
met dien verstande dat houtsoorten
die behoren tot de klasse IV
en V eerst moeten verduurzaamd
worden. Alle houtsoorten reageren
echter niet op dezelfde manier
op een verduurzaming omdat ze
in verschillende mate doordringbaar
(impregneerbaar) zijn. Wie
een houtsoort voor een gevelbekleding
moet kiezen kan dus best
eerst informatie inwinnen over de
natuurlijke duurzaamheid. Behoort
de houtsoort niet tot één van de
drie eerste klassen, dan moet ze
kunstmatig verduurzaamd worden.
4

Dossier houten gevelbekleding
Enkele houtsoorten die geschikt
zijn voor gevelbekleding zijn (de
duurzaamheidsklasse waartoe ze
behoren staat tussen haakjes): Afrormosia
(I-II), afzelia (I), Europees
eiken (II-III) , Amerikaans wit eiken
(II-III), grenen (III-IV), ipe (I), iroko
(I-II), jabota (II) lorken (III), Afrikaans
mahonie (III), Amerikaans
mahonie (II), makoré (I), merbau
(I-II), moabi (I), movingui (III), niangon
(III), Oregon pine\ douglas
(III), Afrikaans padoek (I), pangapanga
(II), pitchpine (III), tatajuba
(I-II), teak (I), tola (II-III), vuren (IV),
wengé (II), Western pine (IV), Western
red cedar (II). Vaak gebruikte
houtsoorten hiervan zijn Western
red cedar, Oregon pine\douglas,
grenen en vuren. Andere zwaardere
houtsoorten kunnen tevens
gebruikt worden.
Alle houtsoorten, wat hun duurzaamheid
of oorspronkelijke kleur
ook is, zullen vergrijzen onder invloed
van het UV-licht en de weersomstandigheden.
Er bestaat op
dit moment geen kleurloos afwerkingsproduct
dat deze vergrijzende
aspectverandering kan tegengaan.
Als je het hout zijn oorspronkelijke
kleur wil laten behouden moet je
het een afwerking geven (beitsen)
met een tint die zo dicht mogelijk bij
de oorspronkelijke kleur ligt.
Plaatsing van de
gevelplanken
De massief houten planken kunnen
tegen de gevel worden aangebracht
in horizontale, verticale of schuine
richting of zelfs in een combinatie
van deze drie, waardoor de ontwerper
kan kiezen voor een strenge en
sobere uitvoering met strakke lijnen
of eerder een speelse architectuur
waarin de meest diverse motieven
kunnen worden uitgewerkt. Men
mag echter niet vergeten dat de
keuze voor een bepaald plaatsingspatroon
niet alleen architecturale
gevolgen heeft maar ook invloed op
de wijze waarop het regenwater van
de gevel wordt weggevoerd en de
uitvoering van hoekaansluitingen
en beëindigingen van het gevelvlak.
Horizontale plaatsing van de
planken
Dit is één van de oudste en tevens
meest gebruikte plaatsingstechnieken
die doet denken aan de laagsgewijze,
horizontale opbouw die
ook bij andere gevelmaterialen vaak
wordt toegepast. Deze plaatsingsmethode
verleent het gebouw een meer
rustiek karakter, verwijzend naar de
stapelbouw met massieve balken die
vroeger werd toegepast voor de constructie
van blokhutten.
Verticale plaatsing van de
planken
Deze techniek verwijst naar de oorsprong
van het materiaal: het bos.
Bij een verticale buitenbetimmering
speelt de voeg tussen de planken
een bijzondere rol. Een smalle voeg,
weinig zichtbaar van op afstand,
verzwakt het strakke ritme van de
planken waardoor er een indruk
van continuïteit ontstaat. Een zwaardere
voeg benadrukt dan weer de
verticale architectuur van de naast
elkaar geplaatste planken.
Schuine plaatsing van de
planken
Het speelse karakter van de schuin
geplaatste planken verleent aan de
gevelvlakken een dynamische uitstraling
en laat een zachte overgang
toe van horizontale naar verticale
plaatsing. Deze plaatsingsmethode
vraagt van de ontwerper echter wel
een verhoogde aandacht voor de
opvang en de afvoer van het regenwater
dat van het gevelvlak vloeit.
Vorm en afmetingen
van de gevelprofielen
De toe te passen profielvorm is in
ons land niet gereglementeerd. De
planken kunnen dus zuiver rechthoekig,
trapeziumvormig of gebogen zijn
terwijl de zijranden voorzien kunnen
worden van een speciale profilering
waarvan de vorm enerzijds bepaald
wordt door esthetische redenen
maar die anderzijds ook een goede
afvoer van het regenwater moet toelaten.
De profielen mogen in elk geval
geen vlakken, boorden of randen
vertonen waarop water kan blijven
staan. Goede afschuiningen of afrondingen
moeten instaan voor een
vlotte evacuatie van het regenwater.
Scherpe kanten moeten daarom
steeds afgerond worden met een
straal van minimum 3 mm, om het
water goed af te voeren. Dergelijke
afrondingen hebben bovendien het
voordeel dat de voorziene dikte van
de afwerklagen beter gerespecteerd
kan worden.
5

Dossier houten gevelbekleding
De dikte van de planken bedraagt
minimaal 15 mm en bij voorkeur 18
mm of meer. De breedte van de planken
mag niet te groot worden om de
krimp en zwelling van elke plank te
beperken. Wanneer de verbinding
tussen de planken met tand en groef
gebeurt, dan bedraagt de verhouding
breedte/dikte van de planken
6 tot 8, afhankelijk van de stabiliteit
van de houtsoort. Hoe stabieler
de houtsoort is, hoe kleiner de
dikte mag zijn in verhouding tot de
breedte. De lengte van de planken is
eigenlijk in principe onbeperkt. Met
behulp van vingerlasverbindingen
kan “oneindig” hout geproduceerd
worden, maar er moet wel voor gezorgd
worden dat ook in de houten
gevelbekleding uitzetvoegen voorzien
worden op die plaatsen waar
dergelijke voegen ook in de draagconstructie
aanwezig zijn.
Overlapping van de
planken
De planken moeten elkaar voldoende
overlappen om een afdoende waterdichtheid
te kunnen verzekeren.
Deze overlapping moet bovendien
voldoende groot zijn om de krimp
en de zwelling van de planken bij
seizoengebonden wijziging van de
houtvochtigheid toe te laten. De
breedte van de enkelvoudige overlapping
verschilt naargelang het
type bekleding en is meestal gelegen
tussen 8 en 12% van de totale
plankbreedte. De planken kunnen
ook in elkaar geschoven worden
met een tand- en groefverbinding.
De tandbreedte dient dan ongeveer
10% te bedragen van de werkende
breedte. In de tand- en groefverbinding
wordt een speling van tenminste
2 mm voorzien om het werken
van het hout toe te laten.
Bevestigingsregels
De houten gevelbekleding wordt bevestigd
op horizontaal of verticaal
geplaatste regels die zelf tegen de
dragende constructie bevestigd zijn.
Deze regels bestaan bij voorkeur uit
latten in naaldhout en moeten voorzien
worden van een preventieve
beschermingsbehandeling (homologatiecode
A 2.1 ). De dikte van de bevestigingsregels
moet minstens 1,5
maal deze van de schroten bedragen,
maar ze moeten in elk geval voldoende
dik zijn om het volledig indrijven
van nagels of schroeven toe te laten.
Hun breedte bedraagt ongeveer 50
mm en de afstand tussen de regels
blijft best beperkt tot maximaal 60
cm. Bij gebruik van een dunne betimmering
(ongeveer 15 mm), moet deze
tussenafstand beperkt blijven tot 40
cm. Bij horizontale bekledingen worden
de bevestigingsregels gewoon
verticaal op de gevel geplaatst.
Bij verticale bekledingen worden de
bevestigingsregels horizontaal op
latten of klossen van minimum 20
mm dikte vastgemaakt, of anders
verspringend om een goede spouw
te bekomen.
Indien de gevel thermisch geïsoleerd
wordt, is het aangeraden gebruik
te maken van een dubbel latwerk.
De thermische isolatie wordt
tegen de gevel geplaatst, tussen het
eerste latwerk, waarna de gevelbekleding
vervolgens bevestigd wordt
tegen een tweede latwerk dat loodrecht
op het eerste latwerk wordt
aangebracht. Op die manier blijft
er aan de achterzijde van de houten
bekleding voldoende ruimte vrij om
dienst te doen als spouw.
Bevestigingsmiddelen
Om te beletten dat de gevelplanken
zouden scheuren ten gevolge van
het werken van het hout, mag elke
plank slechts met één bevestigingsmiddel
op elke regel worden vastgemaakt
worden. Bij profielen met een
enkelvoudige overlapping worden
bevestigingen aan de onderzijde van
de plank aangebracht, op ongeveer
15 mm van de rand. Voor verticale
bekledingen wordt dit de kant van
de opliggende overlap. De koppen
van de nagels of schroeven moeten
juist gelijk met het houtoppervlak
worden ingeslagen en er moet bij
het inslaan van de nagels dus op
gelet worden dat het houtoppervlak
niet beschadigd wordt.
Bij een tand- en groefverbinding kan
men een onzichtbare bevestiging
realiseren door de bevestigingsmiddelen
in de tand- en groefverbinding
aan te brengen. Ook de techniek
van het zogenaamd “potdekselen”
laat toe een onzichtbare vernageling
te bekomen. Wanneer er in het
volle vlak van de plank genageld of
geschroefd moet worden dan kan
de bevestiging ook minder zichtbaar
maken door de koppen dieper
in te drijven en het houtoppervlak
vervolgens op te stoppen met geschikte
houtmastieken. Het duurzame
resultaat van deze techniek is
echter niet altijd gegarandeerd.
Bij de keuze van de bevestigingsmiddelen
moet men er ook rekening
mee houden dat sommige houtsoorten
corrosieve inhoudstoffen bevatten
- van nature uit of na verduurzaming
- die in een vochtig milieu tot
aantastingen van en vlekvorming
rond metalen verbindingsmiddelen
kunnen leiden. Voor de metaalkeuze
van het bevestigingsmiddel kan dan
ook het volgende geadviseerd worden:
6

Dossier houten gevelbekleding
• voor houtsoorten met veel inhoudsstoffen
(zoals western red
cedar, Oregon pine, merbau, afzelia,
iroko, eiken,...) is roestvrij
staal ten zeerste aanbevolen.
• voor houtsoorten met weinig
inhoudsstoffen (zoals meranti,
pitch-pine,...) kan men naast
roestvrij staal eventueel ook thermisch
verzinkte nagels en schroeven
overwegen. De lengte van de
draadnagels bedraagt tenminste
2,5 maal de dikte van de bekledingsplank.
Bij houtschroeven bedraagt
de lengte tenminste 2 maal
de dikte van de houten schroten.
6 Tips voor een probleemloze
houten
gevelbekleding
Voor de samenstelling van dit artikel
haalden we veel van onze mosterd
bij het Belgian WOODFORUM, dat
werd opgericht op initiatief van de
Belgische houtsector en als missie
heeft “hout en houtproducten bij het
grote publiek te promoten, en dit in
de ruimste zin van het woord”. De
organisatie wil dit doel bereiken:
• door de talrijke redenen te onderstrepen
die het gebruik van hout
verantwoorden;
• door de informatie en kennis nodig
voor een correcte toepassing van
hout ter beschikking te stellen aan
zowel professionele als niet-professionele
geïnteresseerden.
Om dit alles te realiseren beschikt
de organisatie onder meer over een
speciale website op www.woodforum.be
(of www.hout.be), het
driemaandelijks tijdschrift “Houtnieuws”
én een telefonische hotline
(+32(0)2/219.28.32) waarop iedereen
dagelijks van 10 h tot 12 h op werkdagen
rechtstreeks de gewenste informatie
kan bekomen. Verder heeft
men de beschikking over een aantal
interessante technische publicaties
die werden opgesteld in samenwerking
met een wetenschappelijke
raad, die de regels voor goed vakmanschap
opstelt of de houtsoorten
beschrijft die beschikbaar zijn op
de Belgische markt, worden er op
aanvraag opleidingen en voordrachten
georganiseerd en zijn er ook
Europese houtpromotieprogram-
ma’s waaraan Belgian Woodforum
actief deelneemt, zoals het European
Wood Magazine, Archiwood.
net, enz…
Koen De Mesel, Secretaris-Generaal
van het Belgian Woodforum bevestigde
ons het toenemende succes
van houten gevelbekledingen en
herhaalde graag nog even een aantal
belangrijke aandachtspunten.
“Het is onze wil en onze taak om het
gebruik van hout in te burgeren in
het denken en doen van de verbruiker.
Het gaat erom hem toe te laten
zich een beter beeld te vormen van
het materiaal hout en de diverse
toepassingsmogelijkheden ervan en
het gebruik als gevelbekleding is
er daar zeker één van. Een houten
gevel heeft heel wat troeven Maar
er zijn dan wel een aantal spelregels
die in acht genomen moeten worden…zes
gouden regels zeg maar..”,
aldus dhr. De Mesel.
1. Gebruik profielen die minstens 15
mm dik zijn en liefst nog van 18
mm dik of meer.
2. Voor goed stabiele houtsoorten –
zoals Western Red Cedar - mag de
dikte / breedte verhouding van de
gevelplanken 1/8 bedragen. Voor
minder stabiele houtsoorten zoals
lorken is 1/6 aangewezen.
3. Omdat hout gevoelig is voor
vocht, moet worden voorkomen
dat er zich achter de bekleding
vocht ophoopt. Daarom moet de
spouw achter de buitenbekleding
altijd voldoende worden geventileerd
aan de buitenlucht. Deze
achterliggende vrije ruimte heeft
dus als voornaamste doel om de
bevochtigingstijd te minimaliseren
en zodoende de levensduur te optimaliseren
en de vorming van algen
en meeldauw te voorkomen.
4. Kops hout moet goed beschermd
worden om onder meer kringvorming
te voorkomen. De ene houtsoort
is hier al wat gevoeliger aan
dan de andere. Zo wordt er bijvoorbeeld
onderscheid gemaakt
tussen eerder “polaire” houtsoorten
– zoals western red cedar - die
redelijk makkelijk water opnemen
en eerder “apolaire” houtsoorten
zoals Afrikaans Padoek – die eerder
waterafstotend zijn. Vooral
bij eerder polaire houtsoorten is
het noodzakelijk om het kopse
hout goed te beschermen d.m.v.
een geschikte detaillering.
5. Gebruik steeds de juiste bevestigingsmiddelen,
bij voorkeur altijd
INOX materiaal aangezien sommige
bestanddelen zink, ijzer en
gegalvaniseerd staal aantasten.
6. Schenk voldoende aandacht aan
de uitvoeringsdetails, waarvoor
overigens alle nodige informatie
bij het Belgian Woodforum ter
beschikking is.
www.woodforum.be en hotline 02-219
28 32 (werkdagen tussen 10u en 12u)
7

Design gevelbekleding
MEG-plaatmateriaal in
combinatie met
laminaatprinttechnologie
De Noord-Italiaanse fabrikant Abet
Laminati is gespecialiseerd inzake hogedruklaminaat
voor decoratieve toepassingen.
Dankzij een nauwe samenwerking
met toonaangevende designers
werd de onderneming de afgelopen
jaren steeds bekender als trendsetter
met haar opmerkelijke actuele kleuren
en eigentijdse prints voor toepassingen
in de binnenhuisinrichting en als gevelbekleding
van privéwoningen en grote
projecten.
Architect: Mendini
In de loop van de jaren werd het Italiaanse Abet Laminati
al bekroond met diverse designprijzen, waaronder
recentelijk de prestigieuze ‘Compasso d’Oro alla carriera’,
een internationale bekroning voor de jarenlange
inspirerende samenwerking met de designwereld.
Het vernieuwde assortiment
zelfdragende MEG-volkunststofplaten
(Material Exterior
Grade) werd speciaal ontwikkeld
voor buitentoepassingen
en telt 48 kleurvaste platen
in 30 effen kleuren (MEG
standard), 10 houtprints (MEG
Wood), 5 metaaldecors (MEG
Metal) en 3 betonkleuren (MEG
Structure). Het plaatmateriaal
kan worden toegepast als gevelbekleding,
reclamepaneel,
signalisatiebord, dakrand,
balkonpaneel, luifel, dakoversteek,
buitenmeubilair, poortof
deurbekleding, enz. Het
toepassingsgebied is daardoor
zeer uitgebreid en varieert van
appartementen, kantoorgebouwen, industriële panden,
banken en winkels tot ziekenhuizen, scholen, openbare
gebouwen, musea, bruggen en privéwoningen.
De kunststofplaten worden volgends de fabrikant gekenmerkt
door een hoge kwaliteit en lange levensduur.
MEG-platen rotten niet en zijn goed bestand tegen
sterke temperatuurschommelingen en gure weersomstandigheden.
De gevelbekleding is stabiel en vormvast
en heeft slechts een minimale uitzettingsvoeg nodig,
wat het uitzicht ten goede komt. Het materiaal is verder
onderhoudsvriendelijk, ondermeer dankzij de specifieke
oppervlaktestructuur met zelfreinigend karakter,
en ook 100 % recycleerbaar.
Digitale printtechnologie
Een speciaal aspect dat de architecten wel eens in het
bijzonder zou kunnen aanspreken is de digitale laminaatprinttechnologie
die de fabrikant toepast en de
ontwerpers toelaat om een gevelbekleding te realiseren
met een compleet eigen ontwerp. De full colour printtechnologie
laat toe om een beeld, foto, logo, tekening
of kaart in zowel signalisatiepanelen als gevelbekledingen
te integreren. De ontwerper levert zijn decorontwerp
aan via e-mail of op CD-rom en Abet Laminati
maakt werk van de kleurafdruk en de productie van de
“gepersonaliseerde” laminaatplaten. Deze innovatieve
laminaatprinttechnologie vereist geen minimumoplage
en is daardoor zeer geschikt voor de realisatie van eenmalige
en maatprojecten.
8

BOND VLAAMSE ARCHITECTEN
Design gevelbekleding
Verdere eigenschappen
en toepassingsmogelijkheden
De MEG-volkunststofplaten zijn beschikbaar
in 4 afmetingen (van de
standaardafmeting 305 cm x 130
cm tot maximaal 420 cm x 161 cm)
en in 5 diktes (4, 6, 8, 10 en
12 mm). Ze laten zich toepassen
als een geventileerd gevelsysteem,
waarbij plaatsing van de platen gebeurt
op een houten of aluminium
regelwerk. Ze kunnen geschroefd of
verlijmd worden of met behulp van
een plaathaaksysteem op het regelwerk
worden bevestigd. De meest
gebruikte bevestigingsmethode is
echter de onzichtbare verlijming,
waarvoor de fabrikant samenwerkt
met lijmspecialist Innotec.
De MEG-gevelplaten voldoen aan de
Europese norm voor gevelbekleding
(EN 438) en beschikken over het
CE-keurmerk. De gevelplaten met de
bijbehorende bevestgingssystemen
kunnen bovendien een BUtgb-goedkeuring
met ATG nr. 06/2678, een
KOMO-attest en een Cstbat voorleggen.
Het product is verkrijgbaar bij
de gespecialiseerde hout- en plaatmateriaalhandel,
maar zowel de architect/ontwerper
als de plaatser
kunnen bij de realisatie van een project
een beroep doen op technische
ondersteuning van Abet Laminati.
Architect: Luc Binst - Foto: Toon Grobet Architect: Ector Hoogstad - Foto: Arjen Schmitz Architect: Ector Hoogstad - Foto: Arjen Schmitz
Hout, Energie & Wonen
Antwerp Expo – 23, 24 & 25 november 2007
Dé publieksbeurs in Vlaanderen voor duurzaam en toekomstgericht bouwen, verbouwen en inrichten.
Het salon 2007: ‘Hout, Energie &
Wonen’ richt zich voornamelijk tot het
Vlaamse publiek en meer specifiek tot de
kandidaat bouwers en verbouwers, de
geïnteresseerden in duurzaam bouwen,
wonen en leven, de liefhebbers van hout,
de architecten, de vaklui en de politieke
opiniemakers en besluitnemers.
Om nog beter te beantwoorden aan de
informatievraag van het doelgerichte
publiek omvat het salon de organisatie
van meerdere, aan het salon gekoppelde,
evenementen.
• Vooreerst natuurlijk zullen de exposanten,
representatief voor de sector
– in Antwerp Expo op 23, 24 en 25
november 2007 in Antwerp Expo
– onder éénzelfde dak een overzicht
geven van de architecturale precisie
van de houtbouw, het hedendaagse
gebruik van hout in het interieur,
design met hout en de talrijke mogelijkheden
van hernieuwbare energie.
• Het conferentieprogramma voor de
professionelen biedt de mogelijkheid
informatie in te winnen over de resultaten
van de meest recente onderzoeken,
de nieuwste technieken en producten.
• Voor het brede publiek, dat
goed geïnformeerd aan het grote
(ver)bouwavontuur wil beginnen, worden
op zaterdag en zondag de meest
uiteenlopende workshops voor advies,
tips en informatie georganiseerd.
• Het salon biedt eveneens een volledig
beeld van de verschillende openbare
en private instellingen die in deze sectoren
actief zijn. (besturen, federaties,
vakorganisaties)
Dit toonaangevende programma zal
de tweede Vlaamse editie alle mogelijkheden
meegeven om in de succesvolle
voetsporen van de Waalse partner
‘Bois & Habitat, Namen’ te treden.
Ontegensprekelijk dé Europese referentie
in de veelbelovende houtbouwsector.
SALON 2OO7
ANTWERP EXPO
23 24 25 NOVEMBER
Onder het thema HOUT verzamelt de beurs de bedrijven die
samen een brede waaier van houttoepassingen belichten.
Van het bouwen van houten woningen tot producten die
waterdichtheid garanderen, van gesofisticeerde systemen
voor houtassemblage tot isolatiemateriaal.
Word exposant op Hout, Energie & Wonen 2007. Bel voor meer informatie: 09 241 55 00
ORGANISATIE
www.hout-wonen.be
in samenwerking met
Salon Bois & Habitat Namur
www.bois-habitat.com
&
Dé publieksbeurs in Vlaanderen
voor duurzaam en
toekomstgericht bouwen,
verbouwen en inrichten
Na de constructie komt de afwerking, zowel binnen als
buiten: hout als gevelbekleding, hout voor terrassen,
hekken en tuinhuisjes, en natuurlijk ook houten vloeren,
parket en ander schrijnwerk. Tot slot wordt een accent
gelegd op houtdesign.
IFAS
C/o Internationale Jaarbeurs van Vlaanderen vzw
Kortrijksesteenweg 1004 | B-9000 Gent
T +32 9 241 55 00
F +32 9 241 55 11
E-mail: info@hout-wonen.be | www.hout-wonen.be
Bedrijven, actief in de sector, kunnen
zich inschrijven door contact te
nemen met de organisatoren op het
nummer 09/241 55 00.
9

NIEUW
NOUVEAU
EPDM en Butyl slabben
voor aansluiting van
ramen en gevels
Verschillende standaard
P-Fix EPDM slabben met
aangelast profiel nu uit
voorraad leverbaar.
Cladseal strook
Cladseal met
aangelast profi el
Cladseal plaatsing
Voor de plaatsing van Cladseal verwijzen wij naar
de ATG keuring en de handleiding.
Vraag nu de Catalogus 2007 aan op:
www.wulva.be
2642
NV WULVA - Bethovenstraat 62B - 2960 Brecht
TEL +32 3 313 86 66 - FAX +32 3 313 60 63

Esthetische oplossingen met hoog rendement en geluidsdemping
Renson presenteert akoestische
ventilatieoplossingen
SILENDO, esthetisch akoestisch
deurrooster
Gevel parking uitgerust met akoestisch
lamellenwandsysteem LINIUS ® L.150 AC
SONOVENT ®
INVISIVENT® AK, een uiterst discreet
akoestisch ventilatierooster
Er wordt steeds meer geluid geproduceerd. Het toenemende verkeer op de wegen
en het drukke luchtverkeer, ook ’s nachts, zorgen voor groeiende geluidsoverlast.
Bovendien worden in de loop van dit jaar ook de nieuwe en strengere akoestische
prestatie-eisen van kracht zodat een aangepaste wijze van ontwerpen en bouwen zich
opdringt. Precies daarom lanceert ventilatiespecialist Renson een aantal ventilatieoplossingen
die niet alleen een comfortabele ventilatie toelaten maar bovendien ook nog
eens een goede geluidsisolatie bieden.
De firma Renson is in Europa trendsetter
op het vlak van natuurlijke
ventilatie en aluminium buitenzonwering
en vanuit een ervaring die
teruggaat tot 1909, ontwikkelt de onderneming
concepten en producten
die een gezonde en comfortabele
woon- en leefomgeving nastreven.
De organisatie steunt op een uitgebreide
Research & Development-afdeling
die in samenwerking met Europese
onderzoeksinstellingen de
laatste trends vertaalt in producten.
Eén van die hedendaagse trends en
actuele thema’s is zonder enige twijfel
de toenemende geluidsoverlast
en de akoestische isolatie.
Hoe aanpakken?
Eén mogelijke manier is de woning
potdicht maken met dik isolatiemateriaal
en geluidwerend glas, maar
het grote nadeel hiervan is dat het
dan niet meer mogelijk is om via het
raam verse lucht binnen te laten.
Precies daarvoor wil Renson aangepaste
oplossingen bieden met een
gamma producten voor de aanvoer,
toevoer en afvoer van lucht. De
oplossing is dus uw huis natuurlijk
en gecontroleerd ventileren dankzij
akoestische toevoerroosters.
De bestaande INVISIVENT ® AK is
een discreet ventilatierooster dat
zorgt voor de toevoer van verse
lucht. Daarnaast is er de nieuwe
SONOVENT ® , die hoge geluidsisolatie
combineert met de meest comfortabele
ventilatie. Tocht krijgt geen
kans en de energiekosten dalen. De
rooster kan gemonteerd worden op
een traverse, het glas en het raamprofiel.
Bij plaatsing op het raamprofiel
zit de rooster bijna volledig
verborgen en is van buiten uit bijna
onzichtbaar.
De SILENDO is dan weer een akoestische
deurrooster die zorgt voor de
luchtdoorvoer in de woning en storende
geluiden uit andere ruimtes
tegenhoudt. Dankzij het esthetische
uitzicht en de onzichtbare bevestiging
is het ideaal voor elk interieur.
Het gamma biedt ook de 468 AK, de
nieuwe muur- en deurrooster, die
speciaal aangewezen is voor de verzorgingssector,
sportcomplexen en
bij sanitaire voorzieningen.
Het nieuwe akoestische lamellenwandsysteem
LINIUS ® L.150 AC tenslotte
is ontwikkeld voor parkings en
industriële ruimtes met ventilatie-installaties.
De lamellen van geluidsabsorberend
materiaal zorgen voor de
in- en uitvoer van lucht, zonder dat
er last is van binnenlawaai.
11

Eigentijdse oplossingen in hout voor buiten
Outdoor Wood Concepts ®
is specialist in houten
gevelbekleding
Wie in contact komt met
Outdoor Wood Concepts ®
is wellicht op zoek naar
padoek terrasplanken,
cederhouten gevelbekleding
of eventueel zelfs het
recentelijk gelanceerde
“Free Willy” gamma. Aan
de basis van dit alles vinden
we Houtmagazijn
Verdonckt uit Avelgem,
die op een bepaald moment
besloot zich te gaan
specialiseren in eigentijdse
en innovatieve houtoplossingen
voor buitentoepassingen.
“Ons familiebedrijf is gestart als pure
houthandel en dateert al terug van
net na WO I.”, vertelt Stephan Rogge.
“Het bedrijf werd in de jaren80 overgenomen
door de familie Dewaele.
Intussen heeft de derde generatie
– Dominique Dewaele & Stephan
Rogge – het bedrijf vervoegt.
Een aantal jaren terug werd beslist
om fors te investeren in de productie
om zo met eigen producten op de
markt te kunnen komen. Zo kunnen
we ondertussen op 3 lijnen schaven
en profileren, kops afwerken (tot
7m), dedoubleren, schuren, verzagen,
enz.... Ons gamma bevat heel
wat producten en oplossingen voor
buitentoepassingen die we onder de
naam Outdoor Wood Concepts via
de betere houthandel in België en
Frankrijk aan de man brengen. En
elk van deze toepassingen onderscheidt
zich op één of andere manier
wel van de bestaande systemen
die al op de markt zijn.”.
Gedeponeerde tanden
groefverbinding
Zo lanceerde Outdoor
Wood Concepts ® bijvoorbeeld
een nieuwe
en bijzonder innovatieve
tand – en groefverbinding
voor haar
gevelbekleding die ze
meteen ook liet deponeren.
Het systeem
voorkomt dat de regen
tussen de houten
elementen in zou lopen
en zo achter de
houten gevelbekleding
terecht zou komen. De familie Dewaele
bedacht daarvoor een originele
tand- en groefverbinding op de
kopse kant van haar gevelplanken,
die schuin naar voren naar het montagevlak
is gericht en zodoende het
water naar voren afvoert.
“Ook aan de verpakking
van onze systemen
wordt heel wat
aandacht besteed.”,
verklaart de heer
Rogge. “Wij verpakken
de gevelplanken
niet in plastic maar in
dikke kartonnen dozen
waaraan we onderaan
balken vastnieten zodat
er makkelijk met
een transpallet kan
worden gewerkt en
12

Eigentijdse oplossingen in hout voor buiten
niet steeds een vorklift nodig is.
Op de dozen staan aanduidingen
op welke plaatsen het bandstaal
rond de dozen mag worden aangebracht,
wederom om eventuele
beschadigingen te voorkomen. Wij
werken met een mooi en kwalitatief
natuurproduct en willen dat ook
met eerbied behandelen en laten
behandelen, vandaar dat we zoveel
aandacht besteden aan die verpak-
king. Die gigantische dozen worden
trouwens voorzien van een etiket
met alle nodige info en een productienummer
zodat we ten allen tijde
kunnen nagaan wie instond voor de
productie, waar en wanneer, enz…”
Kwaliteitscontrole
“Onze productie verloopt heel modern
en is sterk geautomatiseerd,
maar sommige stappen blijven manueel
omdat de man aan de machine
visueel controle kan uitoefenen op
de kwaliteit van de houten planken.
De technologie staat natuurlijk niet
stil, maar zolang we geen degelijk alternatief
ontdekken zullen we hier-
voor blijven kiezen om de optimale
kwaliteit te kunnen garanderen.”,
legt dhr. Rogge uit.
“Verder hebben wij heel wat respect
voor het natuurproduct dat wij
verhandelen en dat tonen we aan
door enkel te werken met hout dat
uit duurzaam bosbeheer afkomstig
is. We zijn daarvoor aangesloten bij
diverse organisaties die ook regelmatig
audits en controles uitvoeren
zoals het FSC en PEFC.”, vervolledigt
Stephan Rogge.
FSC staat voor Forest Stewardship
Council, een organisatie die regels
heeft opgesteld voor goed bosbeheer.
In bossen waar die regels wor-
den toegepast, wordt zorgvuldig
gekapt, met respect voor mensen,
planten en dieren. PEFC is nog een
andere maar vergelijkbare organisatie
(the Programme for the Endorsement
of Forest Certification
Schemes) die duurzaam bosbeheer
promoot en een economisch leefbaar,
milieuvriendelijk en sociaal
gunstig bosbeheer waarborgt.
Versneld uniform vergrijzen
van cederhout
“Wij hebben besloten vooralsnog niet
met behandeld of geïmpregneerd
hout te werken, het enige wat we wel
aanbieden is een speciaal product
om de cederhouten gevelbekleding
versneld te laten vergrijzen.”
Onbehandeld cederhout vergrijst
namelijk uit zichzelf tot een natuur-
lijk verweerde zilvergrijze tint, wat
in optimale omstandigheden bekomen
wordt onder jarenlange invloed
van zon, regen en wind. Maar vaak
is het resultaat niet echt bevredigend
omdat donkere pigmentvlek-
ken en de vorming van vochtkringen
het egale gevelbeeld verstoren.
Het product Cabot Bleaching Oil
bevat echter - naast een kleine hoeveelheid
grijs pigment - ook een ingrediënt
dat het hout daadwerkelijk
bleekt en de vergrijzing versnelt.
Het is een product dat al 100 jaar
deel uitmaakt van het gamma Cabot
Stain producten en werd specifiek
samengesteld om het natuurlijke
vergrijzingsproces van cederhout te
versnellen. Bij toepassing geeft het
een zachte grijze toon binnen 6 tot
12 maanden, waarna de houtskleur
versneld verder evolueert naar een
mooi natuurlijk zilvergrijze en uniforme
kleur. Het product beschermt
het hout bovendien tegen meeldauw,
molm, barstvorming, e.d.
Laatste nieuwe
ontwikkeling
“De ontwikkelingen staan niet stil
bij ons en we zijn continu op zoek
naar nieuwe en innovatieve houttoepassingen.
Binnen de familie
Dewaele is een sterke technische
kennis aanwezig en werd op dat
vlak al heel wat bijdrages geleverd.
De meest recente innovatie in ons
aanbod is ongetwijfeld de Free Willy
gevelbekleding bestaande uit profielen
met zeer ingenieuze maar
onzichtbare ventilatieopeningen. Ik
kwam op de naam omdat het profiel
me deed denken aan de afbeelding
van een walvis, maar er wordt tot
op vandaag door heel wat mensen
in ons bedrijf nog om gelachen.”,
grapt dhr. Rogge.
Bij een open houten gevelbekleding
hebben regen en vochtigheid direct
contact met het dampscherm dat
zich achter de kepers bevindt. Bovendien
stelt deze plaatsingstechniek
bijzondere eisen aan de montage
om te komen tot een plaatsing die
perfect waterpas is. Free Willy is een
gesloten systeem dat op esthetisch
vlak echter dezelfde aanblik heeft
als een open systeem maar door de
tand en groefverbinding wordt de
wand toch gesloten. De gevelbekleding
is voorzien van een geschaafde
lijn zodat de plaatser onmiddellijk
ziet waar hij dient te vernagelen om
te komen tot een verdoken bevestiging.
Aangezien ventilatie bij houten
gevelbekledingen zeer belangrijk is
werd deze nieuwe gevelbekleding
uitgerust met bijzonder ingenieuze
maar onzichtbare ventilatieopeningen,
die ook onbereikbaar zijn voor
de regen. Free Willy wordt aangebo-
den in W.R. Ceder, gevingerlast op
lengtes van 3,05 en 6,10 m.
13

Duurzaam milieuhout als gevelbekleding
Hoebeek NV is
exclusief verdeler van
Stellac ® Wood
Houtspecialist Hoebeek introduceerde enkele jaren geleden
een reeks profielen in haar gamma voor buitentoepassingen
onder de naam Stellac ® Wood. De beginfase
met de karakteristieke opstartproblemen is al lang
achter de rug en ondertussen is de onderneming enorm
overtuigd van dit milieuvriendelijk, ecologisch en duurzaam
product. Stellac ® Wood wordt immers bestempeld
als duurzaam milieuhout aangezien er bij het verduurzamingsproces
geen chemicaliën te pas komen, noch
schadelijke stoffen worden vrijgegeven. Het product
wordt daarom niet alleen gepresenteerd als een goed
alternatief voor geïmpregneerd hout maar ook voor
tropisch hardhout. De firma biedt een klein standaard
gamma aan maar kan eveneens voor het nodige maatwerk
zorgen.
Hoebeek N.V. uit Willebroek is
in de eerste plaats een industriele
houtschaverij waar alle mogelijke
profielen in massief hout geschaafd
worden. De zaak – die in
1904 werd opgericht - is nog steeds
een familiebedrijf dat vandaag gerund
wordt door alweer de vierde
generatie. Ondertussen is de
onderneming uitgegroeid tot een
sterke KMO met 100 werknemers.
Gedurende vier generaties heeft
Hoebeek een trouw cliënteel opgebouwd,
zowel in binnen- als buitenland
en een toenemend aantal
professionele afnemers ziet in Hoebeek
een betrouwbare partner voor
alles wat met hout te maken heeft.
Naast de eigen producten worden
er ook competitieve en kwalitatieve
handelsproducten aangeboden. Zo
is Hoebeek uitgegroeid tot een voorraadhoudende
distributeur van formaat
en evolueerde het bedrijf naar
een logistiek platform voor de verdere
houtdistributie in heel België en
daarbuiten. Hoebeek was trouwens
het eerste Belgische houtverwerkende
bedrijf dat het F.S.C.-label (Forest
Stewardship Council) op haar producten
mocht aanbrengen.
Internationalisering
De jaren 90 betekenden voor Hoebeek
de start van een enorme capaciteitsuitbreiding
en ook de start
van een verregaande internationalisering.
In 1991 was er de oprichting
van het eerste buitenlandse filiaal
‘Les Moulures du Nord’ in Lesquin
in Frankrijk. In 1996 werd het tweede
en meest belangrijke buitenlandse
filiaal opgericht: ‘Lignum Europa’
in Székesfehérvar gelegen tussen
14

Duurzaam milieuhout als gevelbekleding
Budapest en het Balaton meer. In
2002 werd ‘Hoebeek UK’ opgericht,
om de belangrijkste exportmarkt
- het Verenigd Koninkrijk en Ierland
- beter te kunnen opvolgen. Sinds
1997 bestaan er bovendien nauwe
contacten met twee fabrieken in
China die instaan voor de productie
van zowat alles dat in Engeland en
Ierland verkocht wordt. Het werkgebied
van Hoebeek omvat vandaag
de Benelux, Frankrijk, Duitsland,
Engeland en Ierland, Spanje, Portugal,
Zwitserland, Hongarije, Oost-
Europa tot zelfs het Verre Oosten en
de firma neemt dan ook vaak deel
aan internationale beurzen.
Stellac ® Wood als
nieuwkomer in het
gamma
In september 2000 besloot Hoebeek
te starten met een nieuwe reeks profielen
voor buitentoepassingen in
Stellac ® Wood. De firma is ondertussen
sterk overtuigd van de mogelijkheden
van dit milieuvriendelijk en
duurzaam product en biedt het aan
in een klein standaard programma
maar kan eveneens voor maatwerk
zorgen. De reeks Stellac®Wood producten
die Hoebeek op voorraad
houdt, heeft het ‘heat treatment
level’ D2, wat betekent dat alle profielen
als ‘duurzaam’ gecatalogeerd
kunnen worden. Men kan de duurzaamheid
dus vergelijken met onder
druk geïmpregneerd grenen of
vuren. De producten zijn geschikt
voor de meeste buitentoepassingen
als geveltimmerwerk, terrassen,
vlonders, speeltuigen, schuttingen,
tuinhuisjes met als extra pluspunt
dat ze niet milieubelastend zijn.
Stellac®Wood is namelijk duurzaam
milieuhout aangezien er aan het verduurzamingsproces
geen chemicaliën
te pas komen, noch schadelijke
stoffen vrijkomen. Het is daardoor
niet alleen een goed alternatief voor
geïmpregneerd hout maar ook voor
tropisch hardhout. De buigkracht
van het naaldhout wijzigt praktisch
niet na het Stellac-procédé. De elasticiteitsmodulus
daalt, wat slechts
een lichte daling in sterkte tot gevolg
heeft, maar de hardheid van
het naaldhout neemt toe.
Milieuvriendelijk
procédé
Het Stellac modificatieproces is milieuvriendelijk
want het is gebaseerd
op een reactie van stoffen die van
nature al in het hout zitten. Daarbij
wordt slechts gebruik gemaakt
van warmte-energie en water. De
benodigde warmte wordt volledig
verkregen uit groene energie die
afkomstig is van een groengecertificeerde
energiecentrale die elektriciteit
en stroom maakt van afvalhout
en zagerijafval dat het PEFC- certificaat
heeft. De methode bestaat
uit een aantal computergestuurde
fasen. Het hout wordt gedurende
max. 24 uren verwarmd tot een temperatuur
tussen de 200° en 250°C.
Tijdens deze warmtebehandeling
worden de suikers in het hout afgebroken,
wat aanwas van schimmels
tegengaat. Tevens verspreiden de
beschermende bestanddelen zich
in het hout, waardoor het gehele
stuk hout door en door wordt beschermd.
De hitte geeft het hout
een nieuwe warme bruine kleur.
Ongevoelig voor
houtrot
Hout bestaat voor bijna de helft uit
cellulosevezels, voor 25 tot 35 % uit
lignine en voor 20 % uit hemicellulose.
Met name de hemicelluloses
zijn in staat water op te nemen,
waardoor het hout zwelt. Bovendien
zijn schimmels in staat deze
hemicelluloses en lignines af te breken
en zich daarmee te voeden, wat
uiteindelijk leidt tot houtrot.
Tijdens het houtverduurzamingsproces
blijft de cellulosestructuur
intact maar worden de hemicellulose
en lignine afgebroken. De
afbraakproducten daarvan vormen
een soort hars, die de ruimte tussen
de vezels opvult. Daardoor neemt
het hout geen water meer op en
ontbreken de voedingsstoffen voor
schimmels. Voor Stellac®Wood verwerkt
in toepassingen met grondcontact,
uitsluitend in combinatie
met zoet water, zoals bijvoorbeeld
tuinpalen, walbeschoeiingen en
damwanden wordt een garantie van
10 jaar gegeven.
Gemakkelijk te
verwerken
Aangezien Stellac®Wood naaldhout
is, is het gemakkelijker te verwerken
dan bijvoorbeeld Bankirai. Het
soortelijk gewicht is ook veel lager
dan tropisch hardhout en maakt
dat bijvoorbeeld terrasplanken in
Stellac®Wood ideaal zijn voor het
maken van dakterrassen. Wanneer
men aan buitentoepassingen denkt,
moet men inox vijzen gebruiken
of bevestigingsmateriaal in roestvrij
staal, om te voorkomen dat er
roestplekken op het hout zouden
ontstaan.
Alle buitenprofielen die Hoebeek
aanbiedt in Stellac®Wood kunnen
perfect zonder bijkomende bescherming
gebruikt worden. De mooie
warm bruine kleur zal dan na verloop
van tijd wel vergrijzen, zoals
dat ook het geval is bij Western Red
Ceder. Wie graag de bruine kleur
behoudt, kan een houtbeits op basis
van olie gebruiken. Liefst licht
gepigmenteerd (bvb. licht eiken)
zodat het zonlicht minder vlug de
kleur kan doen vervagen.
15

Speciaal ontwikkeld gevelscherm beschermt isolatie en buitenmuur
Opmerkelijk renovatieproject
met open
houten voorzetgevel
Ruim 220 sociale woningen in de gemeente
Ghlin waren aan een facelift
toe en de eigenaar koos samen met de
ontwerper voor een gevelrenovatie met
houten latten. De open structuur van de
gevel vereiste echter de toepassing van
een degelijk damp-open en UV gestabiliseerde
folie en om aan de moeilijke
condities te voldoen leverde Dörken zelfs
een speciale versie van haar DELTA-
FASSADE.
220 woningen met een totale geveloppervlakte van 15 à
16000 m 2 worden in enkele fases gerenoveerd over een
totale periode van 2 jaar. De eerste fase ging van start in
februari dit jaar en werd deze maand afgerond.
Het was de bedoeling de betonnen gevel bijkomend te
isoleren en hem van een nieuwe bekleding te voorzien.
De gebouwen moesten echter ten allen tijde bewoond
kunnen blijven, met als gevolg een merkwaardige werkvolgorde
waarbij de buitenisolatie en de gevelbekleding
eerst werden aangebracht en dat de ramen pas nadien
vervangen zullen worden.
Zeer open gevel
Omdat de gebruikte houten latten een pak verder uit elkaar
liggen en dus een grotere tussenafstand vertonen
dan de meeste open houten gevels was men zich ervan
bewust dat de achterliggende gevelfolie ten eerste veel
zichtbaarder zou zijn maar bovendien ook aan een
veel grotere UV- en regenbelasting onderworpen zou
worden.
Peter Rottiers van Dörken: “Je mag niet vergeten dat
elke gevelfolie eigenlijk ooit een dakfolie was die werd
doorontwikkeld en nu in gevels wordt toegepast. Meestal
zitten die folies mooi verstopt achter de gevelbekle-
16

Speciaal ontwikkeld gevelscherm beschermt isolatie en buitenmuur
ding en vangen ze enkel het vocht op en het licht dat
sporadisch al eens door de bekleding heen komt. Maar
de gevelbelasting verandert met de tijd. Er wordt steeds
meer gebruik gemaakt van bekledingen met open voegen
en daar waren de bestaande folies niet op voorzien.
Het UV-licht tast de polymeren in de folie aan en doet ze
sneller afbreken waardoor de folie gaat verduren. Een
paar jaar geleden ontwikkelden wij daarom DELTA-FAS-
SADE, een folie die speciaal voor dit soort toepassingen
bedoeld is.”
DELTA-FASSADE
DELTA-FASSADE is een UV-bestendige, diffusie open
folie voor de bescherming van de isolatie bij gevelconstructies
met open voegen. Er bestaat ook een
DELTA-FASSADE PLUS met geïntegreerde kleefstrook
langs één zijde van de rol. De folie is opgebouwd uit
een polyestervlies met daarop een speciale waterdichte
bekleding en met een hoge scheurweerstand. De waterdichte
vliesbekleding en de duurzame UV-weerstand
zorgen voor een ideale bescherming van de invloeden
van buitenaf, terwijl de Sd-waarde van slechts 0,02 m de
dampdoorlaatbaarheid van binnenuit verzekert. Daardoor
wordt de functionaliteit van de opbouw met een
permanent droge isolatie gegarandeerd. DELTA-FAS-
SADE is trouwens de enige folie in haar toepassingsgebied
met een CE label, waarover trouwens alle Dörken
folies beschikken.
“De standaard DELTA-FASSADE-folie heeft een gewicht
van 200 g/m 2 , maar omdat de gevel hier wel erg open is
en om geen risico’s te nemen hebben we hier op dit project
een speciale versie van 270 g/m 2 en met verhoogde
UV-weerstand geleverd, dat we dan DELTA-FASSADE
S doopten.”, verklaart dhr. Rottiers. Verder mocht de
zwarte folie ook geen lichte opdruk vertonen, precies
omdat men zo goed door de latten doorheen kan kijken.
Normaal gezien staat er ons logo en de productnaam
op in witte of lichtgrijze tint, maar dit keer moest de
opdruk dus zwart zijn. Om diezelfde reden werden ook
de verticale houten latten, waarop de horizontale gevelbekledingslatten
werden aangebracht, eerst ter plaatse
helemaal zwart geschilderd…het was dus inderdaad in
meerdere opzichten een merkwaardig project!”.
Gevelopbouw
Nadat de oorspronkelijke betonnen gevel hier en daar
de nodige reparaties had ondergaan werd er een houten
kaderconstructie voor getimmerd. De ruimte tussen het
hout werd opgevuld met twee lagen van glaswol van 6
cm en op plaatsen waar er minder diepte is, werd er gebruik
gemaakt van 5 cm polyurethaan. Het geheel werd
vervolgens bekleed met de zwarte DELTA-FASSADE S
folie als dampopen maar waterdichte bescherming. De
zwartgeschilderde verticale latten werden bevestigd op
de overlappen van de folie zodat daar meteen voor een
goede aansluiting wordt gezorgd. De horizontale gevelbekledingslatten
tenslotte werden – net als alle andere
te bevestigen onderdelen trouwens – met INOX nagels
vast geschoten aangezien het traditionele schroeven
van het hout op een project van deze grote omvang een
onbegonnen zaak is.
Architect : Baneton-Garrino Brussel
Algemeen aannemer : Galère Embourg
Schrijnwerk : MRGC groupe Chatelineau
17

Nieuws
Sigma verbetert gevelverfsystemen
door nieuwe kleurrecepten
De afgelopen jaren heeft Sigma enorm
geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe
kleurrecepten. Een kleine 4000 veel toegepaste
kleuren werden uiterst kritisch
geanalyseerd op mogelijke punten van
verbetering. Op basis van nieuw geïntroduceerde
kleurpasta’s heeft het Sigma
Kleurenlaboratorium nu voor een groot aantal
kleuren nieuwe kleurrecepten ontwikkeld,
zodat de Sigma-kleuren op eigenschappen
als dekking, buitenduurzaamheid, kleur-
nauwkeurigheid en kleurbereik nog beter presteren. Wat de gevelverven
betreft is hun kleurbereik met de nieuwe pasta’s aanzienlijk vergroot. Voor
de assortimenten Sigma Façade en Sigma Siloxan werd een unieke kleurenwaaier
ontworpen, bestaande uit 228 gevelkleuren die domineren in
de architectuur van de 20ste en 21ste eeuw.
Zowel historische als hedendaagse kleuren
- ingetogen grijstinten, zachte secundaire kleuren
of heldere kleuren - maken deel uit van
het uitgebreide kleuraanbod. Sigma Siloxan
is leverbaar in 216 kleuren terwijl Sigma
Façade aan te maken is in alle kleuren uit
deze waaier en in elke wenselijke kleur. Voor
de buitenkleuren worden er ook verbeteringen
aangekondigd inzake lichtechtheid of buitenduurzaamheid.
Verder kan er gekozen worden
voor een verscheidenheid aan structuren en
glansgraden. De gevelbescherming materiaalkaart
geeft een prima indruk van kleur, glansgraad
en structuur.
www.zelfreinigendglas.be
Het zelfreinigend SGG BIOCLEAN glas
heeft als bijzondere eigenschap dat vuilresten
op het glasoppervlak gewoon wegspoelen
met de regen of een waterstraal, nadat
ze zijn afgebroken door de ultraviolette stralen
van de zon. De nieuwe website www.
zelfreinigend.glas.be toont nu in woord en
beeld hoe dit alles in zijn werk gaat. De
initiatiefnemers zijn van oordeel dat nog
te weinig gebruikers zich realiseren dat ze
in hun ramen tal van functies kunnen integreren die handig en dikwijls
kostenbesparend zijn. Daarom geeft de website bijzondere aandacht aan
combinaties van de zelfreinigende werking met bijvoorbeeld zonwering
en geluidwering. Alles is mogelijk, ook integratie in veiligheidsbeglazing
en vanzelfsprekend in hoogrendementsbeglazing. Zeer interessant is ook
de zelfreinigende vierseizoensbeglazing. Zo genieten gebruikers optimale
warmte-isolatie in de winter en zonwering in de zomer. Een Flash-animatie
op de site maakt in een oogwenk duidelijk hoe zelfreinigend glas werkt.
Op het glas zit een wateraantrekkende coating met fotokatalytische wer-
king. Dit laatste betekent dat de ultraviolette
stralen uit het zonlicht organisch
vuil op de coating afbreken. Dat spoelt
dan weg met regen- of sproeiwater.
Beelden en filmpjes tonen het grote
verschil in doorzicht tussen gewoon en
zelfreinigend glas na zes maanden.
Een FAQ maakt het verhaal compleet.
Agenda
Batimat 2007 gaat door van 5 tot 10
november 2007 in Paris Expo, Porte de
Versailles te Parijs. Voor meer inlichtingen
www.batimat.com.
De Nationale Dakendag gaat door op 6
november 2007 in de jaarbeurs te Utrecht.
Voor meer info: BDA Dakadvies BV, www.
dakendag.nl.
ANNULATIE Toitdak 2007. De eerste grote
full-service dakbeurs die gepland was op
7 en 8 november 2007 in de Brabanthal
te Leuven wordt ook dit jaar geannuleerd
wegens gebrek aan interesse.
Derde editie easyFairs INDUSTRIE- &
PROJECTBOUW is gepland op 20 & 21
november 2007 en vindt opnieuw plaats
in Antwerp expo, samen met easyFairs ®
INDUSTRIE & MILIEU, een nieuwe vakbeurs
voor milieuapparatuur en –technieken.
Voor meer info: tel.: +32 (0)3/2608140 of
www.easyfairs.com.
Dach und Wand 2008 vindt plaats van 5
t.e.m. 8 maart 2008 in de Neuer Messe te
Stuttgart (D) en wordt samen georganiseerd
met Holzbau und Ausbau. Voor meer info:
http://www.dachwand-online.de/.
DucoSlide, Architecturale
zonwering
Ventilatiespecialist Duco
presenteert DucoSlide 60 D,
DucoSlide 60 D LuxFrame
en DucoSlide 100 D, drie
externe zonweringsystemen
met aluminium schuifpanelen
die preventief de zonnehitte
buiten houden en tegelijk
een maximum aan daglicht
binnenlaten. DucoSlide zorgt
voor meer privacy door het afschermen
van een glasgevel en handhaaft daarbij
het zicht naar buiten toe. In combinatie met
natuurlijke ventilatie zorgen deze systemen
voor een gezond en comfortabel binnenklimaat.
Het is een architecturaal gevelsy-
steem dat op verschillende manieren geleid
kan worden. Het werd specifiek ontwikkeld
om de verschillende geleidingsmogelijkheden
in één gevel toe te passen zonder
daarbij het esthetisch gevelbeeld te verstoren.
De manuele of elektrisch bedienbare
schuifpanelen zijn met een minimum aan
gereedschap op een eenvoudige en snelle
manier te monteren. DucoSlide is beschikbaar
in F1 en alle RAL kleuren.
18

VRIJHEID IN
VORM EN KLEUR
SVK GIGANT ® :
B ETON MET EEN TECHNISCHE FUNCTIE
EN EEN ARTISTIEKE AFWERKING
bouwen begint bij SVK
• esthetische meerwaarde voor uw bouwwerk
• een ongekende waaier van onvergankelijke kleuren
• verscheidene verrassende afwerkingen
waaronder uitgewassen, gestraald, geëtst,
glad of gepolijst beton en elementen met
ingewerkte gevelsteen
• een uitgebreid gamma van oppervlaktereliëfs
• onbeperkte creatieve vormgeving
ARCHITECTONISCH BETON
BETON
PRODUCTEN
VEZELCEMENT
PRODUCTEN
GEBAKKEN
PRODUCTEN
DIVERSEN
nv SVK – Aerschotstraat 114 – 9100 Sint-Niklaas
Tel.: 03 760 49 00 – Fax: 03 778 05 00
E-mail: abet@svk.be – www.svk.be

Nieuws
Nieuw: Solano ® -assortiment staal voor dak- en
gevelbekleding
Deze zomer lanceert Arcelor Mittal het nieuwe Solano ® -assortiment voorgelakte stalen, producten die speciaal
werden ontwikkeld voor dak- en gevelbekledingen in veeleisende industriële en maritieme omgevingen. Zij
hebben een verbeterde corrosieweerstand, zijn extra kleurvast en komen met automatische garanties in vele
Europese landen. Solano ® 30 is ontwikkeld voor duurzame bouwtoepassingen in barre omgevingen terwijl
Solano ® 20 vooral bedoeld is voor gebouwen die lang stand moeten houden in gewone klimatologische omstandigheden.
Solano ® 10 tenslotte is de meest kosteneffectieve oplossing voor uiteenlopende toepassingen.
Solano ® 30 beschikt echter over diverse eigenschappen waarmee het Solano ® 20 en Solano ® 10 overtreft zoals
zijn hoge corrosieweerstand dankzij de 265 g/m² Galfan bekledingslaag op basis van een zinklegering (biedt
de best beschikbare corrosieweerstand bij krassen), een verhoogde UV-weerstand conform de Europese RUV4
classificatie (EN 10169/1 en EN 10169/2 - gedekt door de automatische garantie in Noord-, Centraal en Zuid-
Gymnasium van Grenoble
Europa), tot 30 jaar garantie tegen corrosie en verfafbladdering – zelfs op de snijlijnen – voor gevel- en dakbedekkingen
in veeleisende omgevingen (ongeacht de oriëntatie van het gebouw), het onderhoudsvrije karakter
Architect N. Michelin, foto
Tom D'Haenens
(wat tijd, moeite en kosten spaart) en de (optionele) nieuwe Solano ® -structuur.
Wat houden de hierboven vermelde automatische garanties in? Er hoeft geen lange vragenlijst voor ingevuld te worden:
afhankelijk van het product en de plaats gaat de garantie automatisch over naar iedere nieuwe eigenaar van het gebouw
waarin Solano ® verwerkt is. Verder wordt er ook steeds meer aandacht besteed aan de bijdrage van de bouwsector tot een
meer leefbare en duurzame samenleving. Ook bij Arcelor Mittal wordt er voortdurend gestreefd naar een verbetering van
de chemische producten die worden gebruikt om de milieu-impact ervan te beperken en de gezondheid en veiligheid van de
eindgebruikers te beschermen. Solano ® past perfect in dit verhaal, want deze producten bevatten geen zware metalen en
ftalaten en dat komt bovenop de intrinsieke milieuvoordelen van het duurzame en recycleerbare staal. Om te laten zien hoe
goed de stalen presteren werd het assortiment onderworpen aan agressieve proeven in laboratoria en in open lucht. Inzake
kleurvastheid en UV-bestendigheid kreeg Solano ® 30 een RUV4 classificatie en Solano ® 20 een RUV2 classificatie. Voor
Solano ® 30 werd de test zelfs verlengd van 2000 tot 6000 uren om de grenzen van de productprestaties vast te stellen en de
verf bleek uiterst kleurvast te zijn. Om de corrosieweerstand te garanderen heeft Solano ® 30 op Galfan ZA265 de zoutneveltest
gedurende 1000 uren doorstaan en het product vertoonde ook een zeer goede corrosieweerstand bij krassen. Solano ®
wordt geleverd in een breed assortiment moderne kleuren, zowel voor grote oppervlakken als voor kleinere visuele accenten.
Bovendien zijn er 7 verschillende oppervlaktepatronen beschikbaar: glad, lederstructuur, gekorreld, middelmatig gestreept, fijn
gestreept, houtvezel en met de structuur van het kenmerkende nieuwe Solano ® -logo.
De nieuwe producten zijn vlot verwerkbaar en kunnen geplooid, geprofileerd en diepgetrokken worden zonder beschadiging
van de oppervlaktelaag. De platen kunnen ook bevestigd worden met klinknagels, krammen en lijm. Dankzij de thermoplastische
verven is het oppervlak sterk en zijn de platen tijdens de montage goed hanteerbaar.
Reynaers Aluminium: nieuw logo en nieuwe huisstijl
Sinds de creatie van het vorige logo in 1996 breidde Reynaers Aluminium zijn activiteiten aanzienlijk uit door de originele
kernproducten en –diensten aan te vullen met een gevarieerd gamma innovatieve en duurzame oplossingen.
Reynaers Aluminium ontpopte zich van een vaste waarde op de woningmarkt tot een bedrijf dat ook succesvol is op
de projectmarkt. Geografisch breidde het bedrijf zijn werkterrein uit van 12 tot 27 landen en exporteert vandaag
naar meer dan 50 landen over de hele wereld. “Voor ons betekent deze frisse, nieuwe huisstijl een belangrijke stap
in de toekomst. Niet alleen willen we ons streven naar voortdurende innovatie en maximale klantevredenheid ermee
uitdrukken, we willen ook ons merkimago verder versterken. Ons doel is Reynaers Aluminium te positioneren als
Europees topmerk en ervoor te zorgen dat we door alle spelers in de bouwsector worden erkend als hun kwaliteitspartner
voor architecturale aluminiumoplossingen”, vertelt Martine Reynaers, CEO van Reynaers Aluminium.
for Indoor & Outdoor
Strakke gevelbekleding in Ceder - Model R20. Technische fiche op www.hoebeek.be
Baeckelmansstraat 131
BE-2830 Willebroek
Tel. +32-3-886 98 01
Fax +32-3-886 85 68
hoebeek@hoebeek.be
www.hoebeek.be
20

Hoewel de huid van de olifant 12 maal dikker
is dan die van de mens, is ze nog steeds zeer
gevoelig. Tijdens het baden blaast de olifant
met zijn slurf modder over zijn lichaam. Zo
ontstaat een laag die het dier beschermt tegen
zon, insecten en uitdroging. Dat is wellicht
de verklaring waarom olifanten zo lang leven.
Solide en flexibele bescherming voor een langer leven
Solano ® 30 staal voor gevel- en dakbekledingen
Onze Solano® 30 voorgelakte stalen werden speciaal ontwikkeld voor gevel- en dakbekledingen in
veeleisende omstandigheden. Zij combineren stevig staal met een beschermende thermoplastische
bekleding. Zo ontstaan producten met een langere levensduur en hogere weerstand tegen de
natuurelementen.
Het Solano® 30 assortiment biedt verhoogde UV-bestendigheid, grotere corrosieweerstand en een
uitgebreide reeks automatische garanties. Dankzij zijn ongeëvenaarde designmogelijkheden en
kwaliteitsnormen is Solano® 30 de logische keuze voor uw bouwtoepassingen.
Zoals al onze producten, biedt Solano® 30 de beste garanties qua recycleerbaarheid, veiligheid en
duurzaamheid. Alle lakken van ons kleurenpalet zijn bovendien vrij van ftalaten en zware metalen.
Bij Arcelor Mittal hebben we bewust gekozen voor duurzame ontwikkeling. Uit respect voor het leven.
solano-info@arcelormittal.com

Dossier
Bardages en bois
photos article : woodfocus (Puuinfo)
Outre les planches de terrasses,
le bardage en bois
connaît actuellement un
succès grandissant. Dans
cet article – rédigé à base
d’information et en collaboration
étroite avec
le Woodforum – vous apprendrez
pourquoi il en
est ainsi et quelques aspects
fondamentaux du
bois sont commentés en
détail.
Le bois est une matière première
produite par la photosynthèse, une
réaction quasi magique par laquelle
l’énergie contenue dans la lumière
associe deux composés: le CO 2 de
l’air et l’eau contenue dans le sol.
Depuis longtemps, l’homme éprouve
un sentiment de bien-être lorsque
son environnement comporte
beaucoup de bois. Une étude scientifique
effectuée par le VTT, l'institut
finlandais de recherche de la
construction, en collaboration avec
l’institut Fraunhofer, institut allemand
de physique de la construction,
et l’université technique d’Helsinki
a démontré que le bois avait
bien une influence favorable sur le
climat intérieur des habitations. Le
bois est un matériau durable. De
plus, il est la seule matière première
naturellement renouvelable.
Du point de vue de l’environnement,
le bois présente l’énorme avantage
d’extraire le CO 2 de l’atmosphère et
de freiner ainsi directement le renforcement
de l’effet de serre.
En comparaison avec d’autres matières
premières, le bois demande
considérablement moins d’énergie
pour sa transformation. Au terme
de leur cycle de vie, les produits
en bois peuvent être réutilisés, recyclés
ou valorisés sous forme de
combustible vert. La superficie boisée
de l’Union Européenne s’accroît
en moyenne de 510.000 ha par an
et pour l’instant, nous ne récoltons
que 64 % de la croissance annuelle.
Le bois offre un confort thermique
élevé et il procure en outre une
agréable sensation de chaleur. Comme
pour tous les autres matériaux
organiques, son refroidissement et
son réchauffement sont plus lents
et atteignent des valeurs moins extrêmes.
Sur le plan de l’isolation
thermique, le bois est 6 X plus performant
que la brique, 12 X plus que
le béton, 150 X plus que l’acier et
1700 X plus que l’aluminium.
Quel bois choisir
comme bardage
Les règles qui sont d’application
pour le choix du bois pour les menuiseries
extérieures sont également
valables pour le revêtement
de façades. Outre les critères subjectifs
comme la couleur, l’aspect
général ou le prix, le critère le plus
important est la durabilité naturelle.
Ceci est la résistance naturelle
du bois contre les attaques par les
insectes et les champignons. Les
bois sont divisés en cinq catégories
: la catégorie I comprend les
espèces de bois les plus durables.
Seule la partie centrale des troncs
(le cœur du bois) entre en ligne de
compte. La partie extérieure n’est
pas durable pour aucune espèce de
bois et fait donc systématiquement
partie de la classe V.
Les espèces de bois faisant partie
des classes I, II et III peuvent être
utilisées comme revêtement extérieur
sans subir un traitement au
moyen d’un produit de préservation,
à condition que le bois n’entre
pas en contact avec le sol. D’un
point de vue théorique, toutes les
espèces de bois peuvent être utilisées
comme bardage, à condition
que les espèces de bois faisant partie
de la classe IV et V soient traitées
au préalable avec un produit de
préservation. Toutes les espèces de
bois ne réagissent pas de la même
manière sur le traitement de préservation,
puisque leur degré d'ab-
22

Dossier bardages en bois
sorption varie. Lorsque vous devez
choisir une espèce de bois pour un
bardage, il est donc conseillé de
vous informer d’abord sur sa durabilité
naturelle. Si l’espèce de bois
choisie ne fait pas partie des trois
premières classes, elle devra subir
un traitement de préservation artificiel.
Citons quelques espèces de
bois convenant aux bardages (leur
classe de durabilité est mentionnée
entre parenthèses) : Afrormosia (I-
II), afzelia (I), chêne d’Europe (II-
III), chêne blanc d’Amérique (II-III),
épicéa (III-IV), ipé (I), iroko (I-II),
jabota (II) mélèze (III), acajou d’Afrique
(III), acajou d’Amérique (II),
makoré (I), merbau (I-II), moabi (I),
movingui (III), niangon (III), Oregon
pine\douglas (III), padouk d’Afrique
(I), panga-panga (II), pitch-pine
(III), tatajuba (I-II), teck (I), tola
(II-III), pin (IV), wengé (II), Western
pine (IV), Western red cedar (II).
Les espèces de bois utilisées le
plus fréquemment sont le Western
red cedar, l’Oregon pine\douglas,
l’épicéa et le pin. D’autres espèces
de bois plus lourdes peuvent également
être utilisées.
Toutes les espèces de bois, quelles
que soient leur durabilité ou
leur couleur originale, grisonneront
sous l’influence des rayons UV et
des conditions atmosphériques.
Pour l’instant, il n’existe pas encore
de produit de finition incolore
pouvant arrêter ce grisonnement.
Si vous souhaiter garder la couleur
originale du bois, il faudra le traiter
avec un produit dans une teinte
s’approchant le plus de la couleur
originale.
Pose des lames de
bardage
Les lames en bois massif peuvent
être mis en œuvre horizontalement,
verticalement, en diagonale ou en
combinant ces trois méthode. Ceci
permet à l’architecte de choisir pour
une exécution sobre aux lignes droites
ou plutôt pour une architecture
ludique permettant de développer
les motifs les plus divers. Cependant,
il ne faut pas oublier que le
choix d’un mode de pose spécifique
n’a pas seulement des conséquences
architecturales, mais il détermine
également le mode d’évacuation
de l’eau de pluie le long de la façade,
ainsi que l’exécution des raccords
aux angles et la finition des revêtements
de façade.
Pose horizontale des lames
Il s’agit d’une des techniques de
pose les plus anciennes et les plus
courantes qui réfère à la structure
horizontale, en différentes couches,
que l’on retrouve également fréquemment
pour d’autres matériaux
de façade. Cette méthode de pose
confère à la construction un caractère
rustique, rappelant les chalets
en bois empilés.
Pose verticale des lames
Cette technique fait référence au
lieu d’origine du matériau: la forêt.
Dans le cas d’une menuiserie extérieure
verticale, le joint entre les
lames joue un rôle important. Un
joint étroit, peu visible à distance,
atténue le rythme strict du bardage,
donnant l’impression d’une surface
continue. En revanche, un joint large
souligne l’architecture verticale
des lames successives.
Lames posées en diagonale
Le caractère ludique des lames
posées en diagonale confère aux
éléments de façade une certaine dynamique
et permet de passer progressivement
de la pose horizontale
à la pose verticale. Lorsque cette
méthode de pose est appliquée, l’architecte
doit prendre des mesures
particulières pour recueillir et évacuer
les eaux de pluie.
Type et dimensions des
profils
Dans notre pays, il n’existe aucune
réglementation concernant le type
de profil. Les lames peuvent être
simplement rectangulaires, trapézoïdales
ou courbées. Les extrémités
peuvent être pourvues d’un profilage
spécial, dont la forme est déterminée
d’une part par des considérations
d’ordre esthétique et doit d’autre
part permettre un bon écoulement
de l’eau de pluie. Les profils ne peuvent
en aucun cas présenter des
surfaces, bords ou chants où l’eau
pourrait stagner. Pour cette raison, il
peut être nécessaire de biseauter ou
de préserver un arrondi des arêtes
vives, dont le rayon est au minimum
de 3 mm, afin d’assurer une bonne
évacuation de l’eau. D’ailleurs, ces
biseautages présentent l’avantage de
mieux respecter l’épaisseur prévue
des couches de finition.
23

Dossier bardages en bois
L’épaisseur des lames est de minimum
15 mm, mais de préférence
de 18 mm ou plus. Les lames ne
peuvent pas être trop larges afin de
limiter le retrait et le gonflement de
chaque lame. Si l’assemblage est à
rainure et languette, le rapport largeur/épaisseur
des lames est de l’ordre
de 6 à 8, en fonction de la stabilité
de l’espèce de bois. Plus l’espèce
de bois est stable, plus l’épaisseur
pourra être réduite par rapport à la
largeur. En principe, la longueur des
lames est illimitée. Des assemblages
à entures multiples permettent
d’obtenir des longueurs ‘infinies’.
Toutefois, il faut veiller à prévoir
également des joints de dilatation
dans le revêtement aux endroits où
de tels joints sont présents dans la
structure porteuse.
Chevauchement des
lames
Les lames doivent se chevaucher
suffisamment afin d’assurer l’étanchéité
à l’eau du bardage. De plus, le
chevauchement doit être suffisant
pour permettre le gonflement et le
retrait des lames suite aux variations
d’humidité du bois, dues aux
circonstances atmosphériques. La
largeur d’un chevauchement simple
varie suivant le type de revêtement
et se situe généralement entre 8
et 12% de la largeur totale de la
lame. Les lames peuvent également
être assemblées par rainure et languette.
La largeur de la languette
doit être d’environ 10% de la largeur
utile. Cependant, il faut prévoir un
jeu de minimum 2 mm afin de ne
pas entraver les variations dimensionnelles
du bois.
Lattes de fixation
Le bardage est fixé sur des chevrons
horizontaux ou verticaux qui
sont à leur tour fixés sur la structure
porteuse. Ces chevrons ou lattes
de fixation seront de préférence
en bois résineux et doivent avoir
reçu un traitement de protection
préventif (code d’homologation A
2.1). L’épaisseur des chevrons doit
être au moins égale à 1,5 fois celle
des lames de bardage. Ils doivent
en tout cas être suffisamment épais
pour permettre la pénétration complète
des clous et vis. Leur largeur
est d’environ 50 mm et l’entre-axe
de maximum 60 cm. Si l’on utilise
un bardage de faible épaisseur
(environ 15 mm), cet entre-axe ne
peut pas dépasser 40 cm. En cas de
revêtements horizontaux, les chevrons
sont simplement fixés verticalement
sur la façade. En cas de revêtements
verticaux, les chevrons
sont fixés horizontalement sur des
lattis ou blochets de minimum 20
mm d’épaisseur ou éventuellement
placés en quinconce pour assurer
une bonne ventilation.
Si la façade est pourvue d’une isolation
thermique, il est conseillé
d’utiliser un double lattage. L’isolation
thermique est placée contre la
façade, entre les lattes d’un premier
lattis. Le bardage est ensuite fixé
sur un deuxième lattis perpendiculaire
au premier. Ainsi, il reste suffisamment
d’espace pour assurer
une ventilation au dos du bardage
en bois.
Méthodes de fixation
Pour éviter que les lames ne se fissurent
suite au travail du bois, chaque
lame ne peut être pourvue que
d’une seule fixation par chevron.
Dans le cas de profils à chevauchement
simple, les fixations doivent
être effectuées au bas de la lame,
à environ 15 mm du bord. Dans le
cas de lames verticales, la fixation
s’effectuera du côté du chevauchement.
Les têtes des clous ou des vis
sont enfoncées jusqu’à la surface
du bois et il faut veiller à ne pas endommager
la surface du bois.
Dans le cas de profils à rainure et
languette, il est possible d’obtenir
un clouage invisible en appliquant
la fixation dans le chanfrein de l’assemblage
à languette et rainure. La
technique par chevauchement permet
également d’obtenir un clouage
invisible. Lorsque les clous ou vis
sont appliqués dans la lame même,
la fixation sera moins visible si les
têtes sont enfoncées plus profondément
et si la surface est ensuite
pourvue d’un mastic à bois approprié.
Cependant, cette technique ne
permet pas toujours de garantir un
résultat durable.
En choisissant une méthode de fixation,
il faut également tenir compte
du fait que certaines espèces de
bois contiennent des matières corrosives
– par nature ou suite à la
préservation – qui dans un milieu
humide peuvent endommager les
moyens d’assemblages métalliques
et provoquer la formation de taches
autour de ceux-ci. En ce qui
concerne le choix du métal pour les
moyens de fixation, il est conseillé
de se conformer aux avis suivants :
• Pour les espèces de bois avec
contenu cellulaire important
(comme le Western red cedar,
Oregon pine, merbau, afzelia, iroko,
chêne,...) l’acier inoxydable est
fortement conseillé.
• Pour les espèces de bois avec
faible contenu cellulaire (comme
le méranti, pitch-pine,...), on peut
utiliser soit de l’acier inoxydable,
24

Dossier bardages en bois
soit des clous ou vis électrozingués.
La longueur des clous est
de minimum 2,5 fois l’épaisseur
de la lame de revêtement. Dans le
cas de vis, la longueur comporte
au moins 2 fois l’épaisseur des
bardages en bois.
6 Conseils pour un
bardage en bois sans
problèmes
Pour la composition de cet article,
nous avons reçu nos inspirations
du Belgian WOODFORUM, qui a été
créé sur l’initiative du secteur belge
du bois. Il a pour mission de "promouvoir,
au sens le plus large du
terme, le bois et les produits à base
de bois auprès du grand public".
• en soulignant les nombreuses raisons
qui justifient le choix du
bois;
• en mettant à disposition de chacun,
qu’il s’agisse ou non d’un
professionnel, toute l’information
et les connaissances nécessaires
au bon usage du bois.
Pour s’acquitter de cette mission,
l’organisme dispose en outre d’un
site web spécial, www.woodforum.
be (ou www.hout.be), du trimestriel
«Le Courrier du Bois» et d’une
hotline (au +32 2 219 28 32) qui
permet d’obtenir immédiatement
l’information recherchée, tous les
jours ouvrables entre 10 h et 12 h.
Il dispose en outre d’une série de
publications techniques, rédigées
en collaboration avec un conseil
scientifique, constituant des codes
de bonnes pratiques ou décrivant
les espèces présentes sur le marché
belge. Sur demande, des formations
et des conférences sont organisées
et citons également les programmes
européens de promotion du bois,
auxquels participe activement le
Belgian Woodforum, tels que l’European
Wood Magazine, Archiwood.
net, etc.
Koen De Mesel, Secrétaire général
du Belgian Woodforum nous a
confirmé le succès grandissant des
bardages en bois et il a répété quelques
aspects importants.
“L’objectif est d’installer l’usage du
bois dans les mentalités et dans le
comportement des consommateurs.
Il s’agit d’améliorer leur perception
du matériau bois et des différentes
possibilités d’application, dont le
bardage en bois fait certainement
partie. Un bardage en bois dispose
de nombreux atouts. Néanmoins,
il faudra respecter quelques règles
de jeu… six règles d’or”, déclare M.
De Mesel.
1. Utilisez des profils de minimum
15 mm d’épaisseur, de préférence
de 18 mm ou plus.
2. Pour les espèces de bois stables
– comme le Western Red Cedar
– le rapport épaisseur/largeur
des planches de façade pourra
être de 1/8. Pour les espèces de
bois moins stables, comme le
mélèze, nous conseillons 1/6.
3. Puisque le bois est sensible à
l’humidité, il faut éviter que de
l’humidité s’accumule derrière le
revêtement. C’est pourquoi, il est
indispensable que la lame d’air
au dos du revêtement soit suffisamment
ventilée. Cette lame
4.
5.
6.
d’air au dos a comme principal
objectif de minimaliser le temps
d’humidification et d’optimaliser
ainsi la durabilité et éviter la formation
d’algues.
Le bois de bout doit être dûment
protégé pour éviter la formation
de cercles. Certaines espèces
sont plus sensibles à ce phénomène
que d’autres. Ainsi, on fait
une distinction entre les espèces
de bois ‘polaires’ – comme le
western red cedar – qui absorbent
assez facilement l’eau et les
espèces ‘apolaires’ – comme le
padouk d’Afrique – qui rejettent
plutôt l’eau. Surtout pour les espèces
de bois polaires, il est indispensable
de bien protéger le
bois de bout au moyen de détails
appropriés.
Utilisez toujours les moyens de
fixation appropriés, de préférence
du matériel en INOX, puisque
d’autres matériaux, tels que le
zinc, le fer et l’acier galvanisé se
déteriorent.
Consacrez suffisamment d’attention
aux détails, pour lesquels
vous trouverez toute l’information
nécessaire au Belgian Woodforum.
www.woodforum.be
hotline 02-219 28 32 (jours ouvrables
entre 10h et 12h)
25

Du bois écologique et durable comme bardage
Hoebeek SA est
distributeur exclusif de
Stellac ® Wood
Il y a quelques années, le spécialiste en bois a introduit
dans son assortiment une série de profilés pour application
à l’extérieur sous le nom Stellac ® Wood. La période
de départ avec ses problèmes caractéristiques est
passée depuis longtemps et à présent, l’entreprise est
convaincue des qualités de ce produit écologique et durable.
Stellac ® Wood est qualifié de bois écologique durable,
car pendant le processus de préservation, aucun
produit chimique ou substance nocive est libérée. Ainsi,
le produit est présenté comme une bonne alternative
pour le bois imprégné et même pour le bois dur tropical.
L’entreprise propose une série standard restreinte, mais
les profilés sont également livrables sur mesure.
Hoebeek S.A. est avant tout une raboterie
industrielle qui produit des
profilés en bois massif de tous types.
Fondée en 1904, l’entreprise Hoebeek
est restée une affaire familiale,
gérée actuellement par la quatrième
génération. Entre-temps, la société
s’est développée à une solide PME
qui emploie 100 personnes.
Pendant quatre générations, Hoebeek
s’est constituée une fidèle
clientèle, tant dans notre pays qu’à
l’étranger. Un nombre sans cesse
croissant d’acheteurs professionnels
considèrent Hoebeek comme
partenaire fiable pour tout ce qui a
trait au bois. En plus de leurs propres
produits, l’entreprise propose
également d’autres marchandises
de qualité. Ainsi, Hoebeek est devenue
un important distributeur de
stocks et une plate-forme logistique
pour la distribution du bois en
Belgique et à l’étranger. D’ailleurs,
Hoebeek était la première société
belge de transformation du bois
à pouvoir appliquer le label F.S.C
(Forest Stewardship Council) à ses
produits.
Internationalisation
Les années ‘90 ont coïncidé, pour
Hoebeek, avec un important élargissement
de ses capacités et une
internationalisation de grande ampleur.
1991 a été l’année de l’ouverture
de la première filiale étrangère
‘Les Moulures du Nord’ à Lesquin
en France. En 1996, la seconde, et
principale, filiale étrangère a été
fondée : ‘Lignum Europa’ à Székesfehérvar,
entre Budapest et le lac
Balaton . En 2002 ‘Hoebeek UK’ est
fondée pour assurer un meilleur
26

Du bois écologique et durable comme bardage
suivi du plus important marché
d’exportation, le Royaume-Uni et
l’Irlande. Depuis 1997, d’étroits
contacts ont également été noués
avec deux usines en Chine, produisant
surtout des produits qui sont
vendus en Angleterre et en Irlande.
Actuellement, le domaine d’activité
de l’entreprise inclut le Benelux, la
France, l’Allemagne, l’Angleterre et
l’Irlande, l’Espagne, le Portugal, la
Suisse, l’Hongrie l’Europe de l’Est
et même l’Extrême-Orient et l’entreprise
participe donc fréquemment à
des salons internationaux.
Stellac ® Wood comme
nouveau venu dans
l’assortiment
En septembre 2000, Hoebeek a décidé
de démarrer la production
d’une nouvelle série de profilés
pour applications extérieures en
Stellac ® Wood. Entre-temps, l’entreprise
croit fermement dans les
possibilités de ce produit durable
et écologique et elle propose ses
profilés dans une série standard
restreinte, mais ils sont également
livrables sur mesure. La série de
produits Stellac ® Wood disponible
de stock chez Hoebeek dispose du
'heat treatment level' D2, ce qui
signifie que tous les profilés peuvent
être qualifiés de ‘durables’. La
durabilité peut donc être comparée
à celle du pin impregné sous pression
ou de l’épicéa. Les produits
conviennent à la majorité des applications
extérieures, comme la menuiserie
de façade, terrasses, caillebotis,
jouets, clôtures, pavillons
avec comme atout supplémentaire
qu’ils ne sont pas polluants pour
l’environnement. Stellac ® Wood est
d’ailleurs un bois écologique durable,
car pendant le processus de
préservation, aucun produit chimique
ou substance nocive est libérée.
Ainsi, il ne s’agit pas seulement
d’une excellente alternative pour le
bois imprégné, mais aussi pour le
bois dur tropical. La capacité de
flexion du pin ne change quasiment
pas après le processus Stellac. Le
pouvoir d’élasticité diminue, ce qui
n’engendre qu’une légère diminution
de la solidité, mais la dureté du
bois de pin augmente.
Processus écologique
Le processus de transformation
Stellac est écologique, car il est
basé sur une réaction de substances
présentes dans le bois. Pendant
ce processus, on utilise uniquement
de l’énergie calorifique et de l’eau.
Le réchauffement nécessaire est
entièrement obtenu à partir d’énergie
verte, originaire d’une centrale
énergétique – certifiée écologique
– produisant de l’électricité de déchets
de bois et de scieries et disposant
d’une certificat PEFC. La
méthode est basée sur plusieurs
étapes commandées par ordinateur.
Le bois est réchauffé pendant maximum
24 heures à une température
entre les 200° et 250° C. Pendant ce
réchauffement, les sucres dans le
bois sont détruits, ce qui évite la
formation de moisissures. En outre,
les composantes protectrices se répandent
dans le bois, ce qui assure
la protection intégrale du morceau
de bois. La chaleur confère une nouvelle
couleur brune chaude au bois.
Insensible à la
pourriture
Le bois se compose pour presque la
moitié de fibres de cellulose, pour
25 à 35% de lignine et pour 20% de
hémicellulose. Ce sont notamment
les hémicelluloses qui absorbent de
l’eau, ce qui entraîne un gonflement
du bois. En plus, les moisissures
détruisent ces hémicelluloses et lignines
pour s’en alimenter, ce qui
engendre finalement la pourriture
du bois.
Lors du processus de préservation,
la structure de cellulose reste intacte,
mais l’hémicellulose et la lignine
sont détruites. Les résidus
forment un sorte de résine, remplissant
l’espace entre les fibres.
Ainsi, le bois n’absorbe plus d’eau
et les moisissures n’auront plus de
substances pour s’alimenter. Pour
le Stellac ® Wood utilisé dans des
applications avec un contact avec le
sol, exclusivement en combinaison
avec de l’eau douce, comme des
poteaux, clayonnages et cloisons de
palplanches, le fabricant offre une
garantie de 10 ans.
Un traitement facile
Puisque le Stellac ® Wood est du bois
de pin, il est plus facile à traiter que
par exemple le Bankirai. Son poids
spécifique est beaucoup plus bas
que celui du bois dur tropical et fait
en sorte que les planches de terrasses
en Stellac ® Wood conviennent
par exemple parfaitement pour la
réalisation de toitures-terrasses. En
ce qui concerne les applications
extérieures, il faudra utiliser des vis
en inox ou du matériel de fixation
en acier inoxydable pour éviter des
taches d'oxydation sur le bois.
Tous les profilés extérieurs en
Stellac ® Wood proposés par Hoebeek
peuvent être utilisés sans protection
supplémentaire. Après un
certain temps, la jolie teinte brune
chaude grisonnera, comme c’est
également le cas pour le Western
Red Ceder. Si vous souhaitez conserver
la couleur brune, vous pouvez
utiliser un vernis transparent teinté
à base d’huile. Il sera de préférence
légèrement pigmenté (par ex. chaîne
clair), de sorte que le soleil altère
moins vite la couleur.
27

Choisissez les hautes
performances et la sûreté
dans les murs creux avec
Isover mupan façade.
La meilleure valeur lambda
des laines minérales
Laine de verre 0,032 à 0,034
Laine de roche 0,034 à 0,036
XPS 0,029 à 0,038
XPS le plus courant 0,034
PUR 0,023
Sous réserve de modifications.
Isover mupan façade vous offre :
• la meilleure valeur lambda des laines minérales
• une rapidité et facilité de mise en oeuvre exceptionnelles
garantissant le minimum de ponts thermiques
• une excellente résistance aux intempéries
• un ATG pour l'application à joints ouverts
Solid wood,
for Indoor & Outdoor
Gevelspecialisten op Internet / Spécialistes de la façade sur l'Internet
Lijmsysteem voor gevelplaten
www.wienerberger.be
www.kingspan.be
www.innotec-industrie.be
www.eternit.be
BENELUX NV
Bevestigingsmaterialen
www.vandersanden.be
www.etanco.be

Revêtements de façades esthétiques
Panneaux MEG avec une
technologie d’impression
de stratifié
L’entreprise Abet Laminati du Nord de l’Italie
s’est spécialisée dans la fabrication de
panneaux décoratifs stratifiés sous haute
pression. Grâce à une étroite collaboration
avec des designers de renom, cette
entreprise est devenue une véritable locomotive
qui trace sa propre voie créative.
Voici déjà de nombreuses années
que les couleurs actuelles et les impressions
contemporaines s’affichent fièrement
dans l’aménagement intérieur et
le revêtement des façades d’habitations
privées et de réalisations immobilières.
Architecte: Mendini
Au fil des années, Abet Laminati s’est vu décerner plusieurs
prix de design, dont récemment, le prix prestigieux
«Compasso d’Oro alla carriera», un couronnement
international pour les nombreuses années de collaboration
inspirée avec le monde du design.
Entièrement renouvelée, la gamme
de panneaux MEG autoportants synthétiques
(Material Exterior Grade)
a été spécialement développée pour
des applications extérieures et elle
comporte 48 panneaux inaltérables
en 30 couleurs unies (MEG standard),
10 dessins de bois (MEG
Wood), 5 décors métal (MEG Metal)
et 3 couleurs béton (MEG Structure).
Les panneaux peuvent être
mis en œuvre comme revêtements
de façades, panneaux publicitaires,
panneaux de signalisation, planches
de rives, panneaux de balcons, marquises,
débordements de toitures,
mobilier extérieur, habillage de portails
ou de portes, etc.
Le domaine d’application des panneaux MEG est très
vaste : appartements, immeubles de bureaux, bâtiments
industriels, banques, commerces, hôpitaux, écoles, bâtiments
publics, musées, ponts et habitations privées.
Les panneaux synthétiques d’Abet Laminati se caractérisent
par leur qualité élevée et leur longue durée de
vie. Les produits MEG ne pourrissent pas et résistent
aux fortes variations de température ou aux intempéries.
Le revêtement de façade est stable et indéformable
et possède un joint de dilatation minimal, ce qui garantit
l’aspect esthétique à long terme. Le matériau est facile à
l’entretien grâce à sa structure de surface spéciale aux
propriétés autonettoyantes et il est recyclable à 100%.
La technologie numérique
d’impression de stratifié
La technologie numérique d’impression de stratifié du
fabricant plaît particulièrement aux architectes, car
celle-ci permet de réaliser des revêtements de façades
qu'ils auront dessinés eux-mêmes. La technologie
d’impression en quadrichromie permet d’intégrer une
image, une photo, un logo, un dessin ou une carte dans
des panneaux de signalisation ou dans des revêtements
de façades. Le concepteur fournit son projet de décor
par courrier électronique ou sur cd-rom et Abet Laminati
assure l’impression en couleur et la production des
stratifiés 'personnalisés'. Cette technologie novatrice
d’impression des stratifiés n’exige pas de volume de
production minimum et convient donc parfaitement à la
réalisation de projets uniques et sur mesure.
29

Revêtements de façades esthétiques
Autres caractéristiques
et possibilités
d’application
Les panneaux MEG sont disponibles
en quatre dimensions (de la
dimension standard de 305 cm x
130 cm à maximum 420cm x 161 cm)
et en cinq épaisseurs (4, 6, 8, 10
et 12mm). Ils peuvent être utilisés
pour la réalisation de systèmes de
façades ventilées, où les panneaux
sont posés sur un lattage en bois
ou en aluminium. Ils peuvent être
vissés ou collés, ou encore fixés au
lattage au moyen de crochets spéciaux.
La méthode de fixation la plus
fréquemment utilisée est le collage
invisible. Pour cette technique de
collage, le fabricant collabore avec
Innotec.
Les panneaux de revêtement de
façade MEG répondent à la norme
européenne en vigueur (EN 438)
et disposent de l’agrément CE. Les
panneaux et leurs systèmes de fixation
sont agréés par l’UBAtc, ATG
06/2678, et sont accompagnés d’une
attestation KOMO et d’un certificat
CSTBat. Le produit est disponible
chez les négociants spécialisés en
bois et panneaux, mais les architectes,
les bureaux d'études et les
installateurs peuvent faire appel au
soutien technique d'Abet Laminati
pour la réalisation de leurs projets.
Architecte: Ector Hoogstad - Photo: Arjen Schmitz
Architecte: Luc Binst - Photo: Toon Grobet
Architecte: Ector Hoogstad - Photo: Arjen Schmitz
Vous cherchez un
pro du bâtiment ?
Zoekt u een vakman?
Rien de tel que de vrais professionnels!
Omdat vakmanschap belangrijk is!
30

Domus
Mijn huis, dat ben ik.
Ontdek onze
nieuwe showroom
in Londerzeel!
www.terca.be
Wienerberger nv
Ter Bede Business Center
B-8500 Kortrijk
T +32 56 24 96 16
F +32 56 22 87 11
E-mail: info@terca.be
Uw gevel geeft uw huis zijn definitieve gezicht. Met de
nieuwe Domus-reeks van Terca treden zes interieurdesignkleuren
voor het eerst naar buiten. Dat betekent dus zes
keer meer klasse, stijl en sfeer voor uw gevel. Bouw nu met
de nieuwe Domus-stenen van Terca. Voor info, kijk op
www.terca.be.
Showrooms • Kortrijk: T 056 24 95 88 • Wanlin: T 082 66 55 00 • Londerzeel: T 052 31 10 10
Londerzeel: A12 Afrit Londerzeel (Antwerpen-Brussel) - Afrit Breendonk (Brussel-Antwerpen)
Vul vandaag nog de strook in en ontdek ‘morgen’ al welk gezicht uw huis krijgt.
o Ja, stuur mij de Domus-folder toe op het volgende adres:
Naam:
GRATIS
Mosterdgeel
Duifwit
Kiezelgrijs
Amandel
Leem
Olijf
Façade
Straat: nr.: bus:
Postcode:
Gemeente:
Tel.: Fax: E-mail:

DELTA ® beschermt waarden. Bespaart energie. Verschaft comfort.
De opbouw van een gevel
vraagt om de nieuwe „S“ klasse.
DELTA-FASSADE ® S
NIEUW!
PREMIUM
DELTA ® is een gedeponeerd commercieel merk van de Ewald Dörken AG, Herdecke, Duitsland.
Vanaf nu zijn alle
extra’s standaard
geworden.
Meer flexibiliteit.
Voor alle geventileerde gevelconstructies met open voegen tot 50 mm
en een maximale verhouding van 40 % van de totale geveloppervlakte.
Steviger.
Hoge scheurweerstand. Eenvoudige plaatsing. Duurzaam bestand tegen
UV-stralen.
Meer mogelijkheden.
Met het systeemtoebehoren DELTA ® -THAN en DELTA ® -FASSADE TAPE
bestaat er een oplossing voor elke werf.
N.V. Dörken Benelux S.A. · Brusselsesteenweg 477 · B-1731 Zellik (Asse) · Tel.: 02 466 02 75 · Fax: 02 466 87 35 · info@doerken.be · www.doerken.be
Lid van de Dörken groep.