Jaarverslag 2005 - Vlaamse Ombudsdienst

HOOFDSTUK 1 De Vlaamse Ombudsdienst in 2005
intergemeentelijke samenwerking bevorderen en gemeenten moeten de kans krijgen een beroep op
de Vlaamse Ombudsdienst te doen" (Stuk (2004-2005) - Nr. 347/6, pagina 100).
1Jaarverslag 2005
DE BASISINGREDIËNTEN
Het nieuwe Gemeentedecreet verplicht de steden en gemeenten tot een interne eerstelijnsklachtenbehandeling
op het ambtelijke niveau. Uit de voorbereidende parlementaire documenten
blijkt wat een goede behandeling minimaal inhoudt:
• de klacht moet worden behandeld door een persoon die niet bij de feiten betrokken is, die een
strikte neutraliteit in acht neemt en die de regels van het beroepsgeheim respecteert;
• de klachten moeten binnen een redelijke termijn behandeld worden en de klager moet van de
resultaten hiervan schriftelijk in kennis worden gesteld; indien nog een klacht kan worden
ingediend bij een tweedelijns-ombudsdienst, moet daarvan bij de kennisgeving melding worden
gemaakt;
• jaarlijks wordt over de werking van de interne klachtendienst aan de bevoegde beleidsorganen
verslag uitgebracht.
Als de eerstelijnsklachtenbehandeling niet tot een (bevredigende) oplossing leidt, kan de klacht
vervolgens op een tweede lijn behandeld worden door een ombudsdienst: een externe en onafhankelijke
instantie. Die ombudsdienst kan volgens drie formules georganiseerd worden:
1. Eigen lokale ombudsdienst
Indien niet 1.
➝
2. Interlokale samenwerking
of
3. Aansluiting bij Vlaamse Ombudsdienst
In Nederland bestaat de verplichting tot het opzetten van een tweedelijns-ombudsfunctie, volgens
één van de vier volgende formules:
1. Eigen ombudsvoorziening. Indien niet 1 ➝
2. Samenwerking met andere gemeenten: "gezamenlijke ombudsman"
of
3. Vrijwillige aansluiting bij Nationale Ombudsman Indien niet 2 of 3 ➝
4. Van rechtswege aansluiting bij Nationale Ombudsman
Momenteel kiezen 220 Nederlandse gemeenten voor formule 3 of 4. De inwoners van die
gemeenten vertegenwoordigen circa 40% van de Nederlandse bevolking.
PROEFPROJECT
Om de Vlaamse steden en gemeenten bij die vrijwillige keuze behulpzaam te zijn, denkt de
Vlaamse Ombudsdienst aan de opstart van een proefproject voor enkele steden en gemeenten, in
samenwerking met enkele partners, zoals de Vlaamse overheid, de VVSG, de provincies, POLO en
de academische wereld. In het proefproject moeten de pro’s en contra’s uitgetest worden van de
drie organisatieformules die in artikel 198 genoemd worden: een eigen lokale ombudsdienst, interlokale
samenwerking, een beroep op de Vlaamse Ombudsdienst.
In het najaar van 2005 heeft de Vlaamse Ombudsdienst een verkenningsronde gehouden bij de
hierboven genoemde potentiële partners. In 2006 moet het proefproject verder voorbereid worden.
Indien haalbaar, zou begin 2007 gestart kunnen worden met het project, aansluitend op de vorming
van de nieuwe colleges na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006. De Vlaamse
Ombudsdienst zal zich in het proefproject vooral bezighouden met de gemeenten die kiezen voor
de formule van aansluiting bij de Vlaamse Ombudsdienst.
29