Jaarverslag 2005 - Vlaamse Ombudsdienst

HOOFDSTUK 1 De Vlaamse Ombudsdienst in 2005
neel zijn" vanaf 1 januari 2005 in werking zullen treden, de andere op 1 januari 2006. Dit was
op 1 januari 2006 nog niet het geval, maar zou in de loop van de eerste maanden van 2006 wel
gaandeweg gebeuren.
In elk themahoofdstuk (hoofdstuk 3 tot 12) verwijzen wij ook naar de gevolgen van de toekomstige
BBB-structuur op de institutionele omkadering van het thema (evolutie naar IVA of
EVA; zie telkens stukje "Uitvoering"), maar de inwerkingtreding van heel wat regelingen moet
nog worden bepaald door de Vlaamse Regering.
1.5.3 HET K LACHTENDECREET
DE BELANGRIJKSTE BEGINSELEN VAN HET KLACHTENDECREET
Vanaf 1 januari 2002 is het decreet van 1 juni 2001 van kracht over de toekenning van een
klachtrecht ten aanzien van bestuursinstellingen. Dat Klachtendecreet is van toepassing op het
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en op de Vlaamse Openbare en Wetenschappelijke
Instellingen. Het gaat om een regeling van de interne klachtenbehandeling, dat wil zeggen het
klagen van de burger rechtstreeks bij de Vlaamse overheidsdiensten zelf.
Dat is een logische opbouw van het klachtrecht, vergelijkbaar met de regeling in de Nederlandse
Algemene Wet Bestuursrecht. De burger moet eerst klagen bij de dienst zelf, zodat de
dienst die klacht kan behandelen. De Vlaamse Ombudsdienst neemt de klacht pas in behandeling
als de burger geen genoegdoening of geen behoorlijke en zorgvuldige klachtenbehandeling
heeft verkregen van de overheidsdienst zelf. Het gaat dus om de eerste lijn, terwijl de ombudsman
zich op de tweede lijn bevindt. Voor het Vlaamse niveau is dat met het Klachtendecreet uitdrukkelijk
en gedetailleerd geregeld. In de Jaarverslagen van 2002 tot 2004 zijn we al grondig en
uitgebreid ingegaan op inhoud en werking.
De belangrijkste beginselen van het Klachtendecreet brengen we even in herinnering.
• Het decreet schept een volwaardig recht om te klagen, zowel schriftelijk als mondeling. Het
klachtrecht staat open voor iedereen die klaagt over de handelingen en de werking van een
Vlaamse bestuursinstelling. Ook het niet-handelen kan reden tot klagen zijn. Klachten over
algemeen beleid vallen niet onder de regeling.
• De dienst is verplicht de klacht te behandelen. Er moet een ontvangstbevestiging van de
klacht worden bezorgd aan de klager en de dienst moet zorg dragen voor een behoorlijke
klachtvoorziening.
• Als andere teksten strengere regels vaststellen, dat wil zeggen met meer garanties voor de
burger, dan hebben die strengere regels voorrang op de regeling van het Klachtendecreet.
• Er zijn wel een aantal gevallen waarin de instelling niet verplicht is de klacht te behandelen:
als de feiten meer dan één jaar voor de indiening van de klacht hebben plaatsgehad, als
de klacht anoniem is, als de klacht al eens eerder is behandeld, als niet alle georganiseerde
administratieve beroepen zijn aangewend of als een jurisdictioneel beroep aanhangig is, als
de klacht kennelijk ongegrond is, of als de klager geen belang kan aantonen. De klager
wordt van de niet-behandeling schriftelijk op de hoogte gebracht.
• De klacht moet binnen vijfenveertig dagen behandeld worden en de klager moet schriftelijk
van de bevindingen van het onderzoek op de hoogte gebracht worden.
• De relatie met de Vlaamse Ombudsdienst en dus de klachtenbehandeling in de tweede lijn
wordt in het decreet op drie punten expliciet geregeld:
1) de burger heeft het recht om een klacht in te dienen bij de Vlaamse ombudsman, als de
klacht in de eerste lijn niet of niet naar voldoening van de burger is behandeld;
24