Jaarverslag 2005 - Vlaamse Ombudsdienst

HOOFDSTUK 6
Ruimtelijke ordening
In dossier 2005-0097 heeft de verzoeker zelf de grootste moeite gehad om een stedenbouwkundige
vergunning te krijgen, maar stelt hij vast dat de terreinen, kleedkamers en kantine van de
lokale voetbalclub eveneens in landschappelijk waardevol agrarisch gebied liggen, dat ze onvergund
zijn én dat de gemeente daartegen niet optreedt. De gemeente erkent dat, maar heeft wel al
beslist tot herlokalisatie. Inmiddels heeft zij de procedure voor de opmaak van een bijzonder plan
van aanleg (BPA) gestart. In dossier 2005-0428 is het de voetbalclub zelf die haar ongenoegen uit
omdat een beloofd BPA uitblijft, en de rechtsonzekerheid voor de club blijft duren. In dossier
2002-0780 is een BPA er uiteindelijk gekomen, die regularisatie mogelijk maakte.
Blijkens een antwoord op een parlementaire vraag van 21 oktober 2005 hebben sinds 2004 een
30-tal gemeenten een sectoraal BPA opgesteld voor zonevreemde sport- en recreatie-infrastructuur.
De omzendbrief RO 98/05 schetst daarvoor het kader. De minister herinnert er in zijn antwoord
aan dat het uitgangspunt bij het opmaken van een BPA voor zonevreemde sportinfrastructuur
het maken van een volwaardige ruimtelijke afweging is, en niet het regulariseren van een
bouwovertreding.
De opportuniteit van bestemmingswijzigingen via dergelijke BPA’s is een beleidskwestie, maar
de Vlaamse Ombudsdienst dringt er wel op aan dat snel knopen worden doorgehakt voor de
onvergunde infrastructuur. Gedogen zonder een vooruitzicht op een regularisatie of een herlokalisatie
binnen redelijke termijn is hoe dan ook nefast voor het vertrouwen van de burger in de
handhavende overheid. Ook voor sportinfrastructuur gelden de regels inzake ruimtelijke ordening.
G EDOGEN KAN IN UITZONDERLIJKE SITUATIES, MAAR DIE WORDEN BEST
VERMEDEN
Niet alleen onvergunde sportinfrastructuur maar ook onvergunde bedrijfsgebouwen worden
soms gedoogd totdat, na een bestemmingswijziging via een BPA of een ruimtelijk uitvoeringsplan
(RUP), een regularisatievergunning mogelijk wordt of totdat de uitbater een andere locatie heeft
gevonden die een vergunning voor een dergelijk bedrijf wel mogelijk maakt.
Wij herinneren aan aanbeveling 2004-12: "De Vlaamse overheid moet samen met de gemeenten
bouwovertredingen tijdig opsporen en vaststellen, en binnen een redelijke termijn een herstelvordering
indienen. Men mag niet blijven wachten op een uitblijvende beslissing over een vergunningsaanvraag".
Dat geldt des te meer voor een BPA of RUP in opmaak, waarvoor de procedure
beduidend langer is. De Vlaamse Ombudsdienst meent verder dat gedogen de uitzondering moet
blijven, en een onmiddellijk stakingsbevel de regel moet zijn.
In het Jaarverslag 2003 hebben wij een aantal criteria aangeduid voor de beoordeling of verder
gedogen in een bepaalde situatie aanvaardbaar is of niet. Die criteria hebben onder meer betrekking
op de mate van hinder voor omwonenden, de ernst van de overtreding, de goede of kwade
trouw van de overtreder en de inspanningen van de overtreder om een einde te maken aan de overtreding.
6Jaarverslag 2005
In dossier 2005-0437 bijvoorbeeld informeert de gemeente na de vaststelling van de overtreding
naar de intenties van de uitbater van de onvergunde smederij. Die deelt in juli 2005
mee dat hij de smederij tegen einde 2005 elders wilde vestigen en de onderhandelingen al in
een ver gevorderd stadium zijn. De gemeente beslist tijdelijk te gedogen. In december is de
smederij inderdaad geherlokaliseerd.
119