1 De musea stad Antwerpen en de bewakingswet: reflecties ... - Faro

1 De musea stad Antwerpen en de bewakingswet: reflecties ... - Faro 1 De musea stad Antwerpen en de bewakingswet: reflecties ... - Faro

09.04.2015 Views

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheerders” 19/09/2005, Brussel De musea stad Antwerpen en de bewakingswet: reflecties bij een bochtig parcours Clement Caremans, coördinator stafdienst musea, bewaarbibliotheken en erfgoed Zijn de musea Stad Antwerpen inmiddels in regel met de bewakingswet? Jazeker. Formeel althans: de bewakingsdienst is erkend en vergund om bewakingsactiviteiten uit te oefenen. En inmiddels hebben de suppoosten ook hun identificatiebadge. Bingo, dus. Alleen heeft het wel even geduurd voor het zover was. Voorjaar 2000 kwam plots aan het licht dat de Antwerpse stedelijke musea zich schuldig maakten aan onwettige praktijken. Ze hadden suppoosten in dienst die, zoals het hoort voor suppoosten, toezicht hielden in de musea. Maar dat mochten die niet! De wet van 10 april 1990 op de bewakingsondernemingen, de beveiligingsondernemingen en de interne bewakingsdiensten, gewijzigd door de wetten van 18 juli 1997, 9 juni 1999 plus uitvoeringsbesluiten (gewoonlijk familiair de bewakingswet of de Wet Tobback genoemd) verbood het, zo bleek. Nu hadden we bij de musea Stad Antwerpen ook eerder al wel van de Wet Tobback gehoord. We waren er echter altijd van overtuigd geweest dat ze op museumsuppoosten niet van toepassing was. Dat was ons zelfs bevestigd door juristen. Ten onrechte, blijkbaar: het antwoord van de gouverneur op een anonieme klacht dat de musea van Antwerpen de wet aan hun laars lapten, bevestigde dat we dat inderdaad deden. Een mogelijke reactie was geweest: proberen aan te tonen dat onze suppoosten niét onder de bewakingswet vallen. Het was niet eens zo'n onnozele reactie geweest. Want uiteindelijk: wat hebben mensen die in een museum toezicht houden op wat de bezoekers zoal doen, maar die vooral ook mensen onthalen, informatie geven, de conditie van het tentoongestelde erfgoed in het oog houden, te maken met een wet die regelt wat buitenwippers, privé-detectives en bewakers van geldtransporten al of niet mogen? Andere overheden met musea onder hun bevoegdheid hebben dan ook voor de negationistische piste gekozen en zijn zeer lang blijven volhouden dat hun suppoosten géén bewakers zijn zodat de wet niet op hen van toepassing is. In art. 1, § 1 van de wet staat het echter zwart op wit: diensten die "toezicht [houden] op en controle [doen] van personen met het oog op het verzekeren van de veiligheid op voor het publiek toegankelijke plaatsen" ressorteren onder het toepassingsgebied. Dus ook museumsuppoosten, punt. De musea Stad Antwerpen besloten een basiserkenning aan te vragen bij de Minister van Binnenlandse Zaken. Na te hebben uitgevlooid of we in aanmerking kwamen voor overgangsmaatregelen die ons van bepaalde verplichtingen zouden ontslaan (nee dus) en na ruggespraak met de Algemene Rijkspolitie over hoe één en ander best aan te pakken, werd najaar 2000 met een erkenningsdossier begonnen. Daaruit moest blijken dat de suppoosten van de Antwerpse musea een interne bewakingsdienst vormen die voldoet aan de wettelijke voorschriften. Dus moesten we aantonen dat we op onze exploitatiezetel een afzonderlijk en beveiligd lokaal hebben, met een afsluitbare kast, voor de opslag van vertrouwelijke gegevens, en dat we over voldoende communicatiemogelijkheden beschikken om in contact te treden met de politie. We dienden te bewijzen dat we een verzekering voor burgerlijke aansprakelijkheid hadden afgesloten: 1.000.000 BEF per schadegeval voor schade met lichamelijke letsels, 30.000.000 BEF per schadegeval met alleen stoffelijke schade. Alle suppoosten, leidinggevenden en administratief en logistiek personeel van de bewakingsdienst moesten cv's en bewijzen van goed zedelijk gedrag voorleggen plus de verklaring dat ze instemden met een moraliteitsonderzoek. Eveneens vereist waren: een exhaustieve opsomming van alle plaatsen waar de bewakingsdienst surveilleerde met een beschrijving van de aanwezige alarmsystemen, een beschrijving van het uniform, geïllustreerd met foto's en een staal van de gebruikte stof, een intern reglement van medisch onderzoek en psychotechnische screening bestemd voor het uitvoerende Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheerders” 19/09/2005, Brussel 1 Clement Caremans

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheer<strong>de</strong>rs” 19/09/2005, Brussel<br />

<strong>De</strong> <strong>musea</strong> <strong>stad</strong> <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong>:<br />

<strong>reflecties</strong> bij e<strong>en</strong> bochtig parcours<br />

Clem<strong>en</strong>t Caremans, coördinator stafdi<strong>en</strong>st <strong>musea</strong>, bewaarbibliothek<strong>en</strong> <strong>en</strong> erfgoed<br />

Zijn <strong>de</strong> <strong>musea</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> inmid<strong>de</strong>ls in regel met <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong>? Jazeker. Formeel althans: <strong>de</strong><br />

bewakingsdi<strong>en</strong>st is erk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> vergund om bewakingsactiviteit<strong>en</strong> uit te oef<strong>en</strong><strong>en</strong>. En inmid<strong>de</strong>ls hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

suppoost<strong>en</strong> ook hun id<strong>en</strong>tificatiebadge. Bingo, dus. Alle<strong>en</strong> heeft het wel ev<strong>en</strong> geduurd voor het zover<br />

was.<br />

Voorjaar 2000 kwam plots aan het licht dat <strong>de</strong> Antwerpse ste<strong>de</strong>lijke <strong>musea</strong> zich schuldig maakt<strong>en</strong> aan<br />

onwettige praktijk<strong>en</strong>. Ze hadd<strong>en</strong> suppoost<strong>en</strong> in di<strong>en</strong>st die, zoals het hoort voor suppoost<strong>en</strong>, toezicht<br />

hield<strong>en</strong> in <strong>de</strong> <strong>musea</strong>. Maar dat mocht<strong>en</strong> die niet! <strong>De</strong> wet van 10 april 1990 op <strong>de</strong><br />

bewakingson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, <strong>de</strong> beveiligingson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> interne bewakingsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>, gewijzigd<br />

door <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> van 18 juli 1997, 9 juni 1999 plus uitvoeringsbesluit<strong>en</strong> (gewoonlijk familiair <strong>de</strong><br />

<strong>bewakingswet</strong> of <strong>de</strong> Wet Tobback g<strong>en</strong>oemd) verbood het, zo bleek.<br />

Nu hadd<strong>en</strong> we bij <strong>de</strong> <strong>musea</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> ook eer<strong>de</strong>r al wel van <strong>de</strong> Wet Tobback gehoord. We war<strong>en</strong><br />

er echter altijd van overtuigd geweest dat ze op museumsuppoost<strong>en</strong> niet van toepassing was. Dat was<br />

ons zelfs bevestigd door jurist<strong>en</strong>. T<strong>en</strong> onrechte, blijkbaar: het antwoord van <strong>de</strong> gouverneur op e<strong>en</strong><br />

anonieme klacht dat <strong>de</strong> <strong>musea</strong> van <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> <strong>de</strong> wet aan hun laars lapt<strong>en</strong>, bevestig<strong>de</strong> dat we dat<br />

in<strong>de</strong>rdaad <strong>de</strong>d<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> mogelijke reactie was geweest: prober<strong>en</strong> aan te ton<strong>en</strong> dat onze suppoost<strong>en</strong> niét on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

<strong>bewakingswet</strong> vall<strong>en</strong>. Het was niet e<strong>en</strong>s zo'n onnozele reactie geweest. Want uitein<strong>de</strong>lijk: wat hebb<strong>en</strong><br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die in e<strong>en</strong> museum toezicht houd<strong>en</strong> op wat <strong>de</strong> bezoekers zoal do<strong>en</strong>, maar die vooral ook m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

onthal<strong>en</strong>, informatie gev<strong>en</strong>, <strong>de</strong> conditie van het t<strong>en</strong>toongestel<strong>de</strong> erfgoed in het oog houd<strong>en</strong>, te mak<strong>en</strong> met<br />

e<strong>en</strong> wet die regelt wat buit<strong>en</strong>wippers, privé-<strong>de</strong>tectives <strong>en</strong> bewakers van geldtransport<strong>en</strong> al of niet mog<strong>en</strong>?<br />

An<strong>de</strong>re overhed<strong>en</strong> met <strong>musea</strong> on<strong>de</strong>r hun bevoegdheid hebb<strong>en</strong> dan ook voor <strong>de</strong> negationistische piste<br />

gekoz<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn zeer lang blijv<strong>en</strong> volhoud<strong>en</strong> dat hun suppoost<strong>en</strong> géén bewakers zijn zodat <strong>de</strong> wet niet op<br />

h<strong>en</strong> van toepassing is. In art. 1, § 1 van <strong>de</strong> wet staat het echter zwart op wit: di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die "toezicht<br />

[houd<strong>en</strong>] op <strong>en</strong> controle [do<strong>en</strong>] van person<strong>en</strong> met het oog op het verzeker<strong>en</strong> van <strong>de</strong> veiligheid op voor het<br />

publiek toegankelijke plaats<strong>en</strong>" ressorter<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r het toepassingsgebied. Dus ook museumsuppoost<strong>en</strong>,<br />

punt.<br />

<strong>De</strong> <strong>musea</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> beslot<strong>en</strong> e<strong>en</strong> basiserk<strong>en</strong>ning aan te vrag<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> Minister van Binn<strong>en</strong>landse<br />

Zak<strong>en</strong>. Na te hebb<strong>en</strong> uitgevlooid of we in aanmerking kwam<strong>en</strong> voor overgangsmaatregel<strong>en</strong> die ons van<br />

bepaal<strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> ontslaan (nee dus) <strong>en</strong> na ruggespraak met <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Rijkspolitie over<br />

hoe één <strong>en</strong> an<strong>de</strong>r best aan te pakk<strong>en</strong>, werd najaar 2000 met e<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>ningsdossier begonn<strong>en</strong>.<br />

Daaruit moest blijk<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Antwerpse <strong>musea</strong> e<strong>en</strong> interne bewakingsdi<strong>en</strong>st vorm<strong>en</strong><br />

die voldoet aan <strong>de</strong> wettelijke voorschrift<strong>en</strong>. Dus moest<strong>en</strong> we aanton<strong>en</strong> dat we op onze exploitatiezetel e<strong>en</strong><br />

afzon<strong>de</strong>rlijk <strong>en</strong> beveiligd lokaal hebb<strong>en</strong>, met e<strong>en</strong> afsluitbare kast, voor <strong>de</strong> opslag van vertrouwelijke<br />

gegev<strong>en</strong>s, <strong>en</strong> dat we over voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> communicatiemogelijkhed<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> om in contact te tred<strong>en</strong> met<br />

<strong>de</strong> politie. We di<strong>en</strong>d<strong>en</strong> te bewijz<strong>en</strong> dat we e<strong>en</strong> verzekering voor burgerlijke aansprakelijkheid hadd<strong>en</strong><br />

afgeslot<strong>en</strong>:<br />

1.000.000 BEF per scha<strong>de</strong>geval voor scha<strong>de</strong> met lichamelijke letsels,<br />

30.000.000 BEF per scha<strong>de</strong>geval met alle<strong>en</strong> stoffelijke scha<strong>de</strong>.<br />

Alle suppoost<strong>en</strong>, leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> administratief <strong>en</strong> logistiek personeel van <strong>de</strong> bewakingsdi<strong>en</strong>st<br />

moest<strong>en</strong> cv's <strong>en</strong> bewijz<strong>en</strong> van goed ze<strong>de</strong>lijk gedrag voorlegg<strong>en</strong> plus <strong>de</strong> verklaring dat ze instemd<strong>en</strong> met<br />

e<strong>en</strong> moraliteitson<strong>de</strong>rzoek. Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s vereist war<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> exhaustieve opsomming van alle plaats<strong>en</strong> waar<br />

<strong>de</strong> bewakingsdi<strong>en</strong>st surveilleer<strong>de</strong> met e<strong>en</strong> beschrijving van <strong>de</strong> aanwezige alarmsystem<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />

beschrijving van het uniform, geïllustreerd met foto's <strong>en</strong> e<strong>en</strong> staal van <strong>de</strong> gebruikte stof, e<strong>en</strong> intern<br />

reglem<strong>en</strong>t van medisch on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> psychotechnische scre<strong>en</strong>ing bestemd voor het uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheer<strong>de</strong>rs” 19/09/2005, Brussel<br />

1<br />

Clem<strong>en</strong>t Caremans


personeel, het bewijs dat <strong>de</strong> leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> door Binn<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong> erk<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

opleidingsinstelling met vrucht <strong>de</strong> opleiding leidinggev<strong>en</strong>d personeel (72 uur) hadd<strong>en</strong> gevolgd <strong>en</strong> minst<strong>en</strong>s<br />

één uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> suppoost hou<strong>de</strong>r was van zowel het attest basisopleiding uitvoer<strong>en</strong>d personeel (66 uur)<br />

als van het bijzon<strong>de</strong>r attest persoonscontrole-lange type (58 uur).<br />

E<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van het gevraag<strong>de</strong> kon probleemloos word<strong>en</strong> bezorgd, van an<strong>de</strong>re docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> liep <strong>de</strong><br />

oplevering iets min<strong>de</strong>r vlot. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> moest<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> fundam<strong>en</strong>tele keuzes word<strong>en</strong> gemaakt, waarbij<br />

het echter niet <strong>de</strong> operationele leiding van <strong>de</strong> <strong>musea</strong> was die <strong>de</strong> eindbeslissing nam, maar het ste<strong>de</strong>lijke<br />

beleid knop<strong>en</strong> moest doorhakk<strong>en</strong>. Want <strong>de</strong> <strong>musea</strong> <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> zijn ge<strong>en</strong> eiland: ze zijn e<strong>en</strong> ste<strong>de</strong>lijke<br />

di<strong>en</strong>st naast zovele an<strong>de</strong>re <strong>en</strong> al wat al of niet wordt beslot<strong>en</strong> i.v.m. het museumpersoneel, heeft mogelijk<br />

repercussies voor het overige <strong>stad</strong>spersoneel. E<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>tele vraag was bijvoorbeeld: hoe<br />

structurer<strong>en</strong> we <strong>de</strong> bewakingsdi<strong>en</strong>st? Houd<strong>en</strong> we het bij <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> structuur met 10 <strong>musea</strong> die elk hun<br />

eig<strong>en</strong> suppoost<strong>en</strong>team hebb<strong>en</strong>, of installer<strong>en</strong> we één suppoost<strong>en</strong>di<strong>en</strong>st, die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> levert aan <strong>de</strong> <strong>musea</strong><br />

volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> behoeft<strong>en</strong>? <strong>De</strong>ze twee<strong>de</strong> mogelijkheid, <strong>de</strong> "suppoost<strong>en</strong>pool", was jar<strong>en</strong> tevor<strong>en</strong> al e<strong>en</strong>s<br />

voorzichtig afgetoetst <strong>en</strong> had to<strong>en</strong> tot langdurige syndicale actie geleid... Of: wie nem<strong>en</strong> we op in het<br />

dossier als leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>? Zijn het <strong>de</strong> ploegbaz<strong>en</strong>, die <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong> aanstur<strong>en</strong> op <strong>de</strong> werkvloer, of<br />

zijn het <strong>de</strong> museumdirecteurs <strong>en</strong> - conservator<strong>en</strong>? Nam<strong>en</strong> we mete<strong>en</strong> al onze suppoost<strong>en</strong> op, wat<br />

eig<strong>en</strong>lijk <strong>de</strong> logica zelve was geweest, of past<strong>en</strong> we het trucje toe dat <strong>de</strong> wetgever zelf suggereert <strong>en</strong><br />

liet<strong>en</strong> we onze bewakingsactiviteit<strong>en</strong> officieel door één geattesteer<strong>de</strong> suppoost uitvoer<strong>en</strong>? En wat war<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> consequ<strong>en</strong>ties voor het behal<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> attest: zou(d<strong>en</strong>) <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> suppoost(<strong>en</strong>) er zelf beter van<br />

word<strong>en</strong>? Je voelt het zo: ook syndicaal was dit pot<strong>en</strong>tieel hot stuff.<br />

In oktober 2000 tel<strong>de</strong> <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong>ploeg van <strong>de</strong> Antwerpse ste<strong>de</strong>lijke <strong>musea</strong> 114 fulltime equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

(fte's), waarvoor ca. 140 kopp<strong>en</strong> garant stond<strong>en</strong>. <strong>De</strong>ze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> war<strong>en</strong> nodig om in alle <strong>musea</strong> steeds <strong>de</strong><br />

tuss<strong>en</strong> <strong>stad</strong>, werknemers <strong>en</strong> arbeidsg<strong>en</strong>eesheer overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> minimumbezetting te realiser<strong>en</strong>.<br />

Ging<strong>en</strong> we ervan uit dat al <strong>de</strong>ze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>de</strong>el zoud<strong>en</strong> gaan uitmak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> interne bewakingsdi<strong>en</strong>st,<br />

betek<strong>en</strong><strong>de</strong> dit dat ze allemaal <strong>de</strong> 124 uur opleiding zoud<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. <strong>De</strong> op dat mom<strong>en</strong>t 5<br />

ploegbaz<strong>en</strong> (<strong>de</strong> leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>) di<strong>en</strong>d<strong>en</strong> 72 uur cursus te lop<strong>en</strong>. Het was uiteraard ond<strong>en</strong>kbaar dat <strong>de</strong><br />

140 suppoost<strong>en</strong> in één klap <strong>de</strong> vereiste opleiding<strong>en</strong> ging<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. Niet alle<strong>en</strong> was dit financieel niet<br />

haalbaar: maar heel weinig opleidingsinstelling<strong>en</strong> zijn door het Ministerie erk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> <strong>de</strong> cursuss<strong>en</strong> die<br />

<strong>de</strong>ze witte rav<strong>en</strong> aanbied<strong>en</strong> zijn dan ook peperduur. Om nog te zwijg<strong>en</strong> over <strong>de</strong> kostprijs van het<br />

werkverlet door 17.720 manur<strong>en</strong> cursus! Het was ook organisatorisch zeer moeilijk te realiser<strong>en</strong> - je kan<br />

moeilijk alle Antwerpse <strong>musea</strong>, waaron<strong>de</strong>r het Rub<strong>en</strong>shuis, het Ste<strong>en</strong> <strong>en</strong> het Museum Plantin-Moretus,<br />

botweg e<strong>en</strong> week of drie sluit<strong>en</strong> omdat <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong> op cursus moet<strong>en</strong>. En dan was er natuurlijk het<br />

stelsel Kelchtermans, met zijn aan diploma's gekoppel<strong>de</strong> loonniveaus. Suppoost<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> in <strong>de</strong> E-reeks,<br />

waar ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele opleiding vereist is <strong>en</strong> het loon nav<strong>en</strong>ant. Ga je tóch het volg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> opleiding <strong>en</strong><br />

het behal<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> attest als voorwaar<strong>de</strong> vooropstell<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> functie, kan je niet an<strong>de</strong>rs dan het<br />

niveau van die functie optrekk<strong>en</strong>, naar D dus. Dat was in ie<strong>de</strong>r geval <strong>de</strong> red<strong>en</strong>ering van <strong>de</strong> vakbond<strong>en</strong> -<br />

<strong>en</strong> het beleid was het daar in grote lijn<strong>en</strong> mee e<strong>en</strong>s. Het prijskaartje was natuurlijk niet mis: bov<strong>en</strong>op <strong>de</strong><br />

opleiding<strong>en</strong> (duur!), zoud<strong>en</strong> exam<strong>en</strong>s moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> georganiseerd (duur!), waarna <strong>de</strong> loonkost van <strong>de</strong><br />

ploeg nog e<strong>en</strong>s ging stijg<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> kleine 2 miljo<strong>en</strong> BEF per jaar. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> verg<strong>de</strong> <strong>de</strong> opwaar<strong>de</strong>ring<br />

van E naar D e<strong>en</strong> aanpassing van het personeelsbehoeft<strong>en</strong>plan, waarvoor dan weer het fiat van <strong>de</strong><br />

nationale Vlaamse overheid nodig was. E<strong>en</strong> goedkeuring tout court van zo'n aanpassing werd<br />

onwaarschijnlijk geacht <strong>en</strong> <strong>de</strong> personeelsdirecteur zei in elk geval nee: het zaakje kostte te veel. Er moest<br />

eerst e<strong>en</strong> audit word<strong>en</strong> uitgevoerd om na te gaan of het niet met min<strong>de</strong>r suppoost<strong>en</strong> kon. Er werd e<strong>en</strong><br />

audit besteld én uitgevoerd, maar die adviseer<strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lijk eer<strong>de</strong>r méér dan min<strong>de</strong>r suppoost<strong>en</strong>.<br />

Om het dossier te <strong>de</strong>blokker<strong>en</strong> werd met het beleid, met personeelsmanagem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong><br />

<strong>en</strong> met <strong>de</strong> vakbond<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> groepje vrijwilligers alvast <strong>de</strong> opleiding<strong>en</strong> zou gaan<br />

volg<strong>en</strong>. Zo gebeur<strong>de</strong>: 15 suppoost<strong>en</strong> volgd<strong>en</strong> op vrijwillige basis <strong>de</strong> cursuss<strong>en</strong> basisopleiding <strong>en</strong><br />

persoonscontrole-lange type in <strong>de</strong> maand<strong>en</strong> oktober-november 2001. In <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> oktober 2001-januari<br />

2002 werd<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> (op dat mom<strong>en</strong>t nog) 3 ploegbaz<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> cursus leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> gestuurd. All<strong>en</strong><br />

behaald<strong>en</strong> het attest. Ze bezorgd<strong>en</strong> voorts allemaal e<strong>en</strong> cv, e<strong>en</strong> bewijs van goed ze<strong>de</strong>lijk gedrag <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

bevestiging van hun instemming met e<strong>en</strong> moraliteitson<strong>de</strong>rzoek, <strong>en</strong> <strong>de</strong> stafdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong> <strong>musea</strong> harkte al<br />

het an<strong>de</strong>re gevraag<strong>de</strong> bije<strong>en</strong>. (Dat was inmid<strong>de</strong>ls méér dan oorspronkelijk was gevraagd, want <strong>de</strong><br />

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheer<strong>de</strong>rs” 19/09/2005, Brussel<br />

Clem<strong>en</strong>t Caremans<br />

2


Algem<strong>en</strong>e Rijkspolitie vroeg nu ook <strong>de</strong> oprichtingsakte van <strong>de</strong> bewakingsdi<strong>en</strong>st <strong>en</strong> <strong>de</strong> lijst van <strong>de</strong><br />

person<strong>en</strong> die in <strong>de</strong> raad van bestuur zeteld<strong>en</strong>, plus e<strong>en</strong> bewijs van goed ze<strong>de</strong>lijk gedrag van <strong>de</strong>ze<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> onmogelijke zaak, want <strong>de</strong> <strong>musea</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> war<strong>en</strong> nog altijd e<strong>en</strong> di<strong>en</strong>st die on<strong>de</strong>r het<br />

<strong>stad</strong>sbestuur - college <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>teraad- ressorteer<strong>de</strong>, zoals eer<strong>de</strong>r al uitvoerig was toegelicht.)<br />

Met <strong>de</strong> to<strong>en</strong>malige behan<strong>de</strong>l<strong>en</strong><strong>de</strong> ambt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Rijkspolitie was afgesprok<strong>en</strong> dat we,<br />

telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>de</strong>eltje van het dossier in or<strong>de</strong> was, dat mete<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> ARP bezorgd<strong>en</strong>. Zo gebeur<strong>de</strong> ook.<br />

Het laatste luik werd overhandigd op 20 maart 2002. Dan werd het <strong>en</strong>ige tijd stil rond <strong>de</strong> interne<br />

bewakingsdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong> <strong>musea</strong>. Althans, van <strong>de</strong> ARP vernam<strong>en</strong> we niets. Wél kreeg <strong>de</strong> stafdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong><br />

<strong>musea</strong> bezoek van e<strong>en</strong> officier van <strong>de</strong> fe<strong>de</strong>rale politie, die allerlei vrag<strong>en</strong> kwam stell<strong>en</strong> over onze<br />

bewakingsdi<strong>en</strong>st. Het antwoord op al zijn vrag<strong>en</strong> bevond zich uiteraard al in ext<strong>en</strong>so in het dossier dat<br />

naar Binn<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong> was gestuurd, maar <strong>de</strong> man <strong>de</strong>el<strong>de</strong> mee in opdracht van Justitie te han<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

zodat hij bijgevolg <strong>de</strong> inhoud van het dossier niet k<strong>en</strong><strong>de</strong>. Op 11 februari 2003 kwam op <strong>de</strong> stafdi<strong>en</strong>st van<br />

<strong>de</strong> <strong>musea</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> <strong>de</strong> brief van Minister Antoine Duquesne toe, gedateerd 13 januari 2003, dat<br />

aan <strong>de</strong> "Musea <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> e<strong>en</strong> vergunning wordt verle<strong>en</strong>d tot het organiser<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> interne<br />

bewakingsdi<strong>en</strong>st voor het uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong> van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> bestaan<strong>de</strong> uit toezicht op <strong>en</strong> controle van<br />

person<strong>en</strong> met het oog op het verzeker<strong>en</strong> van <strong>de</strong> veiligheid op voor het publiek toegankelijke plaats<strong>en</strong>".<br />

Mooi was dat: nu alle<strong>en</strong> nog <strong>de</strong> id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> bewakingsag<strong>en</strong>t<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> zaak was<br />

rond! Vanuit <strong>de</strong> stafdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lijke <strong>musea</strong> vertrok in april 2003 e<strong>en</strong> brief naar <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e<br />

Directie Veiligheids- <strong>en</strong> Prev<strong>en</strong>tiebeleid, zoals <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Rijkspolitie on<strong>de</strong>rtuss<strong>en</strong> was herdoopt, met<br />

<strong>de</strong> vraag om <strong>de</strong> id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> te bezorg<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> 3 leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> 15 uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

interne bewakingsdi<strong>en</strong>st van wie alle relevante gegev<strong>en</strong>s war<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het dossier op grond<br />

waarvan we onze vergunning hadd<strong>en</strong> gekreg<strong>en</strong>. Als reactie kreg<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> handleiding waarin <strong>de</strong><br />

procedure voor het verkrijg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> werd toegelicht. Eerst moet je e<strong>en</strong> bestelbon<br />

invull<strong>en</strong>, waarop je <strong>de</strong> naam van je organisatie vermeldt <strong>en</strong> het aantal kaart<strong>en</strong> dat je nodig hebt. In<br />

antwoord daarop krijg je het gevraag<strong>de</strong> aantal blanco basisdocum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, op basis waarvan <strong>de</strong><br />

id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangemaakt. Je vult die docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in, voegt bij elk <strong>de</strong> gevraag<strong>de</strong> rec<strong>en</strong>te<br />

pasfoto van <strong>de</strong> toekomstige titularis van <strong>de</strong> badge, voegt ook <strong>de</strong> voorgedrukte verz<strong>en</strong>dingsnota bij waarop<br />

je nog e<strong>en</strong>s vermeldt welke je organisatie is <strong>en</strong> over hoeveel kaart<strong>en</strong> het gaat. Voorts moet<strong>en</strong>, kracht<strong>en</strong>s<br />

art. 3, §3 van het KB van 17 maart 2000, bij <strong>de</strong> aanvraag word<strong>en</strong> gevoegd:<br />

1. Kopie of origineel getuigschrift van goed ze<strong>de</strong>lijk gedrag (mo<strong>de</strong>l 1) <strong>en</strong> niet meer dan zes maand<strong>en</strong> oud<br />

zijn (sic)<br />

2. bekwaamheidsattest<strong>en</strong> of schriftelijke bewijsstukk<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> vrijstelling van opleiding(<strong>en</strong>)<br />

3. e<strong>en</strong> bewijs van psycho-technisch on<strong>de</strong>rzoek<br />

4. e<strong>en</strong> bewijs van medisch on<strong>de</strong>rzoek<br />

5. docum<strong>en</strong>t van schriftelijke instemming met het on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> moraliteitsvoorwaard<strong>en</strong> (= formulier<br />

instemming moraliteitson<strong>de</strong>rzoek)<br />

Met an<strong>de</strong>re woord<strong>en</strong>: pakweg <strong>de</strong> helft van het dossier dat e<strong>en</strong> jaar tevor<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> aanvraag tot erk<strong>en</strong>ning<br />

was gevoegd, moest nog e<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> overgemaakt. Gelukkig is er zoiets als het fotokopieapparaat, dat<br />

je in staat stelt snel <strong>en</strong> effectief te reager<strong>en</strong> op het KB van 17/3/2000. Maar omdat bewijz<strong>en</strong> van goed<br />

ze<strong>de</strong>lijk gedrag maar 6 maand<strong>en</strong> geldig zijn, moest<strong>en</strong> <strong>de</strong> 18 aspirant-titulariss<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> id<strong>en</strong>tificatiekaart<br />

opnieuw naar hun politiebureel voor e<strong>en</strong> nieuw attest. Dit ging niet zon<strong>de</strong>r gemor. T<strong>en</strong>slotte hadd<strong>en</strong> ze op<br />

vrijwillige basis e<strong>en</strong> scre<strong>en</strong>ing on<strong>de</strong>rgaan, cursuss<strong>en</strong> gevolgd <strong>en</strong> e<strong>en</strong> exam<strong>en</strong> afgelegd, allemaal ding<strong>en</strong><br />

die voor <strong>de</strong>ze grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els weinig geschool<strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet zon<strong>de</strong>r meer vanzelfsprek<strong>en</strong>d war<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />

drijfveer was weliswaar <strong>de</strong> bevor<strong>de</strong>ring die er op termijn aan vast hing, maar precies omdat met <strong>de</strong><br />

opleiding mogelijk e<strong>en</strong> bevor<strong>de</strong>ring sam<strong>en</strong>hing, hadd<strong>en</strong> ze <strong>de</strong> cursuss<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> helft (zo is dat bepaald<br />

in het systeem Kelchtermans) in hun vrije tijd moet<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wist<strong>en</strong> ze ook dat van het<br />

aangepaste personeelsbehoeft<strong>en</strong>plan, dat <strong>de</strong> conditio sine qua non tot hun bevor<strong>de</strong>ring was, nog niets in<br />

huis was gekom<strong>en</strong>. Enfin, het duur<strong>de</strong> vele lange maand<strong>en</strong> vooraleer all<strong>en</strong> (één <strong>en</strong>kele suppoost, die in<br />

feite al p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>gerechtigd was maar zich toch nog als vrijwilliger had aangebod<strong>en</strong>, lag ronduit dwars)<br />

zowel e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t bewijs van goed ze<strong>de</strong>lijk gedrag als e<strong>en</strong> dito pasfoto ophoestt<strong>en</strong>. <strong>De</strong> hele zwik werd<br />

verstuurd naar Brussel. Het was inmid<strong>de</strong>ls (d<strong>en</strong>k ik) zomer 2004.<br />

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheer<strong>de</strong>rs” 19/09/2005, Brussel<br />

3<br />

Clem<strong>en</strong>t Caremans


Gemor was er bij <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong> - of ruimer: in <strong>de</strong> <strong>musea</strong> - overig<strong>en</strong>s lang niet alle<strong>en</strong> omwille van <strong>de</strong><br />

Echternachiaanse proporties van het dossier bewakingsdi<strong>en</strong>st. Zomer 2002 had Vlaams voogdijminister<br />

Sauw<strong>en</strong>s het Antwerpse <strong>stad</strong>sbestuur zware besparing<strong>en</strong> opgelegd. Op <strong>de</strong> personeelsuitgav<strong>en</strong> moest<br />

jaarlijks lineair 5% word<strong>en</strong> bespaard. Daarbij werd het personeelsbehoeft<strong>en</strong>plan van 1997 (dat 2%<br />

bespaar<strong>de</strong> t.o.v. <strong>de</strong> reële loonlast) als refer<strong>en</strong>tie gehanteerd. Omdat Sauw<strong>en</strong>s pas half 2002 zijn dictaat<br />

opleg<strong>de</strong>, moest <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van dat jaar 10% word<strong>en</strong> bespaard. Om één <strong>en</strong> an<strong>de</strong>r te realiser<strong>en</strong> werd<br />

e<strong>en</strong> totale aanwervingstop in acht g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> - alle<strong>en</strong> in zeer uitzon<strong>de</strong>rlijke gevall<strong>en</strong> kon nog word<strong>en</strong><br />

aangeworv<strong>en</strong>. Langdurige ziek<strong>en</strong>, gep<strong>en</strong>sioneerd<strong>en</strong>, vrouw<strong>en</strong> met zwangerschapverlof, vrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

mann<strong>en</strong> met ou<strong>de</strong>rschapsverlof, loopbaanon<strong>de</strong>rbrekers... werd<strong>en</strong> niet meer vervang<strong>en</strong>. Bestaan<strong>de</strong><br />

vervangingscontract<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> bij elke fractiewijziging (bijvoorbeeld van 2/3 naar halftijds) stopgezet.<br />

Binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> kortste ker<strong>en</strong> was het suppoost<strong>en</strong>conting<strong>en</strong>t van 140 kopp<strong>en</strong>/114 fte's (herfst 2000)<br />

teruggelop<strong>en</strong> tot 105 kopp<strong>en</strong>/86 fte's (zomer 2004). <strong>De</strong> <strong>musea</strong> kampt<strong>en</strong> met chronische on<strong>de</strong>rbezetting,<br />

dagelijks werd<strong>en</strong> zal<strong>en</strong>, verdieping<strong>en</strong> <strong>en</strong> hele <strong>musea</strong> geslot<strong>en</strong> terwijl <strong>de</strong> rester<strong>en</strong><strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong> vanuit het<br />

eig<strong>en</strong> museum werd<strong>en</strong> uitgestuurd naar e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r opdat t<strong>en</strong>minste dáár <strong>de</strong> bezettingsnorm zou kunn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> gehaald. Tweemaal in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2000-2004 werd e<strong>en</strong> nieuw personeelsbehoeft<strong>en</strong>plan<br />

opgesteld, <strong>de</strong> sleutel tot <strong>de</strong> opwaar<strong>de</strong>ring van het suppoost<strong>en</strong>team. Tweemaal werd het afgeblaz<strong>en</strong> voor<br />

het in <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>teraad kwam. Omdat het zomer 2004 dui<strong>de</strong>lijk werd dat e<strong>en</strong> nieuw globaal PBP voor <strong>de</strong><br />

hele <strong>stad</strong> nog ev<strong>en</strong> op zich zou lat<strong>en</strong> wacht<strong>en</strong>, werd geopteerd om alvast <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong>groep te herzi<strong>en</strong>.<br />

Die herzi<strong>en</strong>ing werd in <strong>de</strong>cember 2004 door <strong>de</strong> Antwerpse geme<strong>en</strong>teraad goedgekeurd.<br />

Dit alles heeft natuurlijk weinig met <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong> te mak<strong>en</strong>. Het kan echter ge<strong>en</strong> kwaad ev<strong>en</strong> het<br />

bre<strong>de</strong>re ka<strong>de</strong>r te schets<strong>en</strong> waarin <strong>de</strong> omvorming van <strong>de</strong> museumtoezichtersploeg van <strong>de</strong> Stad <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong><br />

tot e<strong>en</strong> interne bewakingsdi<strong>en</strong>st conform <strong>de</strong> Wet Tobback zich voltrok. Die omvorming werd immers<br />

binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>musea</strong> hoofdzakelijk als e<strong>en</strong> probleem in <strong>de</strong> marge ervar<strong>en</strong>. Niemand lag er echt van wakker,<br />

behalve dan misschi<strong>en</strong> <strong>de</strong> suppoost<strong>en</strong> die inmid<strong>de</strong>ls het attest op zak hadd<strong>en</strong> <strong>en</strong> ikzelf. Maar het<br />

mer<strong>en</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Antwerpse museumpopulatie, van directeur tot portier, van wet<strong>en</strong>schapper tot klerk,<br />

zag vooral met le<strong>de</strong> og<strong>en</strong> hoe <strong>de</strong> op<strong>en</strong>stelling van <strong>de</strong> <strong>musea</strong> meer <strong>en</strong> meer in het gedrang kwam. <strong>De</strong> ad<br />

hoc sluiting<strong>en</strong> war<strong>en</strong> niet echt publieksvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> <strong>de</strong> vrees leef<strong>de</strong> dat dit zich op termijn zou wrek<strong>en</strong>.<br />

Maar goed: <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong>, <strong>de</strong> id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> meer bepaald. Begin februari 2005 kreeg ik e<strong>en</strong><br />

telefoontje van e<strong>en</strong> ambt<strong>en</strong>aar van <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Directie Veiligheids- <strong>en</strong> Prev<strong>en</strong>tiebeleid. <strong>De</strong> dame vroeg<br />

mij na<strong>de</strong>re gegev<strong>en</strong>s over <strong>de</strong> bewakingsdi<strong>en</strong>st van <strong>de</strong> <strong>musea</strong> <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong>. <strong>De</strong> Antwerpse <strong>musea</strong> hadd<strong>en</strong><br />

id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> aangevraagd voor hun bewakingsag<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, maar het dossier met <strong>de</strong> obligate<br />

docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> was blijkbaar zoek geraakt. M<strong>en</strong> had nodig:<br />

1. Kopie of origineel getuigschrift van goed ze<strong>de</strong>lijk gedrag (mo<strong>de</strong>l 1) <strong>en</strong> niet meer dan zes maand<strong>en</strong> oud<br />

zijn (sic)<br />

2. bekwaamheidsattest<strong>en</strong> of schriftelijke bewijsstukk<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> vrijstelling van opleiding(<strong>en</strong>)<br />

3. e<strong>en</strong> bewijs van psycho-technisch on<strong>de</strong>rzoek<br />

4. e<strong>en</strong> bewijs van medisch on<strong>de</strong>rzoek<br />

5. docum<strong>en</strong>t van schriftelijke instemming met het on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> moraliteitsvoorwaard<strong>en</strong> (= formulier<br />

instemming moraliteitson<strong>de</strong>rzoek)<br />

Zoals tevor<strong>en</strong> bracht ook nu <strong>de</strong> trouwe Canon copier-printer soelaas. Voor e<strong>en</strong> nieuw bewijs van goed<br />

ze<strong>de</strong>lijk gedrag ging<strong>en</strong> <strong>de</strong> éne rester<strong>en</strong><strong>de</strong> leidinggev<strong>en</strong><strong>de</strong> (<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re twee war<strong>en</strong> inmid<strong>de</strong>ls weg: één met<br />

p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong> <strong>en</strong> één naar e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re <strong>stad</strong>sdi<strong>en</strong>st) <strong>en</strong> <strong>de</strong> overblijv<strong>en</strong><strong>de</strong> 13 suppoost<strong>en</strong> (één met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>,<br />

e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re om medische red<strong>en</strong><strong>en</strong> uit het toezicht gehaald) gedwee naar hun politiekantoor. Alles werd<br />

nog e<strong>en</strong>s verstuurd <strong>en</strong> zie, <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> week van juli 2005 werd mij gemeld (brief d.d. 7 juli 2005) dat <strong>de</strong><br />

id<strong>en</strong>tificatiekaart<strong>en</strong> (14 stuks) kond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgehaald op <strong>de</strong> Waterloolaan 76 te Brussel. Aldus<br />

geschied<strong>de</strong>, <strong>en</strong> inmid<strong>de</strong>ls lop<strong>en</strong> 13 suppoost<strong>en</strong> <strong>en</strong> één ploegbaas van <strong>de</strong> Antwerpse <strong>musea</strong> alweer <strong>en</strong>ige<br />

wek<strong>en</strong> te blink<strong>en</strong> met hun gloednieuwe badge.<br />

Eind goed, al goed, jawel. Temeer omdat, in het verl<strong>en</strong>g<strong>de</strong> van het goedgekeur<strong>de</strong> aangepaste partiële<br />

personeelsbehoeft<strong>en</strong>plan, dat dus alle<strong>en</strong> maar het suppoost<strong>en</strong>team van <strong>de</strong> <strong>musea</strong> behelst, inmid<strong>de</strong>ls<br />

exam<strong>en</strong>s war<strong>en</strong> ingericht. <strong>De</strong> opkomst was niet d<strong>en</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong>d (59 inschrijving<strong>en</strong>), maar zo'n 26 suppoost<strong>en</strong><br />

die al in di<strong>en</strong>st war<strong>en</strong>, haald<strong>en</strong> <strong>de</strong> eindstreep. Veelbetek<strong>en</strong><strong>en</strong>d is wel, dat niet e<strong>en</strong>s alle 13 geattesteerd<strong>en</strong><br />

aan het exam<strong>en</strong> <strong>de</strong>elnam<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> aantal had inmid<strong>de</strong>ls an<strong>de</strong>re besognes <strong>en</strong> liet <strong>de</strong> kelk graag aan zich<br />

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheer<strong>de</strong>rs” 19/09/2005, Brussel<br />

Clem<strong>en</strong>t Caremans<br />

4


voorbijgaan. Wellicht had het allemaal te lang geduurd? Opmerkelijk is ook, dat tijd<strong>en</strong>s <strong>de</strong> selectie <strong>de</strong> jury<br />

kon vaststell<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die <strong>de</strong> opleiding<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> gevolgd, zich niet bepaald ontpopt<strong>en</strong> als betere<br />

suppoost<strong>en</strong> dan hun collega's die nog ge<strong>en</strong> 124 uur cursus achter <strong>de</strong> kiez<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong>. Ze war<strong>en</strong> niet<br />

klantgerichter of toleranter teg<strong>en</strong>over diversiteit bij het publiek, gav<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige blijk<strong>en</strong> van<br />

e<strong>en</strong> grotere integriteit of <strong>de</strong>ontologische beginselvastheid, han<strong>de</strong>ld<strong>en</strong> niet méér pro-actief of<br />

probleemoplossingsgericht <strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> beter inzicht in museologische basisprincipes. Kortom, op<br />

ge<strong>en</strong> van <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>ties die <strong>de</strong> <strong>musea</strong> <strong>stad</strong> <strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> ess<strong>en</strong>tieel acht<strong>en</strong> voor hun suppoost<strong>en</strong>,<br />

scoord<strong>en</strong> <strong>de</strong> Tobbackers beter dan <strong>de</strong> rest. Dat stemt toch e<strong>en</strong> beetje tot nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Ik bedoel maar: ik<br />

probeer al <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> <strong>de</strong> pil van <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong> wat te verguld<strong>en</strong> door <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Antwerpse<br />

<strong>musea</strong> te wijz<strong>en</strong> op <strong>de</strong> opportuniteit die <strong>de</strong> toepassing van <strong>de</strong> wet inhoudt voor e<strong>en</strong> professionalisering<br />

van <strong>de</strong> functie van suppoost. Ik vertel ze dat <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong> ons <strong>de</strong> mogelijkheid biedt <strong>de</strong> kwaliteit van<br />

het suppoost<strong>en</strong>werk op te trekk<strong>en</strong>. Maar in feite is dat larie.<br />

<strong>De</strong> opleiding<strong>en</strong> voeg<strong>en</strong>, zoals ze nu nog altijd word<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>, weinig tot niets toe aan het cognitieve <strong>en</strong><br />

relationele basispakket waarover e<strong>en</strong> suppoost moet beschikk<strong>en</strong> om zijn job goed te kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />

meer specifiek op <strong>de</strong> <strong>musea</strong> gerichte opleiding tot bewaker is echt dring<strong>en</strong>d nodig. Komt die er niet, dan<br />

blijft <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong> incongru<strong>en</strong>t met <strong>de</strong> museumwereld, iets waar m<strong>en</strong> zich naar schikt <strong>en</strong> dat m<strong>en</strong> erbij<br />

neemt omdat het nu e<strong>en</strong>maal zo is. Maar absoluut ge<strong>en</strong> meerwaar<strong>de</strong>, <strong>en</strong> dat is jammer. Bijzon<strong>de</strong>r<br />

vervel<strong>en</strong>d is ook, dat er veel ondui<strong>de</strong>lijkheid blijft rond het toepassingsgebied van <strong>de</strong> wet. Mogelijk is die<br />

ondui<strong>de</strong>lijkheid voor niet-jurist<strong>en</strong> als ik groter, maar dat zou dan weer niet mog<strong>en</strong>. Zeker is in ie<strong>de</strong>r geval,<br />

dat het toepassingsdomein van <strong>de</strong> wet sinds 1990 steeds maar werd uitgebreid, met als gevolg dat ook <strong>de</strong><br />

randgebied<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d in omvang to<strong>en</strong>am<strong>en</strong>. En dus <strong>de</strong> ondui<strong>de</strong>lijkheid. Om in <strong>de</strong> <strong>musea</strong> te blijv<strong>en</strong>:<br />

Mag e<strong>en</strong> suppoost die het attest van bewakingsag<strong>en</strong>t basis plus persoonscontrole-lange type heeft, wel<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>velop met <strong>de</strong> 100 euro die <strong>de</strong> ticketverkoop vandaag opbracht naar <strong>de</strong> bank br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>? Of moet hij<br />

daartoe in feite eerst ook <strong>de</strong> opleiding geld- <strong>en</strong> waard<strong>en</strong>transport hebb<strong>en</strong> gevolgd <strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong><br />

gepantserd voertuig of toch minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> plofkoffer? Moet e<strong>en</strong> conciërge, omdat hij of zij dagelijks het<br />

alarm in e<strong>en</strong> museum aan <strong>en</strong> af zet, op grond van art. 1, §1 <strong>de</strong>r<strong>de</strong> lid van <strong>de</strong> wet van 10 april 1990 nu ook<br />

e<strong>en</strong> geattesteer<strong>de</strong> bewakingsag<strong>en</strong>t zijn, meer bepaald één die alarmc<strong>en</strong>trales bedi<strong>en</strong>t? Of <strong>de</strong>ze: wie is <strong>de</strong><br />

leidinggev<strong>en</strong><strong>de</strong> in e<strong>en</strong> bewakingsdi<strong>en</strong>st? <strong>De</strong> directe chef van <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong>, zegt <strong>de</strong> één. Ha nee, zegt<br />

<strong>de</strong> an<strong>de</strong>r, ook <strong>de</strong> chef van die chef. Enzovoort.<br />

<strong>De</strong>ze voorbeeldjes klink<strong>en</strong> wellicht karikaturaal, maar ze zijn auth<strong>en</strong>tiek <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> exact weer hoe over <strong>de</strong><br />

<strong>bewakingswet</strong> wordt gepraat. Voorgelegd aan <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Directie Veiligheids- <strong>en</strong> Prev<strong>en</strong>tiebeleid,<br />

leid<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> als <strong>de</strong>ze zeld<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> écht bevredig<strong>en</strong>d antwoord: er blijv<strong>en</strong> altijd teveel maar-<strong>en</strong> <strong>en</strong> als<strong>en</strong>.<br />

En altijd is er wel één of an<strong>de</strong>re criminoloog, bij voorkeur ook lesgever in e<strong>en</strong> door <strong>de</strong> Minister<br />

erk<strong>en</strong><strong>de</strong> opleidingsc<strong>en</strong>trum, die met e<strong>en</strong> nóg maximalistischer interpretatie van <strong>de</strong> wet komt aanzett<strong>en</strong><br />

dan je tot dan voor mogelijk hield. Begrijpelijk, uiteraard: voor <strong>de</strong> erk<strong>en</strong><strong>de</strong> opleidingsc<strong>en</strong>tra mag <strong>de</strong> wet<br />

waarschijnlijk nog wel word<strong>en</strong> uitgebreid tot begelei<strong>de</strong>rs van autobusreiz<strong>en</strong> voor bejaard<strong>en</strong> of tot<br />

kaartjesknippers in <strong>de</strong> cinema. <strong>De</strong> titel van dit stukje beschrijft <strong>de</strong> ervaring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> <strong>musea</strong> Stad<br />

<strong>Antwerp<strong>en</strong></strong> met <strong>de</strong> <strong>bewakingswet</strong> als e<strong>en</strong> bochtig parcours. Dat was het ook. <strong>De</strong> procedure tot het<br />

verkrijg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> vergunning als bewakingsdi<strong>en</strong>st blijkt hier <strong>en</strong> daar ietwat kafkaiaanse mean<strong>de</strong>rs te<br />

verton<strong>en</strong> - of hadd<strong>en</strong> wij gewoon pech? In ie<strong>de</strong>r geval is ze niet afgestemd op <strong>de</strong> grote diversiteit aan<br />

maatschappelijke structur<strong>en</strong> van <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die activiteit<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong> op grond waarvan ze on<strong>de</strong>r het<br />

toepassingsdomein van <strong>de</strong> wet ressorter<strong>en</strong>: ze gaat bijvoorbeeld geheel voorbij aan <strong>de</strong> publieke sector.<br />

Dat is allemaal vervel<strong>en</strong>d <strong>en</strong> lastig als je e<strong>en</strong> dossier probeert te finaliser<strong>en</strong>, zeker <strong>en</strong> vast - gelukkig zijn<br />

er dan altijd nog <strong>de</strong> ambt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Di<strong>en</strong>st Private Veiligheid, voor wie ik in feite niets dan lof heb.<br />

<strong>De</strong>ze kleine <strong>en</strong> grotere lastigheidjes verzink<strong>en</strong> echter in het niets vergelek<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> naar mijn gevoel<br />

fundam<strong>en</strong>tele problem<strong>en</strong> van incongru<strong>en</strong>tie tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> erfgoedsector <strong>en</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e<br />

ondui<strong>de</strong>lijkheid wat betreft het toepassingsgebied van <strong>de</strong> wet. Hopelijk kan daar, me<strong>de</strong> vanuit e<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Directie Veiligheids- <strong>en</strong> Prev<strong>en</strong>tiebeleid <strong>en</strong> <strong>de</strong> erfgoedsector, iets aan<br />

word<strong>en</strong> verholp<strong>en</strong>.<br />

Infomiddag VMV: “Bewakingswet voor erfgoedbeheer<strong>de</strong>rs” 19/09/2005, Brussel<br />

5<br />

Clem<strong>en</strong>t Caremans

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!