Geneesmiddel Distributie Protocol Verzorgingshuizen

Geneesmiddel Distributie Protocol
Verzorgingshuizen
Werkwijze t.b.v. de geneesmiddelenvoorziening via weekdosering voor cliënten
in verzorgingshuizen, inclusief de medicatieoverdracht
Juli 2012
1

Inhoudsopgave
BEGRIPPENLIJST 3
Hoofdstuk 1 DOEL , DOELGROEPEN EN UITGANGSPUNTEN 4
Hoofdstuk 2 VERANTWOORDELIJKHEDEN 5
2.1. Verantwoordelijkheden
2.1.1. Verantwoordelijkheden apotheek
2.1.2. Verantwoordelijkheden zorgorganisatie
2.1.3. Verantwoordelijkheden voorschrijver
Hoofdstuk 3 IN ZORG NEMEN NIEUWE CLIENT 7
3.1. Langdurig verblijf vanuit huis
3.2. Langdurig verblijf vanuit ziekenhuis
3.3. Langdurig verblijf vanuit huis
3.4. Kortdurend verblijf vanuit ziekenhuis
Hoofdstuk 4 ONTVANGST EN DISTRIBUTIE VAN MEDICATIE 9
4.1 Levering en ontvangst van medicatie in zorgorganisatie
4.2 Distributie van medicatie in zorgorganisatie
Hoofdstuk 5 DOOR DE APOTHEEK VERSTREKTE LIJSTEN 10
5.1. Toedienlijst
5.2. Actueel medicatieoverzicht
5.3. Bijsluiter
5.4. Recept Mutatie Formulier
5.5. Autorisatielijsten
Hoofdstuk 6 MEDICIJNVERSTREKKING 12
6.1. Eerste medicijnverstrekking
6.2. Starten nieuwe medicatie
6.2.1. Starten van medicatie gedurende werktijd
6.2.2. Starten van medicatie buiten werktijd
6.3. Wijzigen baxtermedicatie
6.4. wijzigen medicatie halverwege een baxterronde
6.4.1. Een medicijn wordt gestopt
6.4.2. Een dosering wordt gewijzigd
6.4.3. Een medicijn wordt toegevoegd
6.5 Tussentijdse wijziging Buiten-Baxter medicatie
6.6. Wijziging na het laatste mutatietijdstip
6.7. Levering Buiten-Baxter medicatie
6.7.1. Niet deelbare continue medicatie
6.7.2. Tijdelijke medicatie
6.8. Diverse praktische punten
Hoofdstuk 7 CLIENTMUTATIES 17
7.1.` Vakantie
7.2. Opname in en ontslag uit ziekenhuis
7.3. Poliklinisch consult
7.4. Plaatsing in verpleeghuis
7.5. Ontslag vanuit zorgorganisatie naar huis
Hoofdstuk 8 TOEDIENEN MEDICATIE 19
Hoofdstuk 9 KWALITEITSZORG 20
9.1. Periodieke controle van medicatie
9.2. Geneesmiddelenbeleid
9.3. Kwaliteitsbeleid
Hoofdstuk 10 NALEVING 22
2

Begrippenlijst Geneesmiddel Distributie Protocol verzorgingshuizen
AIS
Autorisatielijst
Baxtermedicatie
Baxterronde
BEM
Buiten-Baxtermedicatie
(let op: bestaat ook
andere terminologie
voor)
Deelbare medicatie
Medicatie Overzicht
Mutatietijdstip
OAC’s
OZIS
RMF
Startmedicatie
Stopmedicatie
Toedienlijst
Weekdoseersysteem
“Zo nodig” medicatie
Zorgorganisatie
Apotheek Informatie Systeem
Een door het AIS gemaakte lijst waarop de actuele medicatie vermeld staat.
Een arts kan deze lijst ondertekenen waarmee het de status van een
kwartaalrecept krijgt. Continue medicatie wordt steeds herhaald tot het
einde van een kalender kwartaal.
Deelbare continue medicatie die in Baxterzakjes verpakt wordt.
De periode van 7 dagen waarop een Baxterrol en bijbehorende toedienlijst
betrekking heeft, ingaand op een door de apotheek gekozen dag in de week
(Startdag).
Beoordeling eigen beheer van medicatie.
Niet deelbare medicatie of deelbare medicatie die niet geschikt is voor
verpakken in Baxterzakjes, bijvoorbeeld tijdelijke medicatie, zonodig
medicatie of medicatie die niet standaard tot het assortiment van leveranciers
van Baxterzakjes behoort.
Medicatie in de vorm van tabletten en capsules.
Een door het AIS gemaakte lijst van alle geneesmiddelen (al dan niet op
recept) en relevante gegevens over het gebruik daarvan in een periode van
tenminste drie maanden voorafgaand aan het moment van aanmaak en
gebruik van dat medicatieoverzicht of zolang als nodig is voor verantwoorde
zorg. Er is inmiddels door de IGZ een uniforme lay-out verplicht gesteld.
Het laatste moment waarop wijzigingen doorgegeven kunnen worden aan de
apotheek om nog met de eerstvolgende Baxterronde mee te kunnen gaan.
Orale anticoagulantia. Orale antistolling therapie.
Informatiesysteem van apotheken dat zorgt voor de (regionale) elektronische
gegevensuitwisseling van medicatiegegevens tussen apotheken.
Recept Mutatie Formulier. Dit is het recentste medicatieoverzicht van de
cliënt waarop door de arts gemuteerd wordt.
Nieuwe medicatie van een cliënt per recept met een startdatum, gestart door
een arts.
De medicatie van een cliënt wordt gestopt per recept met een stopdatum door
een arts.
Een door het AIS gemaakte lijst van alle medicatie die vermeld staat op het
medicatieoverzicht, behalve de zelfzorgmedicatie. De toedienlijst maakt een
onderscheid in Baxtermedicatie en buiten-Baxter en zonodig medicatie. De
indeling is zodanig gekozen dat per afzonderlijk geneesmiddel en tijdstip
afgetekend wordt voor het toedienen. (dus niet voor het totaal aantal
eenheden per zakje). De afgetekende toedienlijsten zijn onderdeel van het
zorgdossier en dienen ten minste 3 maanden direct toegankelijk te zijn.
Daarna worden de lijsten door de zorgorganisatie gearchiveerd volgens de
geldende richtlijnen (Volgens een advies van ActiZ, BTN, LOC en V&VN
dienen toedienlijsten 2 jaar bewaard te worden. De Inspectie heeft laten
weten bij het toezicht deze bewaartermijn aan te houden als norm).
Medicatie die wordt aangeleverd in baxterzakjes. De geneesmiddelen worden
per medicijn per persoon, per tijdstip in een zakje gedaan. Op het zakje staan
de naam van de cliënt, het adres, voorschrijvend arts, het tijdstip van
innemen, naam van het geneesmiddel en een beschrijving van de tablet. De
baxterzakjes zitten op de goede volgorde aan elkaar op een rol voor een
week.
Medicatie die niet continue gegeven hoeft te worden maar wel geparafeerd bij
toediening; is per definitie niet-Baxter medicatie.
In dit protocol de aanduiding voor verzorgingshuizen en woonzorgcentra
3

Hoofdstuk 1 Doel, doelgroepen en uitgangspunten___________
DOEL PROTOCOL
Het beschrijven van taken en verantwoordelijkheden inzake het verstrekken en beheer van
medicatie bij cliënten die zijn opgenomen in een verzorgingshuis. Het protocol richt zich op
de situatie dat de cliënt de verantwoordelijkheid voor het beheer van de medicatie (geheel
of gedeeltelijk) heeft overgedragen aan de zorgorganisatie. In het geval dat de cliënt zelf de
regie wenst te blijven voeren over de medicatie, wordt dit vastgelegd in een BEM. De cliënt
blijft dan zelf verantwoordelijk voor de medicatie.
DOELGROEPEN
• Openbare apothekers verenigd in SAGO (Samenwerkende Apothekers Gooi en Omstreken)
• Medewerkers in verzorgingshuizen van Hilverzorg, Vivium, Amaris, Inovum
• Huisartsen in de regio Gooi e.o.
UITGANGSPUNTEN
• Taken en verantwoordelijkheden van betrokkenen zijn conform de afspraken die hierover
zijn gemaakt in de landelijk ontwikkelde richtlijnen van de koepelorganisaties van de
betrokken zorgverleners en de desbetreffende publicaties van de IGZ (Inspectie voor de
Gezondheidszorg).
• Het protocol beschrijft een zo praktisch mogelijke invulling van de diverse richtlijnen, voor
de direct betrokken zorgverleners.
• Het toedienen van deelbare continu medicatie aan cliënten door medewerkers van een
zorgorganisatie gebeurt vanuit in Baxterzakjes verpakte medicatie.
4

Hoofdstuk 2 Verantwoordelijkheden
___________
2.1. VERANTWOORDELIJKHEDEN
2.1.1. APOTHEEK
• Aanleggen of bijwerken van het medicatiedossier.
• Regelen van toestemming van de cliënt om in voorkomende gevallen medicatiegegevens over
te dragen naar opvragende zorgverleners.
• Beoordelen recept en uitvoeren van medicatiebewaking.
• Het (op verzoek) zorg dragen voor het (tijdelijk|) inschrijven/uitschrijven van de cliënt als
vaste cliënt.
• Het overdragen van de medicatiegegevens aan de nieuwe apotheek van de cliënt.
• Bij ontslag uit de zorgorganisatie uitschrijven van de cliënt als vaste cliënt en het
overdragen van de medicatiegegevens aan de eigen apotheek van de cliënt in de
thuissituatie.
• Bij ontslag uit de zorgorganisatie herinschrijven van de cliënt als vaste patiënt door de
apotheek van de cliënt in de thuissituatie.
• Registreren van wijzigingen in het medicatieoverzicht (als gevolg van een bezoek aan een
zorgverlener, gesprek met de cliënt of door eigen levering) en leveren van actueel
medicatieoverzicht.
• Zorgdragen dat de zorgorganisatie bij iedere wijziging in de medicatie kan beschikken over
een aangepast medicatieoverzicht en toedienlijst.
Let op: Het medicatieoverzicht en de toedienlijst dienen te worden aangeleverd via het
landelijk format!! (format voor medicatieoverzicht is beschikbaar vanaf najaar 2011;
format voor toedienlijst komt digitaal beschikbaar naar eind 2012).
• Met zorgorganisatie en huisarts(en) afspraken maken over het elkaar inlichten en wie actie
onderneemt als relevante signalen over medicatie (gerelateerde zaken) van
zorgmedewerkers bij apotheker en/of arts komt.
2.1.2. ZORGORGANISATIE
• Toestemming vragen van de cliënt om medische en medicatiegegevens op te vragen bij en
over te dragen aan andere zorgverleners.
• De Thuiszorg, huisarts en trombosedienst op de hoogte stellen van opname van de cliënt in
de zorgorganisatie.
• Zorgdragen dat bij opname alle informatie over het medicijngebruik van de cliënt bij de
apotheek terechtkomt.
• Toestemming vragen aan cliënt voor uitschrijving bij de oude apotheek.
• Het toedieninggereed maken en uitreiken van geneesmiddelen overeenkomstig de instructie
van de arts en/of apotheker.
• Zorgdragen dat er bij elke cliënt waarvan de regie over de medicatie is overgenomen, een
toedienlijst van de apotheek aanwezig is.
• Registratie en aftekenen bij toediening zodat herleidbaar is welke medicatie is gegeven.
• Het meegeven van een medicatieoverzicht met de bewoner bij een consult met een
voorschrijver (bijvoorbeeld in de polikliniek of bij de GGZ), bij opname in het ziekenhuis en
bij een overdracht naar het verpleeghuis.
• Het meegeven van een medicatieoverzicht en toedienlijst bij dagbehandeling.
• Signaleren van hiaten of problemen in het medicatieproces (bijv. het gebruik van
zelfzorgmedicatie of als de medicatie anders dan voorgeschreven wordt gebruikt) en de
apotheek daarover informeren.
• Het beschikbaar hebben van het actuele doseringsschema voor de OAC's (indien van
5

toepassing).
• Afspreken met de apotheker, op basis van de landelijke lijst risicovolle medicatie, welke
losse niet-baxter medicatie risicovol is bij verkeerde dosering.
• Zorgdragen voor een procedure voor de wijze(n) waarop de dubbele controle van risicovolle
losse niet-baxter-medicatie (bijv. bij insuline en morfine) wordt uitgevoerd (bijv. door de
cliënt, mantelzorger, of anderszins).
• Zorgdragen dat originele gewijzigd RMF/recept dezelfde dag bij de apotheek terechtkomt.
• Zorgdragen voor de opslag van de medicatie en de juiste middelen voor deze opslag (bijv.
afsluitbare ruimte met een koelkast).
2.1.3. VOORSCHRIJVER
• Het doorsturen van een nieuw recept naar de apotheek (dezelfde dag).
• Bij het wijzigen of stoppen van medicatie een nieuw recept uitschrijven en dit naar de
apotheek sturen.
• Melden aan de apotheek van de relevante situatie bij de cliënt die mogelijk
farmacotherapeutische aanpassingen verlangen, zoals nierfunctiewaarde (MDRD),
sondevoeding, stoma, dialyse etc.
• Bij voorkeur bij elke visite/ contact met de patiënt het actuele medicatieoverzicht/
toedienlijst inzien.
• Met apotheek en zorgorganisatie afspraken maken over het elkaar inlichten en wie actie
onderneemt als relevante signalen over medicatie (gerelateerde zaken) van
zorgmedewerkers bij apotheker en/of arts komt.
6

Hoofdstuk 3 In zorg nemen nieuwe cliënt_________________
Cliënten kunnen vanuit verschillende situaties tijdelijk of blijvend in een zorgorganisatie
terechtkomen. Dit maakt dat er een goede overdracht van medicatiegegevens noodzakelijk.
Hieronder worden de volgende opname- en overdrachtsituaties onderscheiden:
1. Geplande opname cliënt in zorgorganisatie: langdurig verblijf vanuit huis.
2. Geplande opname cliënt in zorgorganisatie: langdurig verblijf vanuit ziekenhuis of
revalidatieafdeling of andere zorgorganisatie.
3. Geplande opname cliënt in zorgorganisatie: kortdurend verblijf vanuit huis.
4. Geplande opname cliënt in zorgorganisatie: kortdurend verblijf vanuit ziekenhuis.
3.1. LANGDURIG VERBLIJF VANUIT HUIS
a) Zorgorganisatie stuurt een bericht naar de huisarts en, indien van toepassing, de thuiszorg
en de trombosedienst dat de cliënt is opgenomen.
b) De Thuiszorg draagt indien van toepassing de toedienlijst (of RMF) over aan de
zorgorganisatie.
c) Zorgorganisatie stuurt bericht naar apotheek met een verzoek tot inschrijving/levering en
(indien bekend) de naam van de apotheek in de thuissituatie.
d) Apotheek draagt zorg voor een inschrijfformulier (incl. machtiging voor de overdracht van
medicatiegegevens) dat de nieuwe bewoner krijgt.
e) De medewerker van de zorgorganisatie die de opname doet, zorgt dat alle extra informatie
over het medicijngebruik van de cliënt (zelfzorgmiddelen, internetmedicatie,
alcoholgebruik) bij de apotheek komt.
f) Apotheek haalt cliëntgegevens binnen via OZIS en schrijft op basis van deze gegevens cliënt
in als vaste cliënt. Hierdoor blijft het dossier van de cliënt compleet. Er wordt tevens
vastgelegd wie de oude apotheek was.
g) Apotheek stuurt bericht naar de oude apotheek met verzoek tot uitschrijving en, met
gevraagde toestemming van de cliënt, het overdragen van medicatiegegevens aan apotheek.
h) De apotheek voert de medicatiegegevens in de distributiemodule van het Apotheek
Informatie Systeem (AIS); het betreft zowel de vaste medicatie als ook de overige
medicijnen, welke niet via het weekdoseersysteem geleverd kunnen worden (kuren, crèmes,
druppels etc).
i) Apotheek maakt een RMF en stuurt dit naar de huisarts.
j) Huisarts ondertekent het RMF en stuurt het RMF terug naar de apotheek.
k) De apotheek zorgt bij iedere levering binnen 24 uur voor een RMF, toedienlijst en, bij
wijzigingen in de medicatie, voor een actueel medicatieoverzicht.
3.2. LANGDURIG VERBLIJF VANUIT ZIEKENHUIS (of revalidatieafdeling/andere
zorginstelling)
a) Zorgorganisatie stuurt bericht naar apotheek met verzoek tot inschrijving/levering en indien
bekend, de naam van de oude apotheek.
b) Zorgorganisatie stuurt een bericht naar de huisarts en, indien van toepassing, de thuiszorg
en de trombosedienst dat de cliënt in zorg is genomen.
c) Apotheek haalt cliëntgegevens binnen via OZIS en schrijft op basis van deze gegevens cliënt
in als vaste cliënt. Hierdoor blijft het dossier van de cliënt compleet. Er wordt tevens
vastgelegd wat de oude apotheek was (nieuwe apotheek wordt apotheek van inschrijving).
7

d) Apotheek stuurt bericht naar de oude apotheek met verzoek tot uitschrijving en, met
gevraagde toestemming van de patiënt, het overdragen van medicatiegegevens aan
apotheek.
e) Ziekenhuis/revalidatieafdeling/andere zorgorganisatie stuurt binnen 24 uur een actueel
medicatieoverzicht (incl. labwaarden, nierfunctie en evt. doseringsschema
antistollingsmedicatie) en indien van toepassing, ontslagrecepten naar de apotheek.
f) Apotheek verwerkt gegevens in Apotheek Informatie Systeem (AIS) en voorziet de
zorgorganisatie van een actuele toedienlijst/medicatieoverzicht.
g) Apotheek faxt een actueel medicatieoverzicht naar de huisarts.
3.3. KORTDUREND VERBLIJF VANUIT HUIS
a) Zorgorganisatie stuurt bericht naar apotheek met een verzoek tot tijdelijke
inschrijving/levering en, indien bekend, de naam van de oude apotheek.
b) Zorgorganisatie stuurt een bericht naar de huisarts en, indien van toepassing, de thuiszorg
en de trombosedienst dat de cliënt is opgenomen.
c) Apotheek stuurt bericht naar de oude apotheek met verzoek tot tijdelijke uitschrijving en
het (tijdelijk) overdragen van medicatiegegevens aan apotheek.
d) Apotheek haalt cliëntgegevens binnen via OZIS en schrijft op basis van deze gegevens cliënt
in als tijdelijke cliënt.
e) Apotheek stuurt binnen 24 uur een bericht naar zorgorganisatie met medicatieoverzicht
apotheek in de thuissituatie of in geval van baxtering in de thuissituatie: de
thuiszorg/mantelzorg draagt de toedienlijst en/of RMF over aan zorgorganisatie.
f) In geval cliënt OAC’s gebruikt: zorgorganisatie informeert trombosedienst over tijdelijke
opname en vraagt doseringsschema op.
3.4. KORTDUREND VERBLIJF VANUIT ZIEKENHUIS (of revalidatieafdeling/andere
zorginstelling)
a) Zorgorganisatie stuurt bericht naar apotheek met een verzoek tot tijdelijke
inschrijving/levering en, indien bekend, de naam van de oude apotheek.
b) Zorgorganisatie stuurt een bericht naar de huisarts en, indien van toepassing, de Thuiszorg
en de Trombosedienst dat de cliënt tijdelijk is opgenomen.
c) Apotheek haalt cliëntgegevens binnen via OZIS en schrijft op basis van deze gegevens cliënt
in als tijdelijke cliënt.
d) Apotheek stuurt bericht naar de oude apotheek met verzoek tot tijdelijke uitschrijving en
het (tijdelijk) overdragen van medicatiegegevens aan apotheek.
e) Ziekenhuis stuurt binnen 24 uur een ontslagrecept en een actueel medicatieoverzicht naar
apotheek.
f) In geval cliënt OAC’s gebruikt: zorgorganisatie verifieert of cliënt opnieuw is aangemeld bij
Trombosedienst.
g) Apotheek verwerkt gegevens in Apotheek Informatie Systeem (AIS) en voorziet de
zorgorganisatie van een toedienlijst/medicatieoverzicht.
h) Apotheek faxt een actueel medicatieoverzicht naar de huisarts.
8

Hoofdstuk 4 Ontvangst en distributie van medicatie__________
4.1 Levering en ontvangst van medicatie in zorgorganisatie
a) Alle cliënten worden eenmaal per week voorzien van nieuwe medicatie. Eenmaal per week
wordt de rol geleverd en met een vaste frequentie de buiten-baxtermedicatie.
b) Zorgorganisatie en apotheek maken afspraken over het tijdstip en de wijze waarop de
geneesmiddelen aan de zorgorganisatie geleverd worden. Deze afspraken worden schriftelijk
vastgelegd. De zorgorganisatie informeert de huisartsen hierover.
c) Zorgorganisatie stelt vast wie verantwoordelijk is voor de ontvangst en controle van de
medicijnen.
d) Bij de ontvangst van aangevraagde geneesmiddelen controleert de zorgorganisatie of dat
wat besteld is ook geleverd is. Dit wordt door de zorgorganisatie afgetekend.
e) Bij afwijkingen wordt contact opgenomen met de apotheek.
4.2. Distributie van medicatie in zorgorganisatie
• De dagdienst of avonddienst bergt de rollen op de afgesproken plek. Indien de levering
koelkastmiddelen bevat worden deze opgeborgen in een aparte koelkast op een afgesproken
plek.
9

Hoofdstuk 5 Door apotheek verstrekte lijsten______________
5.1. TOEDIENLIJST
a) De verzorging gebruikt direct al op de eerste dag uitsluitend de door de apotheek
gegenereerde toedienlijst voor aftekenen.
b) De toedienlijst is gespecificeerd voor elk geneesmiddel afzonderlijk.
c) De zorgorganisatie controleert of het uiterlijk en aantal van de inhoud van het zakje klopt
met de beschrijving op het zakje. De apotheek is verantwoordelijk voor de juistheid hiervan.
Indien er een afwijking is tussen de beschrijvingen op het zakje en de inhoud van het zakje,
tekent de medewerker niet af, dient niets uit het betreffende zakje toe en neemt contact
op met de oude apotheek.
d) Bij toedienen/inname wordt voor elk geneesmiddel apart afgetekend op de toedienlijst.
5.2 ACTUEEL MEDICATIEOVERZICHT
a) Het medicatieoverzicht wordt altijd binnen 24 uur na het in zorg nemen van de cliënt
geleverd.
b) Het medicatieoverzicht wordt bij de eerste geneesmiddel levering direct meegestuurd en
opgeslagen in het cliëntendossier, achter de toedienlijst.
c) Een medicatieoverzicht dient altijd actueel te zijn. Er wordt daarom steeds een nieuw
overzicht geleverd:
• bij start van de medicatieverstrekking.
• bij herstart van medicatieverstrekking door de zorgorganisatie na tijdelijk verblijf in
ziekenhuis.
• bij elke wijziging in de medicatie: starten, wijzigen en stoppen.
d) Een actueel medicatieoverzicht wordt meegegeven door de zorgorganisatie:
• bij opname in een ziekenhuis of (poli)bezoek aan een medisch specialist
• bij ontslag uit de zorg
e) De zorgorganisatie is zodanig georganiseerd dat bij ontvangst van een nieuw actueel
medicatieoverzicht onverwijld het oude medicatieoverzicht verwijderd en vernietigd wordt.
5.3 BIJSLUITER
a) De cliënt of diens verzorgende dient te beschikken over een actueel informatieblad (als
regel de officiële bijsluiter) voor ieder verpakt geneesmiddel. Apotheker en zorgorganisatie
kunnen ook overeenkomen dat de informatie in de bijsluiter door de zorgorganisatie zelf
wordt opgezocht (bijv. op www.apotheek.nl, www.fk.cvz.nl en www.cbg-meb.nl.).
b) De apotheek levert bijsluiters bij elke eerste uitgifte.
c) De bijsluiters dienen door de cliënt of zorgorganisatie in een map bewaard worden.
5.4. RECEPT MUTATIE FORMULIER (RMF)
Let op: dit formulier wordt niet binnen alle verzorgingshuizen gebruikt. In dat geval
wordt er alleen met een recept gewerkt.
a) Een wijziging in de medicatie of een doseringswijziging gebeurt altijd d.m.v. een RMF of een
recept.
b) De arts communiceert d.m.v. het RMF of recept met de apotheek.
c) Alleen wanneer er wijziging zijn, stuurt de apotheek een nieuw RMF naar de zorgorganisatie.
d) De zorgorganisatie documenteert het recentste RMF in het cliëntdossier, en draagt zorg voor
een goed beheer.
e) Op het RMF wordt aangegeven of het een kuur, chronische of zonodig medicatie betreft.
• Bij een kuur wordt de startdatum, einddatum en dosering (met toedientijd aangekruist)
vermeld + handtekening van de arts.
10

• Bij het stoppen van medicatie wordt achter het te stoppen geneesmiddel het daarvoor
bestemde vakje aangekruist + stopdatum vermeld + handtekening van de arts (stopdatum
= 1 e dag dat het geneesmiddel niet meer toegediend moet worden.
• Bij nieuwe medicatie wordt achter het nieuwe geneesmiddel de startdatum + eventuele
stopdatum vermeld + handtekening van de arts.
• Bij gewijzigde medicatie wordt achter het gewijzigde geneesmiddel het daarvoor
bestemde vakje aangekruist + startdatum van de wijziging + eventuele stopdatum
vermeld + handtekening van de arts.
f) Nadat de arts een wijziging heeft aangebracht op het RMF en het RMF heeft ondertekend, is
dit RMF een geldig recept geworden en is de arts uitsluitend verantwoordelijk voor de
gemuteerde medicatie.
5.5. AUTORISATIELIJSTEN
a) Recepten van continue medicatie (Baxter- en niet-Baxtermedicatie) dienen een looptijd te
hebben tot of voorbij het einde van een kalender kwartaal. Indien een arts een recept voor
90 dagen uitschrijft is hieraan voldaan.
b) In de derde maand van elk kwartaal stuurt de apotheek aan de verantwoordelijke arts een
autorisatielijst voor het volgende kwartaal. Op deze lijst staat de actuele medicatie
vermeld.
c) De arts kan de lijst laten zoals die is of muteren door starten, stoppen of wijzigen van
medicatie en ondertekent deze, waarna de instellinsapotheek heeft geregeld dat de lijst
spoedig terugkomt bij de apotheek.
d) De door de arts ondertekende autorisatie lijst is een verzamelrecept tot het einde van het
volgend kwartaal.
11

Hoofdstuk 6 Medicijnverstrekking____________________
6.1. EERSTE MEDICATIEVERSTREKKING
a) De apotheek bepaalt in overleg met de zorgorganisatie wanneer de eerste levering vanuit de
apotheek plaats moet vinden.
b) De Baxtermedicatie wordt in een medicatierol afgeleverd die de periode van 7 dagen omvat.
De bijbehorende toedienlijst beslaat dezelfde periode. In dit protocol wordt deze periode
van een week Baxterronde genoemd.
c) De apotheek deelt de cliënt in voor de levering van de Baxtermedicatie. Dat houdt in dat de
vaste startdag van de Baxterronde wordt vastgelegd, doorgaans één van de werkdagen in
een week. Tot aan de eerste levering van de Baxtermedicatie wordt de deelbare medicatie
“los” geleverd, in gangbare apotheekverpakking.
d) Buiten-baxter medicatie wordt verstrekt volgens de gangbare regels van reguliere
verstrekkingen (eerste uitgifte voor twee weken) en vervolgens bijvoorbeeld per maand. Bij
voorkeur in (hele) herkenbare verpakkingen. Apotheek en zorgorganisatie spreken af wie het
initiatief tot levering heeft.
e) Tijdelijke medicatie met een duur van 1 tot 2 weken, zoals een anitibioticakuur, wordt los
geleverd. De apotheek regelt vermelding op de toedienlijst en zorgt ervoor dat:
• op de toedienlijst duidelijk de stopdatum vermeld wordt indien bekend bij de apotheek.
• na de stopdatum de regel niet meer op de eerstvolgende nieuwe toedienlijst verschijnt en
dat de medicatielevering gestopt wordt.
6.2. STARTEN NIEUWE MEDICATIE
Er kunnen zich een tweetal situaties voordoen:
6.2.1. Starten van nieuwe medicatie door de arts gedurende werktijd (8.00- 17.00)
a) Arts schrijft RMF/recept uit voor nieuwe medicatie; achter het nieuwe geneesmiddel wordt
de startdatum + evt. stopdatum vermeld + handtekening arts
(Let op: bij telefonisch voorschrijven dient de huisarts altijd dezelfde dag te zorgen voor
een schriftelijke bevestiging).
b) Arts overhandigt RMF/recept aan de verzorging.
c) De verzorgende faxt het RMF/recept naar de apotheek.
d) Het RMF/recept gaat terug in het cliëntdossier.
e) Apotheek zorgt dat de nieuwe of gewijzigde medicatie verwerkt en geleverd wordt.
f) Apotheek levert een nieuw RMF, een medicatieoverzicht en een nieuwe toedienlijst met de
resterende dagen aan bij de zorgorganisatie
g) Zorgorganisatie archiveert dit nieuwe RMF met spoed in het cliëntdossier. Het
medicatieoverzicht en de nieuwe toedienlijst worden in de daarvoor bestemde map
opgeruimd.
h) Zorgorganisatie zorgt dat het getekende originele RMF/recept dezelfde dag bij de apotheek
terechtkomt.
12

6.2.2. Starten van medicatie buiten werktijd (17.00 – 08.00 uur, weekend en
feestdagen)
Er kunnen zich een tweetal situaties voordoen:
1) Medicatie bij visite
a) Huisarts checkt het aanwezige actuele medicatieoverzicht en schrijft een recept of
gewijzigd RMF uit voor de komende dagen tot de rolwissel. Achter het nieuwe geneesmiddel
wordt de startdatum + evt. stopdatum vermeld + handtekening arts.
b) Zorgorganisatie geeft aan of dit gehaald of gebracht moet worden.
c) De zorgorganisatie maakt een kopie van de gewijzigde RMF of recept.
d) De zorgorganisatie faxt het gewijzigde RMF/recept door aan de Dienstapotheek en de
apotheek.
e) De Dienstapotheek checkt dit met de huidige medicatie, verstrekt de medicatie en levert
een tijdelijke toedienlijst én een medicatieoverzicht.
f) De zorgorganisatie parafeert voor de toedientijdstippen.
g) De huisarts zorgt dat het recept daadwerkelijk bij de Dienstapotheek komt: recept afgeven
aan de apotheekbalie door huisarts of chauffeur.
h) De apotheek stuurt de eerstvolgende werkdag een nieuw RMF en een nieuwe toedienlijst.
2) Medicatie bij telefonische aanvraag:
a) Zorgorganisatie belt de huisartsenpost, geeft aan waarom het gaat en geeft tevens in het
eerste contact al aan of medicatie gehaald of gebracht moet worden.
b) De waarnemend huisarts vraagt bij twijfel eerst een medicatieoverzicht op bij de
dienstapotheek, schrijft recept en faxt dit naar de DAP.
c) De Dienstapotheek checkt dit met de huidige medicatie, verstrekt de medicatie en levert
een voorlopige toedienlijst én een aangepast medicatieoverzicht.
d) De medicatie wordt samen met een tijdelijke toedien voor deze nieuwe medicatie en het
nieuwe medicatieoverzicht afgeleverd bij de patiënt (vervoer ofwel door zorgorganisatie,
ofwel door dienstapotheek).
e) De zorgorganisatie faxt direct de voorlopige toedienlijst naar de apotheek.
f) De apotheek stuurt de eerstvolgende werkdag een nieuw RMF en een aangepaste
toedienlijst.
6.3. WIJZIGEN BAXTERMEDICATIE (ALGEMEEN)
a) Om fouten zoveel mogelijk te voorkomen is het nadrukkelijk wenselijk wijzigingen in de
Baxtermedicatie per volgende Baxterronde in te laten gaan, en liever niet halverwege een
Baxterronde.
b) Wijzigingen (ook telefonisch) moeten door de arts altijd schriftelijk aan de apotheek
worden doorgegeven. Alleen door verwerking in het AIS is er een garantie dat de wijziging
correct wordt opgevolgd en dat het medicatieoverzicht en de toedienlijst kloppen.
c) De tussentijdse levering van een nieuw RMF, medicatieoverzicht en toedienlijst door de
apotheek aan de zorgorganisatie is altijd een aanwijzing voor de zorgorganisatie dat de
medicatie gewijzigd is.
d) In geval van twijfel bij de zorgorganisatie over de juistheid van het RMF, medicatieoverzicht
en de toedienlijst is altijd overleg met apotheek (of eventueel de arts) noodzakelijk.
13

6.4. WIJZIGEN MEDICATIE HALVERWEGE EEN BAXTERRONDE
Indien een wijziging door medische noodzaak niet kan wachten tot de volgende baxterronde
en dus onmiddellijk moet ingaan, zijn er de volgende opties:
6.4.1. Een medicijn wordt gestopt
a) De arts stuurt een gewijzigd RMF of stoprecept naar de apotheek.
b) De apotheek verwerkt het medicijn in het AIS; kans op toch door blijven leveren is hiermee
uitgesloten.
c) Er wordt een nieuwe toedienlijst voor de rest van deze lopende Baxterronde, een nieuw RMF
en medicatieoverzicht uitgedraaid; deze lijsten worden dezelfde dag nog bezorgd.
d) De apothekersassistente markeert handmatig op de nieuwe toedienlijst wat er gewijzigd is
en zet een paraaf.
e) De apotheker is met het Baxtersysteem verantwoordelijk voor het uitzetten van medicijnen.
Dit houdt in dat de apotheek er zorg voor draagt dat de gestopte medicatie uit het zakje
wordt gehaald. Daartoe wordt de rol aangepast in de apotheek.
f) Er worden afspraken gemaakt hoe en wanneer de rol naar de apotheek komt (halen of
brengen) en wanneer deze terug moet zijn.
g) Het bestaande medicatieoverzicht wordt vervangen.
h) De nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de
oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de
nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week.
i) De apotheek legt vast dat de “STOP” procedure correct is gevolgd en verwerkt dit in het AIS
(bijvoorbeeld als een Zorgregel).
6.4.2. Een dosering wordt gewijzigd
(dat betekent het stoppen en verwijderen van de lopende medicatie en het starten en los
leveren van dezelfde medicatie in de nieuwe dosering)
a) De arts stuurt altijd (ook bij telefonische wijzigingen) een gewijzigd RMF of wijzigingsrecept
naar de apotheek.
b) De apotheek wijzigt het medicijn in het AIS; kans op toch door blijven leveren volgens de
vorige dosis is hiermee uitgesloten.
c) Er wordt een nieuwe toedienlijst voor de rest van deze lopende Baxterronde, een nieuw RMF
en medicatieoverzicht uitgedraaid; deze lijsten worden dezelfde dag nog bezorgd.
d) De apothekersassistente markeert handmatig op de nieuwe toedienlijst wat er gewijzigd is
en zet een paraaf.
e) Het stoppen verloopt verder volgens 6.4.1. stap e.
f) Het starten van dezelfde medicatie in de nieuwe dosering verloopt verder volgens 6.4.3.
stap e.
6.4.3. Een medicijn wordt toegevoegd
a) De arts stuurt een RMF of recept naar de apotheek.
b) De apotheek schrijft het recept aan in het AIS; hiermee is de toevoeging opgenomen in het
AIS.
c) Er wordt een nieuwe toedienlijst voor de rest van deze lopende Baxterronde, een nieuw RMF
en een nieuw medicatieoverzicht uitgedraaid; deze lijsten worden dezelfde dag nog
bezorgd.
d) De apothekersassistente markeert handmatig op de nieuwe toedienlijst wat er gewijzigd is
en zet een paraaf.
e) De apotheek levert het toegevoegde medicament “los”, dus naast de Baxterrol.
f) Het bestaande RMF en medicatieoverzicht wordt vervangen.
14

g) De nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de
oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de
nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week.
h) De apotheek legt vast dat de wijzigingsprocedure correct is gevolgd en verwerkt dit in het
AIS (bijvoorbeeld als een Zorgregel).
6.5. TUSSENTIJDSE WIJZIGING BUITEN-BAXTER MEDICATIE
a) Zie punt 6.4. Vanzelfsprekend hoeven geen medicijnen uit zakjes gehaald te worden.
b) Er wordt gewerkt met de hierboven beschreven nieuwe toedienlijst voor de rest van de
lopende Baxterronde waarop de apotheek de wijziging heeft gemarkeerd en geparafeerd.
Tevens wordt een nieuw actueel medicatieoverzicht geleverd.
c) Het bestaande RMF en medicatieoverzicht wordt vervangen.
d) De nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de
oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de
nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week.
e) Bij wijzigen of stoppen moet het restant van de medicatie die niet meer gebruikt mag
worden zo snel mogelijk terug naar de apotheek.
6.6. WIJZIGING NA HET LAATSTE MUTATIETIJDSTIP
a) Baxtermedicatie: In geval van wijzigingen in de dagen ná het laatste mutatietijdstip maar
vóór het leveren van de Baxtermedicatie (dus start van de nieuwe Baxterronde) dient de
apotheek:
1. dit te registreren.
2. de toedienlijsten pas na de laatste wijziging uit te draaien.
3. de rollen te corrigeren vóór aflevering: dus medicatie er uit of erbij (los geleverd).
b) Buiten-Baxtermedicatie vereist geen bijzondere verwerking.
6.7. LEVERING BUITEN-BAXTER MEDICATIE
6.7.1. Niet deelbare continue medicatie
a) Medicatie die niet deelbaar is of op onregelmatige tijdstippen gegeven wordt, of “zo nodig”
is, wordt volgens de gangbare regels afgeleverd (eerste uitgifte voor 2 weken), en
vervolgens in een vaste frequentie. Bij voorkeur in (hele) herkenbare verpakkingen.
b) Er worden afspraken gemaakt wie het initiatief tot levering heeft. Daar zijn twee keuzes of
een mix daarvan mogelijk, afhankelijk van de aard van de medicatie. De keuzes worden
vastgelegd tussen apotheek en zorgorganisatie en jaarlijks geëvalueerd:
1. Medicatie wordt proactief door de apotheek geleverd aan de hand van het opgegeven
gebruik en dus de theoretische einddatum. De apotheek zorgt tijdig voor aanvulling.
2. Medicatie wordt geleverd op verzoek van verpleging of cliënt op geleide van het opraken
daarvan. Bestellen van deze medicatie verloopt schriftelijk via fax of e-mail.
6.7.2. Tijdelijke medicatie
a) Tijdelijke medicatie met een duur van 1 tot 2 weken, zoals een antibioticakuur, wordt los
geleverd. Vermelding op de toedienlijst wordt geregeld door de apotheek.
b) Op de toedienlijst wordt duidelijk de STOP datum vermeld indien bekend bij de apotheek.
c) De apotheek draagt er zorg voor dat na de STOP datum de regel niet meer op de nieuwe
toedienlijst verschijnt en dat de medicatielevering gestopt wordt.
15

6.8. DIVERSE PRAKTISCHE PUNTEN
a) Halve tabletten kunnen beperkt in de Baxterzakjes worden verwerkt en de artsen wordt
verzocht halve tabletten zoveel mogelijk te vermijden. Afhankelijk van de Baxterleverancier
is er meestal wel een beperkt assortiment tabletten met halve sterktes. Het is niet
toegestaan dat de verzorgende na het openen van het Baxterzakje alsnog tabletten moet
halveren. Te halveren tabletten worden daarom altijd los geleverd.
1. De apotheker overlegt met de arts welke tabletten met halve sterktes verwerkt kunnen
worden.
2. Indien een arts toch halve tabletten wil voorschrijven buiten het beperkte assortiment,
levert de apotheek de tabletten los.
b) Het malen van medicijnen is alleen toegestaan als dat door de apotheek is vermeld op de
toedienlijst. Aan een dergelijke vermelding gaat altijd een opdracht van de arts vooraf.
Er wordt gewerkt volgens het protocol van Vilans (zie bijlage) of het protocol van de
zorgorganisatie voor zover dat niet wezenlijk afwijkt van het protocol van Vilans. De
apotheek zorgt ervoor dat op de toedienlijst “malen toegestaan” wordt vermeld bij
medicijnen die gemalen mogen worden of capsules die geopend mogen worden.
c) Retour medicijnen en medicijnafval
1. Alle niet meer door de cliënt gebruikte medicijnen dienen z.s.m. retour te gaan naar de
apotheek.
2. In de zorgorganisatie wordt ten minste één keer per kwartaal gecontroleerd of er
medicatie aanwezig is waarvan de vervaldatum verlopen is of heel spoedig gaat
verlopen.
16

Hoofdstuk 7 Cliëntmutaties_____________________________
Een wijziging in de verblijfsgegevens van de cliënten gebeurt altijd door middel van een
meldformulier. Hieronder staat beschreven hoe de overdracht in de afzonderlijke gevallen
plaatsvindt. Het kan daarbij gaan om:
7.1 VAKANTIE
a) Verzorging controleert of medicatie toereikend is om betreffende periode te overbruggen.
b) Wanneer de medicatie niet toereikend is, wordt dit gemeld aan de apotheek met een
meldformulier minimaal 2 weken van te voren.
c) De apotheek verwerkt deze gegevens en levert de medicatie voor de gewenste
verstrekkingperiode.
7.2. OPNAME IN EN ONTSLAG UIT ZIEKENHUIS
a) Zorgorganisatie meldt dit aan apotheek (verzoek tot tijdelijke stopzetting i.v.m.
ziekenhuisopname).
b) Zorgorganisatie draagt zorg voor het aanleveren van een actueel medicatieoverzicht aan de
behandelende arts.
c) De behandelend arts werkt het medicatieoverzicht bij voor de situatie na ontslag en maakt
zo nodig ontslagrecepten aan.
d) Het ziekenhuis stuurt dezelfde dag het actueel medicatieoverzicht en zo nodig de
ontslagrecepten naar de apotheek.
e) Zie verder starten en/of wijzigen nieuwe medicatie.
7.3. POLIKLINISCH CONSULT
a) Zorgorganisatie zorgt (indien bekend) dat de cliënt een medicatieoverzicht meeneemt naar
de poliklinische afspraak.
b) Behandelend arts op de polikliniek verifieert het medicatieoverzicht op juistheid en brengt
zo nodig wijzigingen aan.
c) Behandelend arts op de polikliniek geeft patiënt zo nodig een recept mee voor nieuwe
medicatie.
d) Behandelend arts schrijft op het recept (of op het actuele medicatieoverzicht) of het een
nieuw of een gewijzigd voorschrift betreft. Er wordt ook aangegeven welke middelen
gestopt zijn.
e) Behandelend arts zorgt dat het medicatieoverzicht na consult wordt aangeleverd aan de
apotheek.
f) Zie verder starten en/of wijzigen van (nieuwe) medicatie
7.4. PLAATSING IN VERPLEEGHUIS VANUIT ZORGORGANISATIE
a) Zorgorganisatie stuurt bericht naar apotheek, huisarts en indien van toepassing
Trombosedienst dat de cliënt wordt opgenomen in verpleeghuis.
b) Zorgorganisatie stuurt een medicatieoverzicht, actuele toedienlijst + kopie RMF naar
verpleeghuis.
7.5. ONTSLAG VANUIT ZORGORGANISATIE NAAR HUIS
a) Zorgorganisatie stuurt een bericht naar de apotheek, huisarts en, indien van toepassing, de
thuiszorg en de trombosedienst dat de cliënt ontslagen wordt naar huis.
b) Indien thuiszorg in de thuissituatie: zorgorganisatie levert een actuele toedienlijst + evt.
kopie RMF aan de thuiszorg
c) Apotheek stuurt bericht naar de oude apotheek met verzoek tot (her)inschrijving.
17

d) Oude apotheek haalt cliëntgegevens binnen via OZIS (LSP) en schrijft op basis van deze
gegevens cliënt (opnieuw) in als vaste cliënt. Hierdoor blijft het dossier van de cliënt
compleet.
e) De oude apotheek stuurt bericht naar de nieuwe apotheek met verzoek tot
uitschrijving/stopzetting levering.
f) Zorgorganisatie geeft huisapotheker en huisarts een advies over de mate van zelfstandigheid
bij het medicijngebruik (wel/niet baxterrol).
g) Indien baxtering in thuissituatie: oude apotheek stuurt een medicatieoverzicht/toedienlijst
naar de Thuiszorg.
18

Hoofdstuk 8 Toedienen van medicatie________________
a) De medicatie wordt alleen toegediend als door tenminste één bevoegde en bekwame
medewerker is gecontroleerd dat de namen en de dosis op het zakje hetzelfde zijn als de als
de namen en de dosis van de medicijnen op de toedienlijst en of het aantal medicijnen
klopt.
Let op: De inhoud van de zakjes hoeft niet dubbel gecontroleerd te worden; de apotheek is
verantwoordelijk voor de inhoud van de zakjes.
b) Bij losse niet-baxter medicatie controleert ten minste één bevoegde en bekwame
medewerker op: juiste medicijn/juiste dosis/juiste tijdstip/juiste cliënt.
c) Indien de buiten-baxter medicatie volgens de instellingsapotheker, een onacceptabel risico
vormt bij verkeerde dosering, dient dubbel gecontroleerd te worden. De zorgorganisatie
overlegd met de apotheker welke medicatie dubbel gecontroleerd dient te worden. Op
landelijk niveau is hiervoor een lijst risicovolle medicatie opgesteld, als uitgangspunt voor
dit overleg (zie bijlage). De zorgorganisatie heeft een procedure voor de wijze(n) waarop de
dubbele controle wordt uitgevoerd (bijv. door de cliënt, mantelzorger, of anderszins).
d) Er wordt afgetekend per medicijn op de door de apotheek aangeleverde toedienlijst.
e) Er moet tijdens het toedienen ongestoord gewerkt kunnen worden: de medewerkers die met
medicatie bezig zijn dragen bij voorkeur een speciaal herkenbaar hesje, zodat anderen
weten dat zij hen niet mogen storen.
g) Alle medicatie buiten de baxter (zoals zalf, drankjes, injectiespuitjes) is duidelijk gelabeld:
naam cliënt, dosering, tijdstip en datum, wijze toedienen, periode voor gebruik.
h) In de zorgorganisatie is alleen medicatie op naam aanwezig.
19

Hoofdstuk 9 Kwaliteitszorg_________
De zorgorganisatie, de huisartsen en apotheker dragen gezamenlijk zorg voor kwaliteitszorg
rondom de verstrekking van medicatie.
___
9.1. PERIODIEKE CONTROLE VAN MEDICATIE
a) Vóór het uitsturen van de kwartaal autorisatielijst loopt de apotheker deze lijst kritisch door
en schrijft zijn commentaar, vragen en opmerkingen erbij. De apotheker parafeert voor zijn
review. De apotheker markeert voor de arts duidelijk die autorisatielijsten waarbij een
opmerking is gemaakt.
b) De arts beoordeelt de autorisatielijst en het commentaar van de apotheker en wijzigt
eventueel de medicatie.
c) Eenmaal per jaar in het eerste kwartaal bespreken arts, apotheker en bij voorkeur ook de
betrokken zorgmedewerkers van de betreffende zorgorganisatie, deze autorisatielijst van de
cliënten die langdurig 5 of meer medicijnen gebruiken. Als hier iets uitkomt dat voor de
zorgorganisatie of cliënt van belang is regelt de arts de communicatie.
d) De apotheker neemt het initiatief voor deze bespreking.
e) De zorgorganisatie dient de arts doorlopend te informeren over het verloop van het
ziektebeeld of over waarnemingen die van belang kunnen zijn voor de gekozen therapie. De
arts neemt deze informatie mee naar de bespreking.
f) De apotheker legt de bevindingen vast.
Op bovengenoemde wijze vindt 3 x per jaar een medicatiereview op afstand plaats en 1 x per
jaar een medicatiereview gesprek.
9.2. GENEESMIDDELENBELEID
a) Het verzorgingshuis stelt een geneesmiddelencommissie in. Taken van deze commissie zijn
o.a. het bepalen van het geneesmiddelenbeleid van het verzorgingshuis en het onderhouden
van het kwaliteitssysteem rondom de farmaceutische zorg. De geneesmiddelcommissie komt
minimaal eenmaal per jaar bijeen. In de geneesmiddelencommissie nemen plaats de
coördinator geneesmiddelenbeleid van de zorgorganisatie en de instellingsapotheker.
Daarnaast kunnen een verzorgende/ verpleegkundige, de zorgmanager, de
kwaliteitsfunctionaris en eventueel de huisarts zitting hebben in deze commissie.
b) De apotheker adviseert het verzorgingshuis over het geneesmiddelenbeleid, de
logistiek rond de geneesmiddelen, het kwaliteitssysteem.
De apotheker draagt in overleg zorg voor de instructie van en klinische lessen voor de
verzorgenden over geneesmiddelen, bijvoorbeeld over hoe en wanneer medicijnen innemen
en acceptabele en niet-acceptabele bijwerkingen van geneesmiddelen.
9.3 KWALITEITSBELEID
a) De zorgorganisatie stelt één van zijn medewerkers aan als coördinator farmaceutische zorg.
De coördinator is aanspreekpunt voor alle betrokkenen en zorgt voor een goede
communicatie en afstemming tussen de cliënt/vertegenwoordiger, medewerkers van het
verzorgingshuis, de huisarts en de apotheker. Er worden afspraken rond bereikbaarheid en
beschikbaarheid worden gemaakt .
b) De zorgorganisatie onderhoudt een kwaliteitssysteem waarin ook het de
farmaceutische zorgprocessen zijn beschreven. De MIC speelt een belangrijke rol in het
beheersen van het farmaceutische proces.
c) De zorgorganisatie dient te zorgen voor voldoende bevoegde medewerkers, afhankelijk van
de in de zorgorganisatie benodigde handelingen.
20

• Het beheren /uitzetten van geneesmiddelen valt onder de risicovolle handelingen, het
toedienen van geneesmiddelen tot de risicovolle of voorbehouden handelingen afhankelijk
van de toedieningsvorm.
• Medewerkers dienen zodanige kennis van geneesmiddelen te hebben dat zij werking en
ongewenste bijwerking van geneesmiddelen kunnen signaleren en deze rapporteren aan
de huisarts en apotheker.
21

Hoofdstuk 10 Naleving
________________
a) De zorgorganisatie ziet toe op naleving van het protocol binnen de eigen organisatie.
b) De SAGO ziet toe op naleving van dit protocol door de aangesloten apotheken. Indien een
apotheek stelselmatig afwijkt van het protocol en daarmee de kwaliteit schaadt, dient dat
gemeld te worden aan SAGO.
c) Separaat worden afspraken gemaakt voor een jaarlijkse evaluatie.
Bijlage 1: Procedure (fijn)malen van geneesmiddelen van V ilans
Bijlage 2: Lijst risicovolle medicatie
22