Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

Concept Rapport Domein (Zorg voor) Wonen – februari 2011
"
�� Individualisering
Toenemende differentiatie van het soort woningen en woonvormen als gevolg van
veranderende woonbehoeften
�� Trend: Toenemende woningbehoefte als gevolg van bevolkingsgroei en
huishoudensverdunning
�� Trend: Veranderingen in de woonlocatiekeuze
�� Trend: Toename van de kosten van wonen voor kopers en huurders
�� Trend: Inhoudelijke en bestuurlijke veranderingen van de inzet en sturing door
rijksoverheid, provincies en gemeenten op de ruimtelijke ordening m.b.t.
woningbouw
�� Trend: Toenemende aandacht voor stadsvernieuwing / stedelijke vernieuwing
�� Trend Domein Gezondheid: Het in toenemende mate aanbieden van semimurale,
extramurale en transmurale zorg buiten de muren van een intramurale instelling,
bijvoorbeeld in de eigen woning of in kleinschalige woonvormen
Na 1945 – na 2005
& '
Na de Tweede Wereldoorlog nam de woningbehoefte dusdanig sterk toe, dat daar
nauwelijks tegen op te bouwen viel. Nog bij de landelijke verkiezingen van 1967 werd de
woningnood door de kiezers als het op één na belangrijkste probleem gezien, na de
werkloosheid. In de naoorlogse woningbouw lag hierdoor de nadruk vooral op kwantiteit.
Flatwoningen hadden dan ook de voorkeur van de overheid en vooral in de tweede helft
van de jaren zestig werd veel hoogbouw geproduceerd. De kwaliteit van de woningen
had veel minder aandacht. De nadruk lag op sobere woningbouw in grote aantallen en
mede door strenge controle van het rijk op de kosten werden veel kleine woningen, zoals
kleine portiekwoningen en duplexwoningen, gebouwd – hoewel al in 1963 bleek dat een
grote meerderheid van de Nederlandse bevolking liefst in een eengezinswoning zou willen
wonen, en die voorkeur sindsdien nauwelijks is veranderd. Pas aan het einde van de
jaren zestig kwam er, onder druk van de inzettende suburbanisatie enerzijds en
toenemende protesten van onder andere architecten tegen de absolute voorrang voor
kwantiteit tegen de laagste kosten anderzijds, meer aandacht voor de kwaliteit van de
woningen en de woonomgeving, maar dat was voor de massale hoogbouwprogramma’s
al te laat. [Van der Cammen, 2008: 203; SCP 1998: 501A502]
In de jaren zeventig kwam er meer aandacht voor differentiatie in de woningbouw als
gevolg van de problemen met de verhuurbaarheid van de hoogbouwflats en het oordeel
van de bewoners. Bovendien werden huishoudens steeds gedifferentieerder van
samenstelling: er bleken meer soorten huishoudens te bestaan dan het gezin met twee
kinderen. Daarnaast nam de welvaart toe, waardoor de vraag naar betere en grotere
woningen groeide. [SCP, 1998: 502, 529A530; De Vreeze, 1993: 340; Brandsen, 1999:
174].
De woningkwaliteit werd lange tijd door de subsidievoorwaarden en de toetsingsprijsA
methodiek van de overheid bepaald. Een groot deel van de nieuwbouw vond plaats met
overheidssubsidie. In de zogenaamde ‘Voorschriften en wenken’ werden minimumA en
maximumAkwaliteitseisen vastgelegd. Doordat deze eisen in combinatie met de
toetsingsprijs rigide werden toegepast, gaven de minimumeisen van de Voorschriften en
wenken tegelijkertijd ook de maximumkwaliteit aan. In 1984 werden de Voorschriften en
8