Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

Concept Rapport Domein (Zorg voor) Wonen – februari 2011
antwoord geven op vragen naar de totstandkoming en uitvoering van de
subsidieregelingen voor de huurwoningen alsmede naar de controle die daarop moest
plaatsvinden.
Er werden in de eerste helft van 1987 meer dan honderd informele gesprekken gevoerd,
eer op 31 augustus met de openbare verhoren begonnen kon worden. Dat waren er 97 in
getal, waarbij 83 getuigeAdeskundigen werden opgeroepen, die allen op advies van het
ministerie van VROM vooraf een mediatraining hadden gevolgd – dit vanwege het
memorabele openbare optreden van deskundigen in de RijnAScheldeAVerolmeAEnquête.
[Website: Europa NU]
De conclusies in het rapport, dat twee jaar na aanvang uitkwam, waren niet mals, maar
van daadwerkelijke fraude van VROMAambtenaren, zoals voorafgaand aan de enquête
gedacht werd, was geen sprake. Subsidies waren door de bank genomen rechtmatig
verstrekt en kwamen daadwerkelijk in de woningbouw terecht. De kritische noten
betroffen voornamelijk de controle op de uitvoering en op het subsidiestelsel in het
algemeen. Dit was weliswaar effectief, maar had tot zeer hoge publieke uitgaven geleid
als gevolg van de sterke nadruk van de overheid op ‘bouwen, bouwen en nog eens
bouwen’. [Rapport Bouwcommissie, 1988; De Vries, 2002: 87]
De commissie beval onder meer aan de controle te verbeteren door helderheid in
(juridische) regelgeving en vastlegging van taken en bevoegdheden van verschillende
instanties. Het tot dan geldende uniforme subsidiesysteem zou moeten worden
omgebouwd tot meerdere subsidieAinstrumenten, toegepast op marktA en sociale sector.
Mede door de aanbevelingen uit het EnquêteArapport, kon Brokx’ opvolger Enneüs
Heerma in de jaren daarna grote wijzigingen in de volkshuisvestingssector doorvoeren.
Dit leidde zelfs tot de Bruteringswet (1995) en de afschaffing van jaarlijkse
objectsubsidies in de volkshuisvesting. [Priemus, 2007: 3; De Vries, 2002: 86A87;
website Europa NU] Een dergelijke omwenteling in de gesloten woningsector had voor de
Enquête Bouwsubsidies niemand kunnen bevroeden.
&
�� Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
�� Enquêtecommissie Bouwsubsidies
�� Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
�� Ambtenaren/getuigeAdeskundigen
�� Openbaar Ministerie
�� Gemeente Maastricht
�� Adriaansens, C.A. en H. Priemus; met bijdragen van J. van der Schaar, Marges van
volkshuisvestingsbeleid: naar een flexibeler juridische vormgeving van een
marktgevoelige beleidssector (Den Haag 1986).
�� Hoekema, A.J. en N.F. van Manen, Typen van legaliteit: ontwikkelingen in recht en
maatschappij (2 e druk, Deventer 2000).
�� Parlementaire Enquêtecommissie Bouwsubsidies, Rapport Parlementaire Enquête
Bouwsubsidies (Den Haag 1988).
�� Priemus, H., ‘De tweede ABPAaffaire. Geschiedenis en achtergronden’, Economisch
Statistische Berichten 71 (1986) 916A924.
�� Priemus, H.: Mijnenveld tussen Delft en Den Haag. Onderzoek ter verbetering van
parlementaire besluitvorming (afscheidscollege TU Delft, 29 juni 2007)
www.tudelft.nl/.../afscheidsredePriemusl%5B1%5D%5B1%5D.pdf (benaderd: 10
november 2010).
�� Vries, J. de, Paars en de managementstaat. Het eerste kabinet'Kok (1994'1998)
(Leuven/Apeldoorn 2002).
�� http://www.europaA
nu.nl/id/vh8lnhrpmxw4/parlementaire_enquete_bouwsubsidies_1986 (benaderd: 10
november 2010).
49