Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

Concept Rapport Domein (Zorg voor) Wonen – februari 2011
mogelijk provocatie van hun kant voorkomen en de ME was dan ook geïnstrueerd zich
vooral terughoudend op te stellen. Toch kreeg de ME om onduidelijke redenen de
opdracht het kruispunt te ontruimen, hetgeen met harde hand gebeurde.
[Duivenvoorden, 2000: 86A92] Fanatieke AjaxAsupporters hoorden van het MEAoptreden
en snelden naar de Kinkerbuurt, waar ze vernielingen aanrichtten. [Duivenvoorden,
2000: 94A96] De toon voor de rest van de dag was gezet.
Rond twee uur vertrok een demonstratie van ‘autonomen’ vanaf de Dokwerker richting
de Dam. Op de Blauwbrug, bij het Waterlooplein, stond de ME opgesteld om te
voorkomen dat de demonstratie de Dam zou bereiken. Omdat de voorste linie op het
hoogste punt van de brug stond, was deze erg kwetsbaar voor eventuele projectielen.
Deze linie kreeg daarom opdracht een paar meter naar voren te gaan, wat tot paniek
onder de demonstranten leidde. Voor sommigen was dat het startsein om met stenen te
gooien, waarna harde gevechten uitbraken. De demonstratie viel uiteen in verschillende
groepen, waarna de rellen zich verspreidden over grote delen van het centrum.
[Duivenvoorden, 2005: 99A110]
Het waren lang niet alleen krakers die meededen, ook AjaxAsupporters en toeschouwers
raakten slaags met de ME. Met grote moeite kon worden voorkomen dat demonstranten
de Dam bereikten. Het rumoer, de sirenes en de rondcirkelende helikopters waren echter
te horen tot in de Nieuwe Kerk, waar de inhuldiging van de nieuwe koningin plaatsvond.
Uiteindelijk werden de plechtigheden niet verstoord, maar de rellen duurden tot laat in de
avond. Uiteindelijk besefte de politieleiding dat de aanwezigheid van de ME de
relschoppers steeds maar bleef aantrekken, en rond één uur ’s nachts werden alle
aanwezige eenheden teruggetrokken. [Duivenvoorde, 2005: 166A172; idem, 2000: 123A
126, 152A153]
Onder de politiemensen vielen niet minder dan tweehonderd gewonden, waarvan er 101
in het ziekenhuis moesten worden behandeld. Onder de demonstranten en omstanders
vielen circa 400 gewonden, waarvan er minstens 163 in het ziekenhuis werden
behandeld. De materiële schade bedroeg bijna 2 miljoen gulden (0,9 miljoen euro).
[Duivenvoorden, 2005: 156A161] Het doel van de kraakbeweging, de woningnood hoog
op de politieke agenda krijgen, was behaald, maar ten koste van de in eerder jaren
opgebouwde goodwill. Bovendien was binnen de beweging een tweedeling ontstaan
tussen degenen die waren afgeknapt op het geweld, en degenen die daar geen moeite
mee hadden. Hoewel de gebeurtenissen van 30 april 1980 in het hele land een golf van
nieuw kraakelan teweegbrachten en zelfs krakers in het buitenland inspireerden, kreeg
de kraakbeweging nooit meer zoveel invloed op het publieke debat en
jongerenhuisvesting als in april 1980. [Duivenvoorden, 2000: 177A181; idem, 2005:
180A182]
&
�� Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
�� Gemeente Amsterdam
�� Politie
�� Kraakbeweging
�� Duivenvoorden, Eric, Een voet tussen de deur. Geschiedenis van de kraakbeweging
1964'1999 (Amsterdam/Antwerpen 2000).
�� Duivenvoorden, Eric, Het kroningsoproer (30 april 1980). Reconstructie van een
historisch keerpunt (Amsterdam/Antwerpen 2005).
47