Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

15.11.2012 Views
Concept Rapport Domein (Zorg voor) Wonen – februari 2011 De beperkingen vanuit de V&W leidden onder andere tot weinig variatie in de gebouwde woningen, hoewel de markt juist wel meer diversiteit vroeg. Dit riep de nodige discussies en pogingen tot aanpassing op, maar zonder resultaat. In 1976 werden nieuwe, maar nagenoeg ongewijzigde V&W vastgesteld. Rond 1980 was er periode van grote malaise in de bouw. De bouw van koopwoningen stortte helemaal in. De rijksoverheid wilde de sector op gang houden met de bouw van extra sociale huurwoningen, maar zelfs met de minimumeisen die de V&W stelden zou dat veel te duur worden. De V&W werden onhoudbaar en werden in 1984 ingetrokken. De regulerende rol werd overgenomen door de Modelbouwverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Het was een standaardisatie van de gemeentelijke bouwverordeningen waarmee al in 1965 een aanvang werd gemaakt. [SCP, 1998: 530] In 1992 werd met het in werking treden van het Bouwbesluit een heel andere, meer marktgerichte koers ingeslagen. In het Bouwbesluit werden bouwtechnische voorschriften opgenomen voor veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en energiezuinigheid. De voorschriften waren geformuleerd als prestatieAeisen: in maten of getallen. Er werd ook conformiteit met Europese regelgeving nagestreefd: de concurrentievoorwaarden werden geharmoniseerd door koppeling aan Europese normen. Technologische innovaties dienden zo min mogelijk belemmerd te worden. Mochten de eisen en normen in het Bouwbesluit innovaties in de weg staan, kon de minister ontheffing verlenen. In het Bouwbesluit werden minimale eisen gesteld aan de ruimte en werd de indeling vrijgelaten. Er werden wel hoge eisen gesteld aan voorzieningen in de woning, als sanitair, isolatie, binnenklimaat e.d. De gewenste kwaliteit kon verder bepaald worden door de marktpartijen onderling. [SCP 1998: 530; Priemus, 2001: 17A20] Na 1994 is het Bouwbesluit geregeld aangepast, vooral met nieuwe eisen op het gebied van energiegebruik, in 1995, 1998 en 2000. [Bregman en Lubach (red.), 2001: 74A75] In 2003 werd een nieuw ‘duurzaam’ Bouwbesluit van kracht. Hierin kregen milieu en energiezuinigheid een belangrijke plaats. In het kader van deregulering werd een aantal verplichtingen geschrapt, zoals de aanwezigheid van buitenruimten en bergingen. Het bleek dat de markt onvoldoende in staat was hier zelfregulerend op te treden. Bouwers gingen er op grote schaal toe over appartementen te leveren zonder deze voorzieningen, zeer tegen de zin van kopers, consumentenorganisaties en gemeenten. Uiteindelijk zijn in 2010 de buitenruimte en berging weer in het Bouwbesluit opgenomen. [Interview Maas; website Vromtotaal] De werking van de regelgeving is in die zin effectief geweest dat in Nederland zelden of nooit een gebouw instort en dat sloopkosten opvallend hoog zijn. [Priemus, 2001: 18] Het toezicht op naleving van de regelgeving berustte bij het de gemeenten, bij het gemeentelijk bouwA en woningtoezicht. Het toezicht is steeds meer een ambtelijkA preventieve zaak geworden; controle op de bouwplaats gebeurde steeds minder. Gebrek aan toezicht en vooral van aandacht van de zijde van de aannemers heeft er toe geleid dat bouwfouten een min of meer structureel onderdeel zijn geworden van de Nederlandse woningbouw. Voor nieuw opgeleverde koopwoningen heeft het aantal geconstateerde fouten zich al jaren gestabiliseerd rond de 26, variërend van simpele zaken als krassen op het glas tot ernstige missers als het ontbreken van CVAketels en fouten in de fundering. [Interview Maas] Controle op bestaande bouw ontbrak sinds de jaren negentig nagenoeg geheel. [Priemus, 2001: 29] In beginsel kon de eigenaar de dag na de oplevering beginnen met het aanbrengen van bouwkundige veranderingen. In de woningbouw heeft zich een aantal ernstige incidenten voorgedaan, die betrekking hadden op de kwaliteit van woningen. Een voorbeeld is betonrot in de zogenaamde KwaaitaalA en MantaAvloeren. Tussen 1965 en 1984 zijn in 110.000 Nederlandse nieuwbouwwoningen vloeren van deze merken aangebracht, opgebouwd uit betonnen elementen. Bij de productie van de elementen is een versneller gebruikt, calciumchloride, wat er toe kan leiden dat de wapening gaat roesten, uitzet en het beton uit elkaar drukt. 34

Concept Rapport Domein (Zorg voor) Wonen – februari 2011 Beide firma’s zijn failliet; de schade kwam voor rekening van de eigenaren van de woningen. In het totaal werd deze geschat op 675 miljoen gulden. [website Perfectbouw] Meer recent, in april 2003, braken in de nieuwbouwwijk Céramique in Maastricht vijf balkons van een appartementengebouw af. Twee mensen kwamen om het leven toen ze onder vijftig ton beton werden bedolven. Het bleek dat er sprake was van een ernstige constructiefout: de balkons en de vloeren waaraan ze verankerd moesten worden waren apart ontworpen, maar de ontwerpen waren niet op elkaar afgestemd. [website Bouwenenwonen] Ook de nadruk in de jaren negentig en nul op duurzaamheid bracht problemen met zich mee. Installatie van balansventilatiesystemen in honderdduizenden woningen leidde tot een stroom van gezondheidsklachten. Tenminste een deel van de problemen werd veroorzaakt door ondeugdelijke apparatuur of door fouten bij de installatie, onder de normen van het Bouwbesluit. Gemeenten werd verweten dat zij onvoldoende controleerden of nieuwbouwwoningen voldeden aan de eisen van gezondheid en veiligheid. [Interview Maas; website Nieuwsbank; website Sapadvocaten] Ook bestaande woningen bleken gevoelig voor grootscheepse problemen. Rond 2000 dook het probleem van de paalrot op: aantasting van houten funderingen door schimmels of bacteriën, onder andere door verlaging van de grondwaterstand, waardoor lastige of zelfs gevaarlijke verzakkingen plaatsvonden. Naarmate meer onderzoek werd gedaan bleek dat het ging om vele duizenden woningen over het hele land, maar met name in het Westen. De kosten van herstel konden oplopen tot € 65.000,A voor een rijtjeswoning. De kwestie leidde tot langdurige rechtszaken over verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor de oorzaken. [http://www.platformfundering.nl] Ondanks de moeizame herstart na de oorlog, gebreken en incidenten is in Nederland in de loop der tijd een woningvoorraad opgebouwd van een kwalitatief zeer behoorlijk niveau, zeker in vergelijking met omliggende landen. Echter, de stijging van woonlasten, vooral van lokale lasten zoals die zich in de jaren nul heeft voorgedaan, draagt er aan bij dat de (financiële) ruimte voor noodzakelijk onderhoud bij eigenaren is afgenomen. [website Vakcentralemhp] Het deel van de particuliere woningvoorraad, zowel in de koop als in de (vooroorlogse) huursector, dat dringend aan onderhoud toe is stijgt, met tot gevolg een dreigende achteruitgang van de gemiddelde kwaliteit. [Interview Maas] De uiterlijke kwaliteit van woningen is de laatste decennia steeds belangrijker geworden. Was lange tijd soberheid en eenvormigheid troef, in de jaren tachtig en negentig kwam er meer variatie, zij het dat deze zich vaak beperkte tot de buitenkant van rijtjeswoningen. Toen de markt steeds meer een kopersmarkt werd, poogden gemeenten en projectontwikkelaars zich te profileren met bijzondere projecten, waarbij architecten soms de regie kregen over een hele nieuwbouwwijk. Over de uitkomsten werd verschillend gedacht, maar dat is, zeker onder architecten onderling, geen nieuwe ontwikkeling. [Ten Haaft, 2001: 146A152] & �� Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en taakvoorgangers �� Europese Unie �� Vereniging van Nederlandse Gemeenten �� Gemeenten �� gemeentelijk bouwA en woningtoezicht �� woningcorporaties �� arbeidsinspectie �� architecten, projectontwikkelaars en aannemers �� leveranciers van bouwmaterialen �� Vereniging Eigen Huis �� Consumentenorganisaties 35

Page 1 and 2: DOMEIN (ZORG VOOR) WONEN NATIONAAL

Page 3 and 4: Concept Rapport Domein (Zorg voor)















Page 33: Concept Rapport Domein (Zorg voor)















Page 65: Concept Rapport Domein (Zorg voor)

voor

wonen

werd

door

trend

naar

jaren

werden

domein

niet

deelrapport

trendanalyse

nationaal

archief

www.nationaalarchief.nl

Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief ... View more Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

Delete template?

Save as template ?

Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief