Deelrapport trendanalyse domein Wonen - Nationaal Archief

Concept Rapport Domein (Zorg voor) Wonen – februari 2011
door de Huisvestingswet, waarin in artikel 88 woonschepen benoemd worden. [website
overheid]
De situatie rond woonschepen veranderde sterk. Was het in de jaren zestig nog een soort
'vrij wonen', in de periode daarna is de regelgeving en sturing rond wonen op het water
sterk verdicht, door de betreffende gemeenten. Naast strenge regels voor de
vergunningen voor de (in totaal in Nederland circa 10.000) ligplaatsen, gingen de eisen
aan woonschepen zelf steeds meer in de richting van die van gewone woningen, inclusief
het toepassen van delen van het bouwbesluit en de welstandseisen, en het opleggen van
WOZAvergelijkbare belastingen. Gemeenten hebben ook de mogelijkheid om bijzondere
eisen te stellen, bijvoorbeeld door de voorkeur te geven aan historische werkschepen,
omdat die het stadsbeeld ten goede komen. Wonen op het water is daarmee voor velen
een nog steeds aantrekkelijke, maar veelal wel luxe woonvorm geworden. [website
lwoorg]
Een bijzonder alternatief, naast het ‘gewone’ wonen, was het benutten van een tweede
verblijf in een aantrekkelijke omgeving: een recreatiewoning, een volkstuinhuisje of een
stacaravan. Gemeenten zagen recreatiewoningen uit economisch oogpunt graag
verschijnen, behalve wanneer het ging om recreatief gebruik van bestaande panden in de
bebouwde kom: daar vreesde men verlies van leefbaarheid.
Tellingen lopen uiteen, maar in 1999 ging het om circa 83.000 recreatiewoningen in
Nederland, voornamelijk op de Wadden, langs de Zeeuwse kusten, in Drenthe en op de
Veluwe. Verder waren er 90.000 tot 100.000 stacaravans, en daarnaast nog
volkstuinhuisjes en tenthuisjes. In het buitenland waren circa 50.000 recreatiewoningen
in het bezit van Nederlanders, met name in Frankrijk, nog afgezien van de woonruimte
die werd benut voor overwinteren, wat het meest in Spanje gebeurde. In de tweede helft
van de jaren negentig was het aantal recreatiewoningen sterk gestegen, met 20 tot 25%.
Naar schatting had toen 5% van de huishoudens de beschikking over een
recreatiewoning. [SCP, 2003: 232; SCP, 2004: 518] Daarboven waren nog een kleine
20.000 recreatiewoningen in Nederland in het bezit van buitenlanders, meest Duitsers.
[Steenbekkers e.a., 2006: 192] De uitbreiding ging zo snel, dat er op dat moment
prognoses de ronde deden dat er in 2030 sprake zou zijn van één miljoen tweede huizen.
[Montijn, 2002: 169, 170]
Hoewel daarvoor niet bedoeld, werd een toenemend deel van de recreatiewoningen
permanent bewoond. Het ging in 2000 om circa 12.000 woningen. Dat werd ook steeds
beter mogelijk, door de toenemende kwaliteit (sinds 1992 dienen recreatie woningen te
voldoen aan dezelfde eisen als gewone woningen). In de jaren nul bestond circa 40% van
de 'vaste' bewoners uit vutters en gepensioneerden, circa 40% waren inwoners van de
eigen gemeente die om de een of andere reden geen reguliere woning konden vinden en
circa 15% waren personen die elders werkten maar graag in 'het groen' wilden wonen. In
2005 werd het wettelijk mogelijk om permanente bewoning te legaliseren. De beslissing
daarover werd door VROM bij de gemeenten gelegd, die daar elk op hun eigen manier
mee omgingen. [Steenbekkers e.a., 2006: 194]
&
�� Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en
taakvoorgangers
�� Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en taakvoorgangers
�� Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en taakvoorgangers
�� Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)
�� universiteiten
�� woningcorporaties
�� stichtingen voor studentenhuisvesting
�� thuiszorgorganisaties
11