Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Jaargang 182 nummer <strong>11</strong> - <strong>2013</strong><br />
BOEKEN<br />
calorie-inname van Japanse burgers<br />
van bijna 2.200 per dag tot nog<br />
geen 1.800 in 1945; ‘Inflation rose<br />
from 1935 to 1945 by 300 percent<br />
at official prices’, aldus Paine<br />
(blz. 169).<br />
Langslepende oorlog<br />
Het Japanse optreden, met als doel<br />
het verkrijgen van een ‘Greater<br />
East Asian Co-Prosperity Sphere’,<br />
resulteerde in precies het tegenovergestelde:<br />
de escalatie van de strijd<br />
met China maakte Japan alleen<br />
maar afhankelijker van de import.<br />
In 1939 moest het negentig procent<br />
van zijn olie invoeren. Dat betekende<br />
dat Japan nog meer op<br />
handel aangewezen was. Bovendien:<br />
‘By 1940, it was running out of<br />
troops to conduct endless campaigns<br />
in China’ (blz. 169). Waren<br />
de Japanse legers in de eerste helft<br />
van 1937 nog 17,4 kilometer per<br />
dag opgerukt, in 1940 was dat<br />
gedaald tot 0,6 kilometer. De aanval<br />
op Pearl Harbor lijkt in die optiek<br />
een volstrekt suïcidale keuze te<br />
zijn geweest van de Japanse leiding.<br />
De Japanse admiraal Yamamoto<br />
was zich ervan bewust dat Japan<br />
een langslepende oorlog met de<br />
Verenigde Staten niet zou kunnen<br />
winnen; daarom vestigden hij en<br />
de zijnen hun hoop op een korte<br />
oorlog. Die kwam er echter niet en<br />
al snel bleek dat Japan volledig werd<br />
weggeproduceerd door de Verenigde<br />
Staten. Paine haalt ook de conventionele<br />
visie op de Japanse aanval<br />
op de belangrijkste Amerikaanse<br />
vlootbasis in de Stille Oceaan aan:<br />
‘the Japanese became clinically<br />
insane and attacked Pearl Harbor.<br />
This pushed the United States into<br />
World War II (…) As it turns out,<br />
Japanese military planners conceived<br />
of Pearl Harbor as a peripheral<br />
operation to secure victory in<br />
the primary theatre, which<br />
remained China’ (blz. 186). Paine<br />
noteert vervolgens fijntjes dat de<br />
Japanners op 7 december 1941 ook<br />
Thailand, Maleisië, de Filippijnen,<br />
Wake Island, Guam, Hong Kong en<br />
Shanghai aanvielen en hun aandacht<br />
ook zouden richten op Britse<br />
en Nederlandse belangen.<br />
Eigen belang<br />
Feit is dat voor Japan en China hun<br />
onderlinge strijd en de burgeroorlog<br />
tussen de Chinezen zelf, dominant<br />
was. In die lange en tragische<br />
Chinese burgeroorlog waren China,<br />
Japan en Rusland de belangrijkste<br />
belligerenten. Amerika ging er pas<br />
aan het eind een zichtbare, maar<br />
volgens Paine hoogst ineffectieve,<br />
rol in spelen. In zijn woorden:<br />
‘The United States focused exclusively<br />
on the global war and never<br />
understood why the civil war had to<br />
remain the focus for the Chinese<br />
(…) The Chinese knew full well that<br />
once the global war ended and the<br />
United States left, the civil war<br />
would resume full throttle, so they<br />
fought the global war always with<br />
an eye to its impact on the civil war’<br />
(blz. 274). De grootmachten gebruikten<br />
China in hun eigen belang,<br />
maar ‘using China as a domestic<br />
political football was a risky game’<br />
(blz. 297). Paine heeft de centraliteit<br />
van China, de Chinese burgeroorlog<br />
en de al te westerse blik op de<br />
conflicten in Azië prachtig en<br />
overtuigend geanalyseerd. Soms<br />
schiet hij uit de bocht, bijvoorbeeld<br />
door te stellen dat China een boze,<br />
opkomende macht is. Dat China<br />
sterker wordt is helemaal waar,<br />
maar het is de vraag wat het land<br />
op termijn zal doen met zijn economische<br />
macht. Daarover bestaan<br />
de wildste en meest uiteenlopende<br />
voorspellingen, maar wellicht is het<br />
beter dat achteraf te bekijken. Dat is<br />
tenslotte de taak van de historicus<br />
en daarvoor heeft Paine zich<br />
uitermate gekwalificeerd getoond.<br />
M. Lak MA, The Hague University/<br />
Radboud Universiteit Nijmegen<br />
n<br />
Schrijft u een gastcolumn in de <strong>Militaire</strong> <strong>Spectator</strong>?<br />
De redactie van de <strong>Militaire</strong> <strong>Spectator</strong> daagt de lezers uit een gastcolumn te schrijven. Het thema is vrij,<br />
maar moet passen binnen de formule van het tijdschrift. De boodschap moet relevant zijn voor de lezers.<br />
Het moet gaan om een gefundeerde eigen mening, om een logisch opgebouwd betoog en de feiten<br />
moeten kloppen en verifieerbaar zijn.<br />
Ten slotte: uw bijdrage mag maximaal duizend woorden tellen. U kunt uw bijdrage sturen naar de<br />
bureauredactie (zie colofon). De redactie wacht reacties met belangstelling af.<br />
De hoofdredacteur<br />
MILITAIRE<br />
SPECTATOR<br />
De Koninklijke Marine<br />
n De Koninklijke Marine: koersvast in een onzekere wereld<br />
n Marktwerking bij de bestrijding van piraterij<br />
n Vijf eeuwen Nederlandse seapower<br />
n Putman Cramers Maritieme Strategie en Zeetactiek<br />
THEMANUMMER<br />
520 MILITAIRE SPECTATOR JAARGANG 182 NUMMER <strong>11</strong> – <strong>2013</strong>
Change language