Militaire Spectator 11-2013

Nadelige effecten
In de derde plaats zijn veel mogelijk digitale
doelen internationaal verknoopt. Ons energienetwerk
en financiële netwerk zijn hier uitstekende
voorbeelden van. Het digitaal aanvallen
van dergelijk knooppunten vanwege militair
belang veroorzaakt vaak indirect tweede- of
derderangs nadelige effecten. Deze effecten zijn
moeilijk te overzien, waardoor cyberwarfare de
inherente neiging heeft om onbeheersbaar te
worden. Ten vierde heeft ook de meest eenvoudige
component cyber-capaciteiten. Ook de
tegenstander kan cyber-operaties uitvoeren.
En guess what... wij zijn met onze technologische
strijdmachten en digitaal verknoopte maatschappijen
vele malen kwetsbaarder dan de
tegenstander. We overschatten stelselmatig onze
eigen cyber-kracht en onderschatten de
vermogens van de tegenstander.
Overigens is dit geen onbekend verschijnsel in
de politiek-militaire strategische geschiedenis,
maar dit terzijde. En omdat een tegenstander
succesvolle strategieën en tactieken overneemt
is de kans zeer groot dat wij al snel onze
sterke punten zien verdwijnen als sneeuw voor
de zon en dat onze digitale (militaire) machine
krakend tot stilstand komt. Dus om onze
technologische voorsprong te benutten en te
behouden, is het beter om niet te snel met
cyberwar te starten.
Gevaar van escalatie
Als laatste punt wordt het escalerend vermogen
van cyberwar onderschat. Met de snelle verspreiding
van digitale kennis over de wereld is
de kans niet onaanzienlijk dat een klein
opgezette militaire cyber-operatie leidt tot een
spiraal van elkaar overtreffende persoonlijke
initiatieven van cyber-enthousiastelingen die
grote schade kunnen toebrengen aan het eigen
militaire vermogen en (nog erger) de civiele
infrastructuur.
Hierbij moeten we niet vergeten dat sympathisanten
van de tegenstander zich ook op
het eigen grondgebied en in de eigen digitale
infrastructuur bevinden. Het geheel kan
dus snel onbeheersbaar worden. ‘Cyber
Armageddon’ als het ware.
Beheersingsregime nodig
De hoofdlijn van mijn betoog is dat we ons wel
moeten voorbereiden op cyberwar (we kunnen
immers ook als eerste aangevallen worden),
maar er niet te snel mee moeten starten.
Om de cyberpeace (ons voordeel) te kunnen
behouden, is in mijn ogen ook een internationaal
beheersingsregime nodig (vergelijk:
nucleaire verdragen), dat ook rekening houdt
met rogue-elementen.
Dit regime zou gebaseerd kunnen zijn op een
internationale verplichting om mee te werken
aan onderzoeken (obligation to assist), verplichte
nationale verantwoording afleggen tegenover
een internationaal cyberhof (national cyber
accountability), het instellen van een first use
cyber ban (op te heffen bij kinetische oorlog en
bij digitale aanval door een ander land of
organisatie) en een verbod op het uitvoeren
van voorbereidende digitale aanvalshandelingen
in civiele digitale infrastructuur
(zoals het plaatsen van logical bombs).
Ik wil afsluiten met de schrijvers kolonel
Ducheine en tlnt Van Haaster te bedanken voor
hun initiatief om het digitale domein in het
militaire vermogen te introduceren. Met mijn
reactie beoog ik tegelijkertijd verdieping te
bewerk-stellingen bij het lezerspubliek van de
Militaire Spectator van de inherente complexiteit
van cyberwar. Het is allemaal niet zo eenvoudig.
Bezint daarom eer gij begint… Een relatief klein
militair voordeel weegt in het cyberdomein
niet op tegen maatschappelijke chaos. n
JAARGANG 182 NUMMER 11 – 2013
MILITAIRE SPECTATOR
515