Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DE KONINKLIJKE MARINE: KOERSVAST IN EEN ONZEKERE WERELD<br />
beter dan genezen, het is ook goedkoper’ is een<br />
toenemende vraag te constateren naar inzet<br />
van marine-eenheden voor operaties in het<br />
lagere deel van het geweldsspectrum.<br />
Pre-conflictmanagement<br />
Nederland stelt naast de aanpak van onveiligheid<br />
en fragiliteit dan ook pre-conflictmanagement<br />
centraal. 12 Pre-conflictmanagement, ook<br />
wel upstream prevention of preventive engagement<br />
genoemd, richt zich op de aanpak van het<br />
veiligheidsprobleem voordat het kan uitgroeien<br />
tot een daadwerkelijk conflict. Het richt zich<br />
op operaties aan de voorkant van de zogeheten<br />
conflictcurve, bijvoorbeeld door maritieme<br />
presentie, opbouw van maritieme capaciteit in<br />
een missiegebied en preventieve aanpak van<br />
illegale activiteiten zoals (drugs)smokkel en<br />
piraterij (zie figuur 1).<br />
Maatschappelijke ondersteuning<br />
Een andere ontwikkeling is dat de marine<br />
vanwege haar kennis en middelen van het<br />
maritieme domein steeds vaker wordt ingezet<br />
voor maatschappelijke ondersteuning op en<br />
vanuit zee. Dit vindt plaats in het aanzicht van<br />
de maatschappij en helpt bij het onderhouden<br />
van het maatschappelijk draagvlak.<br />
Een voorbeeld van structurele nationale ondersteuning<br />
is de operatie Beneficial Cooperation,<br />
waarbij mijnenjagers sinds 2005 nagenoeg<br />
dagelijks worden ingezet voor de opsporing en<br />
ruiming van explosieven op de bodem van de<br />
Noordzee. In samenwerking met België en het<br />
Verenigd Koninkrijk worden per jaar meer dan<br />
honderd zeemijnen onschadelijk gemaakt. 13<br />
Ondanks de verschuiving van focus op taken<br />
in het lagere deel van het geweldsspectrum<br />
kan het grootschalige conflict niet worden<br />
afgedaan als verleden tijd. Sterker nog, het<br />
risico van het interstatelijk conflict is juist de<br />
laatste jaren weer scherper op de voorgrond<br />
getreden. Hierbij gaat het om Iran en Noord-<br />
Korea, de relatie van China met een aantal van<br />
zijn buurlanden en de ontwikkelingen in het<br />
Midden-Oosten. Hieruit blijkt eens te meer<br />
dat het noodzakelijk is om rekening te houden<br />
met inzet in het gehele conflictspectrum.<br />
Figuur 1 Militair maritiem vermogen<br />
De Marinestudie: het fundament<br />
De langetermijnvisie van de marine komt niet<br />
uit de lucht vallen. Het is een proces waarbij<br />
wordt voortgebouwd op strategische keuzes uit<br />
het verleden. De Marinestudie van 2005 is nog<br />
altijd richtinggevend. 14<br />
In deze studie werd, naast veiligheid op zee, het<br />
toenemende belang onderkend van veiligheid<br />
vanuit zee. De verwachting werd uitgesproken<br />
dat de nadruk van maritieme operaties zou<br />
verschuiven van beheersing van grote zeegebieden<br />
naar maritieme knooppunten en<br />
transportroutes, alsmede naar wateren nabij<br />
operatieterreinen op het land. Daarbij werd een<br />
toename van maritieme taken in het lagere<br />
deel van het geweldsspectrum voorzien.<br />
Op basis van de Marinestudie zijn drie belangrijke<br />
strategische keuzes gemaakt in het denken<br />
over de marine. Ten eerste werd gekozen voor<br />
12 Ministerie van Buitenlandse Zaken, ‘Veilige Wereld, Veilig Nederland’, Internationale<br />
Veiligheidsstrategie, juni <strong>2013</strong>.<br />
13 Ministerie van Defensie, ‘100 ste zeemijn onschadelijk sinds start Beneficial Cooperation’,<br />
augustus 2012.<br />
14 Minister van Defensie, ‘Marinestudie 2005’, Kamerbrief, 14 oktober 2005.<br />
JAARGANG 182 NUMMER <strong>11</strong> – <strong>2013</strong><br />
MILITAIRE SPECTATOR<br />
473
Change language